Sprawdzamy wypowiedzi polityków i osób publicznych pojawiające się w przestrzeni medialnej i internetowej. Wybieramy wypowiedzi istotne dla debaty publicznej, weryfikujemy zawarte w nich informacje i przydzielamy jedną z pięciu kategorii ocen.
Ten artykuł ma więcej niż 3 lata. Niektóre dane mogą być nieaktualne. Sprawdź, jak zmieniała się metodologia i artykuły w Demagogu.
Jakie są wydatki na sądownictwo?
Ten artykuł ma więcej niż 3 lata. Niektóre dane mogą być nieaktualne. Sprawdź, jak zmieniała się metodologia i artykuły w Demagogu.
Jakie są wydatki na sądownictwo?
Dzisiaj wydajemy trzy razy więcej na sądownictwo w relacji do budżetu niż wynosi przeciętna europejska.
Według ostatnich danych Eurostatu pochodzących z 2015 roku, wydatki na sądy stanowiły w Polsce 1,2% wszystkich wydatków, podczas gdy unijna średnia wyniosła 0,7%.
Według innych danych Eurostatu, pochodzących również z 2015 roku, Polska wydała na sądownictwo około 2,2 mld euro, podczas gdy średnia unijna wyniosła około 1,8 mld euro.
W związku z powyższym, uznajemy wypowiedź za fałszywą.
AKTUALIZACJA: W związku z pojawiającymi się komentarzami dotyczącymi raportu Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości dokonaliśmy aktualizacji factchecku.
W raporcie „Sądownictwo. Polska na tle pozostałych krajów Unii Europejskiej na podstawie bazy danych CEPEJ 2014” autorzy powołują się na dane opracowane przez Komisję ds. Efektywności Wymiaru Sprawiedliwości (CEPEJ) mające pochodzić z 2014 roku, cyt:
„Najnowsza wersja raportu CEPEJ (a zarazem baza danych) pochodzi z 2014 roku i jest ona, jak już wspominano, podstawą niniejszych rozważań”.
O ile jednak raport CEPEJ faktycznie został opublikowany w 2014 roku, to dane, na których on bazuje, pochodzą z roku 2012, o czym mówi zresztą sam tytuł raportu: „European judicial systems. Efficiency and quality of justice. Cepej Studies No 12. Edition 2014 (2012 data)”. Jest to również wspomniane w części poświęconej metodologii raportu:
„This report is based on figures from 2012. As the majority of the states and entities were only able to issue judicial figures for 2012 in the summer or autumn of 2013, the CEPEJ was not able to gather figures before the beginning of 2014. This left only a few months for member states to collect and consolidate their individual replies to the Evaluation Scheme and less than four effective working months for the experts to process them and prepare the report”.
Zgodnie z naszą metodologią, pierwszeństwo w kwestii doboru źródeł mają te najbardziej aktualne, a więc w tym przypadku dane Eurostatu pochodzące z 2015 roku.
Mateusz Morawiecki w swej wypowiedzi posługuje się terminem „sądownictwo”, które może sugerować inne, szersze znaczenie od wykorzystanej przez nas w factchecku klasyfikacji Eurostatu mówiącej o „sądach” (ang. „law courts”). Porównując jednak wykres nr 5 z raportu IWS („WYDATKI NA SĄDOWNICTWO: współczynniki na jednego mieszkańca w euro”) z raportem CEPEJ zauważyć można, iż wykorzystuje on dane pochodzące z wykresu „Figure 2.5 Annual public budget allocated to all courts (excluding legal aid and public prosecution) per inhabitant in 2012, in € (Q1, Q6)” (s. 30 raportu CEPEJ), a więc używa terminu sądownictwo w synonimicznym kontekście do użytego w raporcie CEPEJ terminu sądów, tak jak uczyniliśmy to my w przypadku danych Eurostatu.
Ponadto, dane z kluczowego wykresu nr 6 z raportu IWS (WYDATKI NA SĄDOWNICTWO: odsetek budżetu państwa), na podstawie którego jego autorzy wysuwają tezę zgodną z wypowiedzią M. Morawieckiego („warto ponadto dodać, że odsetek wydatków na sądownictwo w Polsce (1,77) jest prawie trzykrotnie wyższy od średniej unijnej (0,64)”), nie są zawarte w raporcie CEPEJ. Zarówno średnia unijna wynosząca 0,64, jak i polski wskaźnik wynoszący 1,77 nie są ani razu w nim wymienione. Jednocześnie, brak jest w raporcie IWS wzmianki o innej od raportu CEPEJ możliwej genezie tych danych. Obok omówionego już wykresu nr 5, który ma swe odzwierciedlenie w analogicznym wykresie w raporcie CEPEJ, wymienić można wykres nr 4 „WYDATKI NA SĄDOWNICTWO, POMOC PRAWNĄ I PROKURATURĘ: liczby bezwzględne (w milionach euro)” odnoszący się do analogicznej tabeli w raporcie CEPEJ „Table 2.4: Public budgets allocated to judicial systems (courts, legal aid and public prosecution) in 2012, in € (Q6, Q12, Q13)” czy wykres nr 7 „WYDATKI NA SĄDOWNICTWO: % PKB na mieszkańca”, który odnosi się do wykresu „Figure 2.6: Annual public budget allocated to all courts (excluding legal aid and public prosecution) as % of GDP per capita in 2012 (Q1, Q3 and Q6)”.
Ponieważ raport CEPEJ obejmuje również państwa nienależące do Unii Europejskiej (np. Szwajcaria, Norwegia, Rosja, Izrael), obliczana w nim średnia nie jest średnią unijną. To może wskazywać, iż problematyczny wykres nr 6 zawierający dane dotyczące średniej unijnej jest wynikiem własnego opracowania IWS wykorzystującego jedynie konkretną część danych CEPEJ. Ponieważ jednak autorzy raportu IWS błędnie uznają, iż wykorzystują w nim dane CEPEJ z roku 2014, może to oznaczać, że dla potrzeb wykresu nr 6 wykorzystali oni dane CEPEJ pochodzące faktycznie z roku 2012 zestawiając je z danymi wydatków budżetowych Polski i innych krajów unijnych z roku 2014. Takie działanie byłoby jednak błędne z punktu widzenia metodologicznego.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter