Trwa spór z UE o KPO. Sellin przerzuca uwagę na uchodźców

W czerwcu ub.r. Komisja Europejska i Rada UE zaakceptowały polski krajowy plan odbudowy. Pieniądze wciąż jednak nie wpłynęły do Polski ze względu na trwający spór wokół zmian w sądownictwie. 

Pieniądze z KPO były jednym z głównych tematów rozmowy na antenie TVN24 z 8 stycznia. Jeden z gości, Jarosław Sellin, zrzucił odpowiedzialność za trwający impas na opozycję, która ma prowokować Komisję Europejską do wstrzymania płatności Polsce do czasu wyborów. 

Wiceminister kultury zasugerował, że ze strony UE jest wola zakończenia konfliktu. Jak mówił, wynika to z rosnącego znaczenia Polski w związku z wojną w Ukrainie i kryzysem uchodźczym. 

Prawie 700 mln zł od KE już na koncie Polski

W kwietniu ub.r. Komisja Europejska zadeklarowała kwotę 400 mln euro dla uchodźców ukraińskich w państwach członkowskich. Pisaliśmy o tym przy okazji analizy fałszywej wypowiedzi Adama Glapińskiego. Wskazywaliśmy, że do Polski trafi 145 mln euro.

Rząd otrzymał te pieniądze w październiku. Komisja Europejska, na mocy umów grantowych, przelała Polsce ok. 695 mln zł (144,6 mln euro) na pomoc uchodźcom opuszczającym terytorium Ukrainy. 

Z satysfakcją informuję, że Polska otrzymała blisko 700 mln zł z #UE za działania na rzecz uchodźców z Ukrainy. Środki zasiliły fundusze, których operatorem jest @MSWiA_GOV_PL. Czekamy na kolejną transzę ok. 200 mln zł.

— Mariusz Kamiński (@Kaminski_M_) October 19, 2022

Przyznane środki stanowiły refundację części poniesionych przez Polskę kosztów.

Mniej niż połowa trafi bezpośrednio do uchodźców

Komisja Europejska nie wskazała konkretnych działań, na które Polska powinna wydać otrzymane 695 mln zł. 

MSWiA złożyło już wniosek o kolejne środki w wysokości ponad 200 mln zł.

To nie wszystko. Wsparcie płynie również z REACT-EU

Państwa członkowskie przyjmujące uchodźców (nie tylko z Ukrainy) od lat mogą liczyć na pomoc w ramach polityki spójności na rzecz uchodźców w Europie (CARE). 

W kwietniu informowano, że w ramach inicjatywy REACT-EU kraje unijne otrzymają łącznie 3,5 mld euro na wsparcie ukraińskich uchodźców. Największa część tej kwoty przypadła Polsce. Na nasze konto trafiły 562 mln euro, czyli ponad 2,6 mld zł (zgodnie z kursem z dnia publikacji komunikatu). Kolejnymi beneficjentami programu są Włochy (452 mln euro) i Rumunia (450 mln euro).

Środki w ramach CARE służą przede wszystkim inwestycjom w mieszkalnictwo, opiekę zdrowotną, usługi tłumaczeniowe lub szkolenia dla uchodźców, a także dla krajów ich przyjmujących. 

FAST-CARE: dodatkowe rozszerzenie wsparcia

W czerwcu KE przyjęła „elastyczną pomoc dla terytoriów (FAST-CARE)”, dzięki czemu program polityki na rzecz uchodźców został dodatkowo wzmocniony. Pakiet wprowadza zmiany do przepisów w zakresie polityki spójności na lata 2014–2020 i 2021–2027. 

KE chce zwiększyć płatności zaliczkowe o dodatkowe 3,5 mld euro, które zostaną wypłacone w latach 2022 i 2023. Będzie to stanowić uzupełnienie 3,5 mld euro płatności dokonanych już w ramach REACT-EU od wiosny 2022 roku.

Nie wiadomo jeszcze, jakie kwoty przypadną poszczególnym państwom. Jak można się spodziewać, Polska po raz kolejny będzie jednym z większych – jeśli nie największym – beneficjentem tej pomocy. 

Dodatkowo od czerwca państwa członkowskie mogą zwiększyć kwotę uproszczonego kosztu jednostkowego w celu pokrycia podstawowych potrzeb uchodźców. Wcześniej było to 40 euro na tydzień na osobę, obecnie – 100 euro. Zwrotu tych kosztów można się domagać przez okres do 26 tygodni (do tej pory było to 13 tygodni).

Na jednego uchodźcę przypada znacznie więcej niż 10 zł

Wiemy na pewno, że do października 2022 roku Polska otrzymała co najmniej 3,2 mld zł od Unii Europejskiej na pomoc uchodźcom: prawie 700 mln zł z umów grantowych i ok. 2,6 mld zł w ramach inicjatywy REACT-EU.

Ostateczne wsparcie na pewno będzie wyższe ze względu na ustanowienie FAST-CARE, ale też będzie możliwość przekierowania środków z funduszy polityki spójności i Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym (FEAD) na pomoc ukraińskim uchodźcom.

Według danych Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Spraw Uchodźców do 3 stycznia br. w Polsce było zarejestrowanych 1 553 707 ukraińskich uchodźców. Biorąc pod uwagę kwotę 3,2 mld zł, na jedną osobę przypada 2 120 zł i 73 gr. 

Nawet jeśli odejmiemy od tej kwoty 366 mln zł, które rząd otrzymał od UE, ale zdecydował się przeznaczyć na wzmocnienie granicy, wciąż zostaje 2,9 mld na bezpośrednią pomoc potrzebującym. Na jednego uchodźcę przypada wtedy 1 885 zł i 16 gr.