Wypowiedź Krzysztofa Sobolewskiego oceniamy jako prawdę, ponieważ wymienione przez niego polskie rządy były mniejszościowe i administrowały państwem, nie mając większościowego poparcia w parlamencie.

Wypowiedź

Na 17. posiedzeniu Sejmu IX Kadencji doszło do przeciągających się długo prac w sprawie przyjęcia poselskiego projektu ustawy o ochronie zwierząt oraz niektórych innych ustaw. Obrady zakończyły się w nocy, a w ostatecznym głosowaniu doszło do rozłamu w ramach rządzącej koalicji Zjednoczonej Prawicy, ponieważ nie wszyscy posłowie Prawa i Sprawiedliwości, Porozumienia, a także Solidarnej Polski poparli nowe rozwiązania. Ostatecznie ustawa została przyjęta, jednak konflikt pomiędzy koalicjantami wciąż trwa.

Do tego tematu odniósł się następnego dnia rano (w piątek 18 września) w programie „Kwadrans polityczny” w TVP1 przewodniczący Komitetu Wykonawczego PiS, Krzysztof Sobolewski. Poseł poinformował, że w ramach partii rozważana jest możliwość utworzenia rządu mniejszościowego. Podczas wywiadu zaznaczył też, że takie gabinety już kilkakrotnie pojawiały się w historii państwa polskiego, w tym za poprzednich rządów Prawa i Sprawiedliwości.

Rządy mniejszościowe w Polsce

Na początku konieczne jest zdefiniowanie rządu mniejszościowego. Przez pojęcie Rady Ministrów rozumiemy gabinet polityków, którzy posiadają zaufanie oraz poparcie większości parlamentu, co umożliwia im sprawne działanie w ramach władzy wykonawczej. Oznacza to, między innymi, że ponad połowa posłów wspiera działania tego rządu oraz będzie skłonna głosować za inicjatywami i działaniami podejmowanymi przez ten rząd. Tymczasem rząd mniejszościowy to gabinet, który nie posiada takiej większości w parlamencie i z tego powodu może on być w każdej chwili odwołany, jeśli inne partie polityczne zgłoszą oraz poprą wotum nieufności. Możemy wyróżnić dwa rodzaje takich rządów: rząd jednopartyjny mniejszościowy oraz rząd koalicyjny mniejszościowy.

W pierwszym przypadku mamy do czynienia z sytuacją, w której jedna partia tworzy rząd, lecz nie posiada wystarczającej większości w legislatywie. Natomiast w drugim przypadku gabinet Rady Ministrów tworzy koalicja kilku partii, które również nie posiadają koniecznej większości. Ministrowie działający w rządzie mniejszościowym muszą stale zabiegać o poparcie innych partii, aby utrzymać gabinet oraz realizować swoje plany i administrować państwem. Tabela poniżej przedstawia wszystkie rządy mniejszościowe, które doszły do władzy w historii III RP. Warto jednak pamiętać, że jeszcze przed rokiem 1991 trwała X Kadencja parlamentu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, w trakcie której wybrano dwa rządy: Tadeusza Mazowieckiego oraz Jana Krzysztofa Bieleckiego.

Źródło: UŚ

Rząd Jana Krzysztofa Bieleckiego

Pierwszym rządem mniejszościowym, o którym wspomniał w wywiadzie Krzysztof Sobolewski, był rząd Jana Krzysztofa Bieleckiego, powołany w trakcie ostatniej (dziesiątej) kadencji parlamentu wybranego jeszcze w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. 12 stycznia 1991 Sejm podjął uchwałę o powołaniu Rady Ministrów kierowanej przez Jana Bieleckiego – posła Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego. W skład jego gabinetu wchodzili działacze kilku partii: Kongresu Liberalno-Demokratycznego, Porozumienia Centrum, Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego, Stronnictwa Demokratycznego, Ruchu Obywatelskiego Akcja Demokratyczna oraz Unii Demokratycznej (a także ministrowie bezpartyjni). Po wyborach parlamentarnych w październiku 1991 roku Jan Krzysztof Bielecki złożył dymisję swojego gabinetu w grudniu. Sejm przyjął dymisję i desygnował Jana Olszewskiego do złożenia nowego składu gabinetu Rady Ministrów, który ostatecznie powołany został 23 grudnia 1991 roku.

Rząd Jana Olszewskiego

Rząd Jana Olszewskiego również był gabinetem mniejszościowym złożonym przez koalicję kilku partii z pierwszej kadencji parlamentu III RP. Koalicję tę tworzyły: Porozumienie Centrum (do którego należał sam Olszewski), Zjednoczenie Narodowo-Chrześcijańskie, Polskiego Stronnictwo Ludowe – Porozumienie Ludowe oraz Stronnictwo Ludowo-Chrześcijańskie „Solidarność”. Rząd ten istniał przez zaledwie 6 miesięcy, ponieważ pomimo szerokiej kolacji, nie dysponował on trwałą większością parlamentarną. Warto również pamiętać, że tak naprawdę Jan Olszewski zarządzał tym gabinetem tylko do 5 czerwca 1992 roku. Tego dnia na wniosek prezydenta Sejm powołał na stanowisko prezesa Rady Ministrów Waldemara Pawlaka, który utrzymał funkcjonowanie rządu jeszcze przez miesiąc, po czym 11 lipca został odwołany. Na jego miejsce powołano rząd Hanny Suchockiej. Co ciekawe, nowy rząd również był gabinetem mniejszościowym.

Rząd Jerzego Buzka

Kolejnym rządem, o którym wspomniał Krzysztof Sobolewski, był rząd Jerzego Buzka, powołany 31 października 1997 roku. Warto pamiętać, że gabinet ten początkowo był rządem większościowym zbudowanym przez koalicję Akcji Wyborczej Solidarność (na którą składało się porozumienie prawicowych formacji) i Unii Wolności. Dopiero 6 czerwca 2000 roku Unia Wolności postanowiła zerwać współpracę i opuściła koalicję, co oznaczało, że rząd Jerzego Buzka zaczął być gabinetem mniejszościowym jednopartyjnym, składającym się z działaczy AWS. Mimo to Rada Ministrów była w stanie utrzymać się i administrować państwem jeszcze przez prawie 17 miesięcy, ponieważ dopiero 19 października 2001 roku musiała ona ustąpić na rzecz rządu Leszka Millera.

Rząd Marka Belki

2 maja 2004 do dymisji podał się urzędujący rząd Leszka Millera, co oznaczało konieczność powołania nowego gabinetu. Misja utworzenia rządu powierzona została Markowi Belce, który najpierw utworzył swój pierwszy gabinet, będący w założeniu rządem mniejszościowym koalicji Sojuszu Lewicy Demokratycznej oraz Unii Pracy. Jednakże gabinet Marka Belki nie został zaakceptowany przez ówczesny parlament i nie udzielono mu wotum zaufania. W tej sytuacji rząd ten zaczął sprawować obowiązki tylko do czasu powołania nowego gabinetu.

Drugi rząd Marka Belki również był mniejszościowy, a jego skład osobowy był prawie taki sam jak w pierwszym rządzie – jedyną zmianą było nominowanie Mariana Czekańskiego na ministra zdrowia. Jednakże tym razem gabinet uzyskał już wotum zaufania i objął władzę. Marek Belka wraz ze swoim mniejszościowym gabinetem utrzymał się do 31 października 2005 roku, czyli aż 18 miesięcy. Został on po kolejnych wyborach parlamentarnych zastąpiony nowym rządem – Kazimierza Marcinkiewicza.

Rząd Jarosława Kaczyńskiego

Krzysztof Sobolewski wspomniał o pierwszym rządzie Prawa i Sprawiedliwości, odwołując się do lat 2005-2007, kiedy to powstały dwa rządy, do których należał PiS. Pierwszy z nich to rząd Kazimierza Marcinkiewicza. Był on wynikiem współpracy z Partią Centrum, Samoobroną RP oraz Ligą Polskich Rodzin. Gabinet podał się do dymisji w lipcu 2006 roku, kiedy to Radę Ministrów przejął Jarosław Kaczyński, którego rząd został powołany 14 lipca 2006. Faktycznie, zgodnie ze słowami Krzysztofa Sobolewskiego, rząd ten przez ostatnie 4 miesiące istniał, nie mając większości w parlamencie. Ostatecznie, po skróceniu kadencji Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w 2007 roku oraz przyspieszonych wyborach, rząd ten podał się do dymisji.

Podsumowanie

Podsumowując, dotychczas w polskiej historii u władzy było dziewiętnaście rządów, z czego osiem było rządami mniejszościowym. Przewodzili im: Jan Krzysztof Bielecki, Jan Olszewski, Hanna Suchocka, Jerzy Buzek, Leszek Miller, Marek Belka, Kazimierz Marcinkiewicz oraz Jarosław Kaczyński. Wśród wymienionych gabinetów są wszystkie te, o których wspomniał Krzysztof Sobolewski, a więc jego wypowiedź możemy uznać za prawdziwą.