„Mikrobiznesy najmniej wydajnymi podmiotami w gospodarce”

2 stycznia Anna Maria Żukowska opublikowała tweeta, w którym zacytowała fragment publikacji portalu wyborcza.biz, który powołał się na raport Głównego Urzędu Statystycznego „Działalność przedsiębiorstw o liczbie pracujących do 9 osób w 2020 roku”.

Jak czytamy w artykule: „mikrobiznesy są najmniej wydajnymi podmiotami w gospodarce”. W 2020 roku średnia płaca wynosiła w nich 3 509 zł brutto, czyli 2 561 zł na rękę.

Obraza uczyć libkowych w @gazeta_wyborcza:Politycy zachęcają Polaków do zakładania własnych firm. Problem w tym,że mikrobiznesy są najmniej wydajnymi podmiotami w gospodarce.W 2020 roku średnia płaca w mikroprzedsiębiorstwach wynosiła 3509 zł brutto,czyli zaledwie 2561 zł na rękę https://t.co/3P6udJOUjI

— Anna-Maria Żukowska ??‍♀️ #Lewica ↙️↙️↙️?️‍?☮️ (@AM_Zukowska) January 2, 2022

Tweet posłanki wywołał niemałą dyskusję. Oliwy do ognia dolała sama Anna Maria Żukowska, która w odpowiedzi na jeden z tweetów w wątku określiła najmniejsze przedsiębiorstwa mianem „biedafirm”.

Przeczytał Pan ze zrozumieniem czy nie? Nic tu nie ma o ZUS-ie czy podatkach. Jest o tym, które przedsiębiorstwa generują wzrost gospodarczy i w których są wyższe płace. Gospodarce zwyczajnie opłaca się promocja zatrudnienia w dużych firmach, a nie głaskanie po głowie biedafirm.

— Anna-Maria Żukowska ??‍♀️ #Lewica ↙️↙️↙️?️‍?☮️ (@AM_Zukowska) January 2, 2022

Zarobki w mikroprzedsiębiorstwach znacznie poniżej średniej krajowej

W tym samym roku przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej wyniosło 5 167,47 zł brutto, czyli ok. 3 731 zł netto – więcej niż pensja brutto w mikroprzedsiębiorstwach.

Mimo wszystko zarobki w mikroprzedsiębiorstwach z roku na rok rosną. W kolejnych latach miesięczne wynagrodzenie na 1 zatrudnionego w takich firmach wynosiło:

• w 2015 roku: 2 397 zł brutto, czyli 1 736 zł netto,
• w 2016 roku: 2 577 zł brutto, czyli 1 862 zł netto,
• w 2017 roku: 2 801 zł brutto, czyli 2 018 zł netto,
• w 2018 roku: 3 081 zł brutto, czyli 2 213 zł netto,
• w 2019 roku: 3 349 zł brutto, czyli 2 399 zł netto.

Pomiędzy 2015 a 2020 rokiem zarobki na rękę w mikroprzedsiębiorstwach wzrosły o 47,5 proc.

Źródło: GUS

Najwięcej zarabia się w informacji i komunikacji, najmniej – w rolnictwie

Na największe zarobki mogą liczyć pracownicy mikrofirm zajmujących się informacją i komunikacją. Tam średnie zarobki brutto osiągnęły poziom 6 142 zł (4 419 zł netto). Na drugim miejscu znalazła się działalność profesjonalna, naukowa i techniczna, jednak w tym przypadku zarobki brutto były już znacznie niższe i wyniosły 4 450 zł (3 225 zł netto). Podium uzupełniła działalność finansowa i ubezpieczeniowa – 4 236 zł brutto (3 074 zł netto).

Sytuacja wygląda najgorzej w rolnictwie, leśnictwie, łowiectwie i rybactwie. Pracownicy przedsiębiorstw z tych dziedzin zarabiają średnio 2 667 zł brutto, czyli zaledwie 1 967 zł na rękę (pensja minimalna w 2020 roku wynosiła 2 600 zł brutto). Na niewiele lepsze pensje mogą liczyć zatrudnieni w firmach z pozostałej działalności usługowej, gdzie przeciętne wynagrodzenie wyniosło 2 735 zł brutto (2 015 zł netto).

Na wynagrodzenie powyżej średniej można liczyć tylko na Mazowszu

Najniższe wynagrodzenie brutto odnotowano w województwach: lubelskim (2 879 zł brutto, czyli 2 117 zł netto), podkarpackim (2 885 zł brutto, czyli 2 121 zł netto) i świętokrzyskim (2 895 zł, czyli 2 128 zł netto).

Kwota wynagrodzeń brutto (ogółem) wypłacona wszystkim zatrudnionym w mikroprzedsiębiorstwach województwa mazowieckiego znacznie przewyższała wynagrodzenia w innych województwach. Zarobki w tym regionie stanowiły aż 24,4 proc. ogółu pensji brutto przyznawanych w mikroprzedsiębiorstwach w Polsce w 2020 roku.

Praktyka płacy „pod stołem”

Przypuszczalnie zarobki w mikroprzedsiębiorstwach mogą być wyższe, niż wskazują oficjalne statystki. Z szacunków Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE) wynika, że blisko co trzeci pracownik (31 proc.) otrzymuje część wynagrodzenia „pod stołem”. To zdecydowanie wyższy odsetek niż w podmiotach zatrudniających więcej niż 10 osób.

Ekonomiści z PIE wskazują, że proceder płacy „pod stołem” wynika z faktu wysokiego opodatkowania niskich wynagrodzeń. Jak tłumaczy Jakub Sawulski:

Mimo niskich zarobków liczba mikrobiznesów rośnie

Wracając do danych GUS, w 2020 roku liczba mikroprzedsiębiorstw wyniosła ponad 2,2 mln. W stosunku do 2019 roku wzrosła o 47,6 tys. jednostek, czyli o 2,1 proc. Zwiększyła się tym samym liczba osób pracujących w mikroprzedsiębiorstwach – w 2020 roku wyniosła 4,2 mln zatrudnionych (o 57,5 tys. więcej niż rok wcześniej).

Najwięcej pracowników było zatrudnionych w sektorze usług – ponad 2 mln osób (48,3 proc.). Drugą najpopularniejszą sekcją był handel i naprawa pojazdów samochodowych –  1 mln osób (24,9 proc. ogółu pracujących).

Warto również zwrócić uwagę, że w 2020 roku mikroprzedsiębiorstwa odpowiadały za ok. 30,3 proc. polskiego PKB. Z kolei cały sektor małych i średnich przedsiębiorstw wytwarza blisko połowę PKB Polski (49,1 proc.). Szerzej na ten temat przeczytasz tutaj.

Przychody mikrofirm rosną równo z kosztami

W 2020 roku przychody mikroprzedsiębiorstw ogółem kształtowały się na poziomie 1 445,2 mld zł, a koszty na poziomie 1 247,8 mld zł (w stosunku do roku poprzedniego wzrosły odpowiednio o 2,5 i 2,9 proc.).

Największą część przychodów wszystkich mikroprzedsiębiorstw wygenerowały jednostki działające w usługach (39,9 proc., 576,4 mld zł) oraz w sekcji handel i naprawa pojazdów samochodowych (37,8 proc., 546,5 mld zł).

W latach 2015–2020 występował systematyczny wzrost zarówno przychodów, jak i kosztów mikroprzedsiębiorstw. W obu przypadkach średnioroczna dynamika była podobna – dla przychodów wyniosła 108,2, a dla kosztów 107,9.

W 2020 roku nadwyżka przychodów nad kosztami (na 1 mikroprzedsiębiorstwo) wyniosła 87,3 tys. zł, w porównaniu z rokiem 2019 spadła o 2,1 tys. zł. Mimo to od 2015 roku każdorazowo obserwowana była nadwyżka przychodów nad kosztami.

Źródło: GUS

Pomiędzy 2015 a 2020 rokiem przychody mikroprzedsiębiorstw wzrosły łącznie o 48,0 proc., a koszty o 46,5 proc.