W poprzedniej wersji artykułu podaliśmy, że w art. 55 ust. 3 ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego przewidziano zwolnienie z podatku dla „osób kościelnych”. Jak zwrócił nam uwagę jeden z czytelników, oczywiście chodzi o kościelne osoby prawne. W związku z tym poprawiliśmy treść pod ostatnim śródtytułem. Zmiana ta nie wpływa na ocenę wypowiedzi.

[Aktualizacja 19.01.2024] Z początkiem 2024 roku nazwę oceny „częściowy fałsz” zmieniliśmy na „częściowa prawda”. Z tego powodu nazwę oceny zmieniliśmy także w opublikowanych wcześniej analizach wypowiedzi.

Lewica chce zmian w opodatkowaniu księży

Podczas sobotniej konwencji Lewicy Joanna Scheuring-Wielgus przedstawiła postulat dotyczący zniesienia Funduszu Kościelnego. Fundusz został utworzony w 1950 roku i jest formą rekompensaty za majątki kościelne przejęte przez państwo. Zebrane środki przekazywane są na konserwację lub remonty budynków i obiektów sakralnych.

Środki mają też wspomóc kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą. Fundusz jest finansowany z budżetu państwa: w roku 2023 na kwotę 11 mln zł.

Posłanka Lewicy domagała się też, aby księża byli opodatkowani na równych zasadach tak jak pozostałe zawody w Polsce. Jak podkreśliła, obecnie księżą płacą ryczałt, a podatek ten jest pobierany kwartalnie, a nie – co miesiąc.

W 2020 roku analizowaliśmy podobną wypowiedź Roberta Biedronia, która dotyczyła opodatkowania księży. Od tego czasu zmieniły się stawki, jakie duchowni muszą opłacać. Sprawdziliśmy, jak wysoki jest obecnie podatek dla proboszczów i wikariuszy.

Czym jest ryczałt?

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jest jedną z trzech form opodatkowania działaności gospodarczej. Pozostałymi dwiema są podatki obliczane na podstawie skali podatkowej (12 proc. i 32 proc.) lub stawki liniowej (19 proc.).

Ryczałt jest wybierany zazwyczaj przez małe podmioty z działalnością gospodarczą, ponieważ przy rozliczaniu podatku nie uwzględnia się kosztów uzyskania przychodu. Żeby móc rozliczać się ryczałtem, przychody w poprzednim roku podatkowym nie mogą przekraczać kwoty większej niż 2 mln euro.

Podatki dla księży

Zgodnie z brzmieniem art. 42 i 43 ust. ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne duchowni wszystkich wyznań w Polsce płacą ryczałt w związku z pełnionymi funkcjami o charakterze duszpasterskim. W art. 50 dalej czytamy, że osoby duchowne płacące ryczałt są zwolnione od obowiązku składania zeznań podatkowych o wysokości osiągniętego dochodu ze źródła przychodu objętego ryczałtem. 

Jaki podatek płaci proboszcz, a jaki – wikariusz?

W przeciwieństwie do przedsiębiorców stawki ryczałtu odprowadzanego przez osoby duchowne są określone kwotowo. Kwartalne stawki ryczałtu dla duchownych można sprawdzić w obwieszczeniu ministra finansów, które jest co roku aktualizowane. Stawki ryczałtowe są zależne od funkcji kościelnej oraz liczby parafian (załącznik nr 2 i nr 3). 

Można zatem przyjąć, że im większa parafia i miasto, w której się ona znajduje, tym większe stawki płacone przez duchownych.

Księża mogą prowadzić działalność gospodarczą

Równolegle księża mogą podjąć działalność gospodarczą, przez co dodatkowo będą objęci kolejnymi przepisami podatkowymi. Wówczas mogą wybrać jedną z trzech form opodatkowania. Płacona stawka będzie zależeć od formy, jaką wybrali.

Pewne wyłączenia przysługują także kościelnym osobom prawnym. W ust. 3 art. 55 ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej czytamy, że kościelne osoby prawne są zwolnione z podatku w momencie, gdy dochody z działalności gospodarczej zostały przeznaczone na cele:

• kultu,
• kulturalne, oświatowo-wychowawcze i naukowe,
• związane z działalnością charytatywno-opiekuńczą,
• punkty katechetyczne,
• konserwację zabytków oraz inwestycje sakralne.

Kościelne osoby prawne wymieniono w rozdziale drugim wspomnianej ustawy. To między innymi Konferencja Episkopatu Polski, metropolie, archidiecezje, diecezje, administratury apostolskie i parafie. Osobami prawnymi w rozumieniu ustawy są również rektoraty, Caritas Polska i diecezjalne oddziały Caritas.