Protest rolników i ukraińskie zboże

20 marca AGROunia ogłosiła akcję protestacyjną związaną ze spadającymi cenami zboża. Rolnicy przekonują, że nadmierny i niekontrolowany napływ ziarna z Ukrainy rozregulował polski rynek. Ma to związek z faktem, że w maju ubiegłego roku Unia Europejska tymczasowo zniosła cła na towary z Ukrainy.

Komisja Europejska ma świadomość tego problemu. W czasie kiedy wybuchał protest rolników, zatwierdzona została pomoc dla Polski w wysokości 29,5 mln euro na przeciwdziałanie nadpodaży zboża przywożonego z Ukrainy.

Do sprawy w Radiu Zet odniósł się Zbigniew Kuźmiuk, europoseł PiS. Polityk przyznał, że polskie przedsiębiorstwa skupowały ukraińskie zboże ze względu na niższe ceny. Kuźmiuk wskazał jednak również na korzyści płynące ze wzmożonej wymiany handlowej z Ukrainą. Przede wszystkim zauważył, że Polska wciąż ma dodatnie saldo handlowe, dzięki czemu w 2022 roku mogła zarobić na eksporcie towarów do Ukrainy nawet 4 mld euro.

Handel z Ukrainą w pierwszym roku wojny

Z danych GUS dostępnych w SWAiD (System Wspomagania Analiz i Decyzji) wynika, że w 2022 roku Polska wyeksportowała do Ukrainy towary warte 45 655 861 753 zł, czyli prawie 46 mld zł. Przekłada się to na 9 mld 726 mln euro.

Import towarów z Ukrainy wyniósł z kolei 29 090 295 819 zł, czyli 29 mld zł. Daje to 6,2 mld euro. Bierzemy pod uwagę zarówno towary pochodzące z Ukrainy, jak i jedynie wysłane z jej terytorium.

Rekordowy rok 2022

Zarówno eksport towarów do Ukrainy, jak i import z tego kraju rosną od 2015 roku (jedynie w 2020 roku zanotowaliśmy spadek importu). Jeśli chodzi o eksport, przez większą część tego okresu notowaliśmy regularny wzrost o kilkaset milionów rocznie. Pierwszy wyraźny wzrost miał miejsce w 2021 roku. Wówczas wartość eksportu zwiększyła się o ponad 1 mld euro (wzrost o 20 proc.).

Prawdziwy skok pojawił się w 2022 roku. Eksport z Polski do Ukrainy zwiększył się o prawie 3,5 mld euro – z 6,2 mld do 9,7 mld euro. Przekłada się to na wzrost aż o 55 proc.

W ciągu ostatniej dekady obroty handlowe z Ukrainą były dla Polski korzystne. Saldo wymiany każdorazowo było dodatnie. Jego wartość wahała się od niecałego 1,4 mld euro w 2015 roku do 3,5 mld euro w rekordowym 2022 roku.

Szczegółowe dane dotyczące wartości eksportu, importu i salda wymiany handlowej między Polską a Ukrainą w latach 2012-2022 znajdziesz tutaj.

Import zboża z Ukrainy do Polski

Wzrost w stosunku do lat wcześniejszych jest ogromny. W 2021 roku import ukraińskiego zboża wyniósł 14,7 mln euro, a w roku 2020 jeszcze mniej, bo 4,8 mln euro.

Ukraina kupuje od Polski przede wszystkim ropę i broń

Wzrost importu z Ukrainy kompensuje jednak równoległy wzrost eksportu. Na wzmożenie dynamiki handlu polsko-ukraińskiego miał wpływ przede wszystkim zwiększony eksport paliw mineralnych z Polski do Ukrainy. Ten rodzaj towarów wygenerował 2 mld 54 mln zł zysku dla Polski. Za ponad ¾ tej kwoty odpowiadał eksport ropy naftowej (1 mld 593 mln euro).

W strukturze polskiego eksportu do Ukrainy na znaczeniu zyskała w ostatnim roku broń i amunicja. W 2022 roku Ukraińcy kupili od Polaków towary tego typu za około 835 mln euro. Dla porównania w 2021 roku eksport broni i amunicji do Ukrainy wyniósł tylko około 19 mln euro.

Polska najważniejszym unijnym partnerem handlowym Ukrainy

Według danych Eurostatu Polska w 2022 roku była największym eksporterem towarów do Ukrainy. Na drugim miejscu znalazły się Niemcy z eksportem wycenionym na ponad 4 mld euro. To jednak ponad dwukrotnie mniej, niż wyeksportowała Polska. Dla przypomnienia Ukraina w 2022 roku kupiła od nas towary warte 9,7 mld euro. Na trzecim miejscu znalazły się Węgry (niecałe 2,5 mld euro).

Polska jest również największym importerem towarów z Ukrainy. W 2022 roku wartość towarów sprowadzonych do Polski z Ukrainy stanowiła, według danych Eurostatu, 21 proc. całego unijnego importu. Eurostat podaje jednak nieco mniejszą wartość polskiego importu z Ukrainy niż GUS (Eurostat: 5 mld 968 mln euro, GUS: 6 mld 206 mln euro).