Sprawdzamy wypowiedzi polityków i osób publicznych pojawiające się w przestrzeni medialnej i internetowej. Wybieramy wypowiedzi istotne dla debaty publicznej, weryfikujemy zawarte w nich informacje i przydzielamy jedną z pięciu kategorii ocen.
[Szybki fact-check] [Exposé] Desygnacja premiera przez Sejm po raz pierwszy w historii?
[Szybki fact-check] [Exposé] Desygnacja premiera przez Sejm po raz pierwszy w historii?
Jak wiecie, to jest pierwszy raz w historii polskiego parlamentu, kiedy to Sejm desygnował kandydata na premiera rządu.
- Konstytucja RP w art. 154 ust. 1 przewiduje, że to prezydent w pierwszym kroku desygnuje kandydata na Prezesa Rady Ministrów. Gdy premier desygnowany w tym kroku nie uzyska wotum zaufania, inicjatywa trafia do Sejmu, który ma prawo wybrać swojego kandydata. 11 grudnia 2023 roku Sejm skorzystał z tej możliwości i wskazał Donalda Tuska.
- Do podobnej sytuacji doszło w 2004 roku, kiedy premier Marek Belka nie uzyskał wotum zaufania w pierwszym kroku. Wówczas jednak Sejm nie zgłosił swojego kandydata, a inicjatywa wróciła do prezydenta, który w trzecim kroku znów desygnował Belkę na premiera.
- Także przed wejściem w życie Konstytucji w 1997 roku to zazwyczaj prezydent desygnował kandydatów na stanowisko premiera. Jednak w 1995 roku doszło do sytuacji, kiedy to Sejm zgłosił swojego kandydata. Wówczas to wskazany przez Sejm Józef Oleksy zastąpił Waldemara Pawlaka.
- To oznacza, że Donald Tusk nie jest pierwszym w historii parlamentu premierem wybranym przez Sejm. Dlatego wypowiedź oceniamy jako fałsz.
To szybki fact-check, czyli ekspresowa forma analizy wypowiedzi.
Uważnie słuchaliśmy exposé Mateusza Morawieckiego 11.12.2023 roku i Donalda Tuska 12.12.2023 roku. Na bieżąco sprawdzaliśmy te stwierdzenia, które odwoływały się do faktów.
Wnioski z naszych analiz publikowaliśmy od razu na platformie X. Teraz publikujemy je na naszej stronie, aby włączyć je do sprawdzonych wypowiedzi osób publicznych i ich ocen.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter