Edukacja 
Ekologia 
Energetyka 
Fact-checking 
Klimat 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Skopiuj link
Drukuj
Udostępnij
8 min czytania
Sprawdzamy wypowiedzi polityków i osób publicznych pojawiające się w przestrzeni medialnej i internetowej. Wybieramy wypowiedzi istotne dla debaty publicznej, weryfikujemy zawarte w nich informacje i przydzielamy jedną z pięciu kategorii ocen.
8 min czytania
UE zakaże pieców gazowych, choć sama je dofinansowuje? Fałsz
UE zakaże pieców gazowych, choć sama je dofinansowuje? Fałsz
Każdy pewnie pamięta, że po 2035 roku wchodzi bezwzględny zakaz palenia paliwami stałymi, czyli drewnem, węglem i, uwaga, gazem. I tutaj jest hit. Unia Europejska przez lata wstecz i w tym roku również daje dofinansowanie na wymianę kotła węglowego na gazowy i jednocześnie zakazuje palenia gazem po 2035 roku.
Fałsz
Wypowiedź uznajemy za fałsz, gdy:
- nie jest zgodna z żadną dostępną publicznie informacją opartą na reprezentatywnym i wiarygodnym źródle,
- jej autor przedstawia nieaktualne informacje, którym przeczą nowsze dane, zawiera szczątkowo poprawne dane, ale pomija kluczowe informacje i tym samym fałszywie oddaje stan faktyczny.
Fałsz
Wypowiedź uznajemy za fałsz, gdy:
- nie jest zgodna z żadną dostępną publicznie informacją opartą na reprezentatywnym i wiarygodnym źródle,
- jej autor przedstawia nieaktualne informacje, którym przeczą nowsze dane, zawiera szczątkowo poprawne dane, ale pomija kluczowe informacje i tym samym fałszywie oddaje stan faktyczny.
- W UE nowelizowana jest obecnie tzw. dyrektywa budynkowa. 14 marca 2023 roku Parlament Europejski przyjął w tej sprawie poprawki.
- PE chce, aby państwa członkowskie do 2035 roku stopniowo wycofały z wszystkich budynków systemy grzewcze bazujące na paliwach kopalnych, w tym na gazie. Jeśli zakaz wejdzie w życie, nie będzie on jednak bezwzględny.
- Projekt dopuszcza wykorzystanie kotłów gazowych certyfikowanych do pracy z paliwami odnawialnymi, a także hybrydowych systemów grzewczych. Wymianie będą podlegały tylko te piece gazowe, które nie spełniają ekologicznych standardów.
- Rzeczniczka prasowa programu „Czyste Powietrze” przekazała nam, że piece gazowe, na które przysługuje dofinansowanie, muszą spełniać standardy typowe dla budynków bezemisyjnych. Nie ma niebezpieczeństwa, że osoba, która otrzymała dofinansowanie, będzie musiała wymienić kocioł.
- Ryszard Wilk mówi o proponowanych przez PE rozwiązaniach tak, jakby one weszły już w życie, co nie jest prawdą (poprawki europosłów mogą jeszcze zostać odrzucone). Polityk też błędnie wskazuje, że zakaz palenia gazem będzie bezwzględny. Na tej podstawie wypowiedź oceniamy jako fałszywą.
Od początku – o jakich (planowanych) przepisach mowa?
Pod koniec 2021 roku rozpoczęła się procedura nowelizacji unijnej dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków, czyli tzw. dyrektywy budynkowej (zwanej też EPBD). 14 marca br. projekt wyszedł spod obrad Parlamentu Europejskiego, który wprowadził poprawki.
Projekt dyrektywy przewiduje m.in., by każde państwo członkowskie ustanowiło krajowy plan renowacji budynków, służący zapewnieniu renowacji krajowych zasobów budynków mieszkalnych i niemieszkalnych (art. 3). PE zaproponował, by do tych planów dodać również wycofanie z użycia paliw kopalnych w budynkach do roku 2035. Gdyby nie było to wykonalne, termin mógłby zostać przedłużony najpóźniej do roku 2040 (art. 3, lit. h).
Do paliw kopalnych zaliczamy również gaz. Z tego powodu politycy Konfederacji zaczęli krytykować UE za rzekome wprowadzenie zakazu palenia gazem przy jednoczesnym zachęcaniu państw członkowskich do dofinansowywania tego typu kotłów. Oprócz Ryszarda Wilka (prezesa nowosądeckiego oddziału Nowej Nadziei) mówili o tym też Sławomir Mentzen i Krzysztof Bosak.
Czy każdy piec na gaz będzie wymagał wymiany? Nic na to nie wskazuje
Europosłowie chcą wprowadzić zwolnienie dotyczące hybrydowych systemów grzewczych i kotłów certyfikowanych do zasilania paliwami odnawialnymi. Piece gazowe tego rodzaju nie powinny być uważane za systemy grzewcze na paliwa kopalne.
Oznacza to, że Parlament Europejski przewiduje możliwość ogrzewania budynków technologiami, które mogą wykorzystywać gaz odnawialny, taki jak biometan i zielony wodór. Janusz Starościk, prezes Stowarzyszenia Producentów i Importerów Urządzeń Grzewczych, w komentarzu dla Demagoga wskazuje, że dzięki temu rozwiązaniu nie dojdzie do całkowitego zakazu stosowania kotłów gazowych.
„Posłowie do PE otwierają drzwi do wykorzystania paliw odnawialnych po tej dacie w technologiach, które mogą wykorzystywać takie paliwa. Jest to ważny punkt w świetle rozróżnienia między paliwami, które mogą być paliwami kopalnymi lub odnawialnymi, a technologiami, które są neutralne i mogą wykorzystywać oba źródła energii” – wyjaśnia ekspert.
Budynki zeroemisyjne. Czyli do czego właściwie dąży UE?
Jednym z podstawowych celów nowelizacji dyrektywy budynkowej jest wprowadzenie budynków bezemisyjnych, czyli budynków z zerowym zużyciem energii netto. Budynek bezemisyjny nie może generować na miejscu żadnych emisji dwutlenku węgla z paliw kopalnych. W ramach krajowych planów renowacji budynków wszystkie budynki w UE mają się stać bezemisyjne do 2050 roku.
W pierwotnym projekcie Komisja Europejska chciała, by wszystkie nowe budynki zajmowane lub będące własnością organów publicznych były bezemisyjne od 2027 roku. Od 2030 roku miało to dotyczyć wszystkich nowych budynków.
Parlament Europejski w swoich poprawkach skrócił ten czas. Europosłowie chcą, by nowe publiczne budynki były bezemisyjne już od 2026 roku, a pozostałe nowe budynki – od 2028 roku. W przypadku istniejących budynków poddawanych renowacji (głębokiej lub etapowej) europosłowie zachowali datę 2030 roku.
Co z dofinansowaniami na wymianę kotłów?
Parlament Europejski chce, by najpóźniej od 1 stycznia 2024 roku państwa członkowskie przestały stosować zachęty finansowe do instalacji kotłów na paliwa kopalne (art. 15 ust. 10).
Komisja Europejska w oryginalnym projekcie nowelizacji dyrektywy budynkowej chciała, by przepis ten nie dotyczył kotłów wybranych do inwestycji przed 2027 rokiem. PE zaproponował usunięcie tego zapisu, ale nie jest pewne, czy ta poprawka wejdzie w życie.
Gdyby jednak tak się stało, to czy Polacy będą musieli wymienić piece, na które wcześniej otrzymali dofinansowanie? Rzeczniczka prasowa programu „Czyste Powietrze” uspokaja, że nie ma takiego ryzyka.
Nie ma niebezpieczeństwa konieczności wymiany kotła gazowego
Ewelina Steczkowska przekazała nam, że w ramach programu możliwe jest dofinansowanie jedynie najlepszych i najwydajniejszych technologicznie kotłów gazowych. Chodzi o kondensacyjne kotły gazowe o klasie efektywności energetycznej minimum A (klasa odpowiadająca budynkom bezemisyjnym). Możliwie jest również dofinansowanie systemów hybrydowych.
„Nie widzimy obecnie niebezpieczeństwa, aby osoba, która obecnie ze wsparciem z Programu Czyste Powietrze wymieni nieefektywne źródło ciepła na paliwo stałe na kocioł gazowy spełniający wymogi Programu, musiała go wymienić przed końcem żywotności. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na bieżąco analizuje zmiany w prawie” – poinformowała nas rzeczniczka.
Jak informuje Ewelina Steczkowska, jeżeli zajdzie taka potrzeba, nastąpi aktualizacja wymogów w programie „Czyste Powietrze”.
Jakie urządzenia grzewcze będzie można instalować po 2030 roku?
Ponieważ mówimy o unijnej dyrektywie, będzie to najprawdopodobniej zależało od przepisów poszczególnych państw członkowskich.
Janusz Starościk wyjaśnia, że w przypadku paliw gazowych potrzebne będą urządzenia zdolne do zmniejszenia zużycia gazu i w pełni gotowe na współpracę z innymi źródłami ciepła wykorzystującymi energię odnawialną.
Dla osób chcących kupić nowy piec gazowy nie będzie to jednak problemem. Jak bowiem wyjaśnia Starościk, „wszystkie urządzenia gazowe dostępne obecnie na rynku mogą wykorzystywać biometan, a większość z nich jest w stanie przejąć 20% udziału wodoru zmieszanego z metanem”.
Dzięki połączeniu tych technologii z energią słoneczną zużycie może zmniejszyć się jeszcze bardziej. Należy również wzmacniać pozycję nowoczesnych kotłów na biomasę oraz zwiększać wykorzystanie ciepła z kolektorów słonecznych do ogrzewania i przygotowywania ciepła w procesach przemysłowych.
Czy gaz z sieci będzie dozwolony? Tylko na określonych warunkach
Jak już pisaliśmy, od 2027 roku nowe budynki i budynki poddawane gruntownej renowacji nie będą mogły wykorzystywać systemów grzewczych opartych na paliwach kopalnych, z wyjątkiem certyfikowanych instalacji hybrydowych i kotłów grzewczych gotowych do stosowania odnawialnych źródeł energii.
Jak wskazuje Janusz Starościk, Parlament Europejski wprowadził bardziej elastyczne rozwiązania dotyczące sytuacji, w której nie jest możliwe spełnienie wszystkich warunków budynku zeroemisyjnego (np. z powodów technicznych lub ekonomicznych). W tym przypadku dozwolona będzie energia odnawialna z sieci. Taka sieć będzie musiała mieć jednak gwarancję pochodzenia udokumentowaną umowami zakupu energii (zał. III).
Warunkiem jest również to, by energia z sieci była przechowywana na miejscu lub produkowana w pobliżu budynku. „Drugie kryterium otwiera drzwi do szerszego wykorzystania biometanu na obszarach, gdzie elektrownie są podłączone do domów za pośrednictwem sieci dystrybucyjnej” – wskazuje Janusz starościk, prezes Stowarzyszenia Producentów i Importerów Urządzeń Grzewczych.
Uwaga! Proponowane zmiany to dopiero projekt
Ryszard Wilk i inni politycy Konfederacji mówią o zaproponowanych przez PE rozwiązaniach tak, jakby weszły one już w życie.
Ponieważ swoje poprawki przyjęła już Rada UE, teraz unijne instytucje będą debatować nad nowelizacją w ramach tzw. rozmów trójstronnych. Warto pamiętać, że rozwiązania wskazane przez europosłów nie zgadzają się ze wszystkimi pomysłami Komisji Europejskiej i Rady UE (np. w przypadku zachęt finansowych do instalacji kotłów wybranych do inwestycji przed wejściem w życie nowelizacji).
Jeżeli dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków zostanie przyjęta do końca 2023 roku, państwa członkowskie będą miały dwa lata na wdrożenie jej przepisów.
Wspieraj niezależność!
Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.
Dowiedz się, jak radzić sobie z dezinformacją w sieci
Poznaj przydatne narzędzia na naszej platformie edukacyjnej
Sprawdź!
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
Ekologia 
