Przemysław Czarnek, będąc gościem na antenie Super Expressu, stwierdził, że jeżeli Mateusz Morawiecki powierzy mu funkcję Ministra Edukacji i Nauki, to podejmie się jej sprawowania. 

Dodatkowo minister poinformował, że w razie nieuzyskania wotum zaufania przez tworzący się obecnie rząd Mateusza Morawieckiego nie opowie się za rządem Donalda Tuska. Zadeklarował jednak, że będzie popierał ewentualne „dobre ustawy” poprawiające sytuację emerytów, rencistów czy nauczycieli. 

Podczas rozmowy minister komentował doniesienia, że nauczyciele są oburzeni rządami Zjednoczonej Prawicy. W odpowiedzi na te zarzuty Przemysław Czarnek przypomniał, że rząd w ostatnich latach zmniejszył biurokrację i zwiększył wynagrodzenia dla nauczycieli w przeciwieństwie do poprzedników z koalicji PO-PSL.

Zmiany wprowadzone w Karcie Nauczyciela

Zgodnie z art. 30 ust. 5 Karty Nauczyciela wysokość minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego corocznie ustala minister właściwy do spraw oświaty i wychowania. To podstawowy i stały składnik nauczycielskich pensji. Stawki te różnią się w zależności od stopnia awansu zawodowego i kwalifikacji nauczyciela.

Obecnie, po zmianach wprowadzonych w Karcie Nauczyciela, według art. 9a ust. 2 pierwszym stopniem w karierze zawodowej nauczyciela jest nauczyciel początkujący. Stopień ten został wprowadzony w 2022 roku w miejsce nauczyciela stażysty i nauczyciela kontraktowego. Niezmienionymi stopniami pozostają: nauczyciel mianowany i nauczyciel dyplomowany. 

Zmiany te weszły w życie 1 września 2022 roku. Nauczyciele, którzy do 31 sierpnia 2022 roku uzyskali stopień nauczyciela kontraktowego, ale nie zdobyli jeszcze mianowania, będą mogli się o nie starać na starych zasadach do 31 sierpnia 2027 roku.

Na jakiej podstawie określa się wynagrodzenie nauczycieli?

Jeszcze za rządów PO-PSL wynagrodzenie nauczyciela było określane na podstawie czterech stopni awansu zawodowego oraz czterech poziomów wykształcenia. Rozróżniano następujące stopnie poziomów wykształcenia:

• tytuł zawodowy magistra z przygotowaniem pedagogicznym,
• tytuł zawodowy magistra bez przygotowania pedagogicznego, tytuł zawodowy licencjata (inżyniera) z przygotowaniem pedagogicznym,
• tytuł zawodowy licencjata (inżyniera) bez przygotowania pedagogicznego, dyplom ukończenia kolegium nauczycielskiego lub nauczycielskiego kolegium języków obcych,
• pozostałe wykształcenie.

Po zestawieniu ze sobą poziomów wykształcenia oraz stopni awansu zawodowego było jasne, że osoba mająca jednocześnie stopień nauczyciela dyplomowanego i tytuł zawodowy magistra oraz przygotowanie pedagogiczne otrzymywała najwyższe wynagrodzenie. 

Z kolei osoby będące nauczycielami stażystami i zaliczające się do najniższej grupy spośród poziomów wykształcenia (czyli grupy „pozostałe wykształcenie”) otrzymywały najniższe wynagrodzenie. 

Obecnie zarobki nauczycieli zostały spłaszczone w stosunku do opisanego wyżej systemu wynagrodzeń. Na ten moment obowiązują trzy stopnie awansu zawodowego oraz dwa poziomy wykształcenia, na podstawie których określane są wynagrodzenia. Stopnie wykształcenia to:

• tytuł zawodowy magistra z przygotowaniem pedagogicznym,
• tytuł zawodowy magistra bez przygotowania pedagogicznego, tytuł zawodowy licencjata (inżyniera) z przygotowaniem pedagogicznym, tytuł zawodowy licencjata (inżyniera) bez przygotowania pedagogicznego, dyplom ukończenia kolegium nauczycielskiego lub nauczycielskiego kolegium języków obcych, pozostałe wykształcenie.

Zmiany w wynagrodzeniach nauczycieli za rządów PO-PSL

Poniżej przedstawiamy porównanie najwyższych i najniższych wynagrodzeń nauczycieli w roku objęcia władzy przez koalicję PO-PSL i w roku oddania przez nią władzy. 

W latach 2008–2015 wynagrodzenie dla najmniej zarabiających nauczycieli wzrosło o ponad połowę (59,6 proc.). Z kolei nauczyciele zarabiający najwięcej mogli liczyć w tym okresie na podwyżkę o 30,63 proc.

Stagnacja wynagrodzeń nauczycieli w latach 2013–2016

Przemysław Czarnek stwierdził, że w latach 2011–2015 rząd PO-PSL w ogóle nie podniósł wynagrodzeń nauczycieli. Nie jest to prawda, o czym pisaliśmy w osobnej analizie. We wskazanym okresie pensje nauczycieli zostały podniesione dwukrotnie. 

W lipcu 2011 roku minimalna pensja nauczyciela wzrosła średnio o ok. 135 zł. Z kolei na mocy rozporządzenia wydanego w lipcu 2012 roku minimalne wynagrodzenie nauczycieli wzrosło przeciętnie o ok. 78 zł. Później rzeczywiście nastała stagnacja w tej kwestii.

W latach 2013–2016 pensje nauczycieli pozostawały bez zmian (1, 2). Okres stagnacji obejmuje też pierwszy pełen rok rządów Zjednoczonej Prawicy. Pensje nauczycieli zaczęły ponownie rosnąć dopiero w 2017 roku.

Zmiany w wynagrodzeniach nauczycieli za rządów ZP

Poniższa tabela obrazuje zmianę w wynagrodzeniach nauczycieli zarabiających najmniej i najwięcej w całym okresie rządów Zjednoczonej Prawicy.

Zgodnie z danymi zawartymi w rozporządzeniach ministrów odpowiedzialnych za oświatę i wychowanie w latach 2016–2023 wynagrodzenie najmniej zarabiających nauczycieli zwiększyło się ponad dwukrotnie (o 137,94 proc.). W przypadku nauczycieli zarabiających najwięcej ta zmiana wyniosła 46,35 proc.