Sprawdzamy wypowiedzi polityków i osób publicznych pojawiające się w przestrzeni medialnej i internetowej. Wybieramy wypowiedzi istotne dla debaty publicznej, weryfikujemy zawarte w nich informacje i przydzielamy jedną z pięciu kategorii ocen.
Związki partnerskie w Unii Europejskiej. Te państwa ich nie wprowadziły
Związki partnerskie w Unii Europejskiej. Te państwa ich nie wprowadziły
W tej Europie […] tylko jest 5 krajów, które nie uznają formalizacji związków osób homoseksualnych. To jest właśnie Polska, Bułgaria, Rumunia, Słowacja i Litwa.
- Zgodnie z informacją podaną na stronie Unii Europejskiej sześć państw nie zezwala na legalizację związków partnerskich: Polska, Rumunia, Bułgaria, Słowacja, Litwa i Łotwa.
- Łotwa wkrótce zniknie z tej listy. W listopadzie zeszłego roku łotewski parlament przyjął zmiany w ustawie notarialnej wprowadzające związki partnerskie dla osób tej samej płci. Zmiany powinny wejść w życie 1 lipca 2024 roku.
- Formalnie nie ma jeszcze możliwości zarejestrowania związku partnerskiego w Łotwie, jednak można ją włączyć do państw, które przyjęły już prawo legalizujące związki osób jednej płci.
- Można stwierdzić zatem, że 5 państw unijnych nie uznaje związków osób homoseksualnych. Na tej podstawie oceniamy wypowiedź Joanny Scheuring-Wielgus jako prawdę.
- Joanna Scheuring-Wielgus odniosła się do słów Marcina Horały o małżeństwie jako „instytucji prawa zachodniego”. W związku z tym ograniczenie się do państw Unii Europejskiej uznajemy za dopuszczalne. Z kolei różnicę między określeniem „Europa” a „Unia Europejska” traktujemy jako drobną nieścisłość, która nie ma wpływu na kontekst wypowiedzi.
Ruszają prace nad ustawą o związkach partnerskich
W Polsce trwa dyskusja nad uregulowaniem związków osób tej samej płci. Uchwalenie ustawy o związkach partnerskich to jeden ze 100 konkretów Koalicji Obywatelskiej na pierwsze 100 dni rządów. Poparcie dla związków partnerskich deklararuje także wchodząca w skład koalicji rządzącej Lewica.
Michał Kobosko z Polski 2050 powiedział, że jego ugrupowanie również nie będzie sprzeciwiało się wprowadzeniu związków partnerskich. Ministra ds. równości Katarzyna Kotula powiedziała, że chciałaby, aby projekt ustawy był gotowy na wiosnę. Obecnie jest na etapie przystępowania do konsultacji.
Kraje UE bez związków partnerskich w mniejszości
Podczas dyskusji w programie TVN24 „Kawa na ławę” posłanka Joanna Scheuring-Wielgus powiedziała, że tylko pięć krajów europejskich nie uznaje formalizacji związków jednopłciowych. Jeśli uznać, że chodzi o kraje należące do Unii Europejskiej, Scheuring-Wielgus podała aktualne dane.
Zgodnie z informacją z oficjalnej strony Unii Europejskiej sześć krajów członkowskich nie dopuszcza związków partnerskich. Są to Polska, Bułgaria, Rumunia, Litwa, Słowacja i Łotwa. Ostatnie z tych państw zalegalizowało jednak związki partnerskie, tyle że przepisy jeszcze nie weszły w życie.
Łotwa zalegalizowała związki partnerskie
9 listopada 2023 roku łotewski parlament przegłosował zmiany w ustawie notarialnej legalizujące zawarcie związku partnerskiego przez osoby tej samej płci (1, 2, 3). Chodzi o umowę zawartą u notariusza, która nie jest równoznaczna z małżeństwem. Jednak kilka dni później prezydent podjął decyzję o zawieszeniu ogłoszenia zmian w prawie na dwa miesiące.
Taki ruch umożliwia prezydentowi łotewska konstytucja (art. 72). Na jej podstawie prezydent może odroczyć podpisanie ustawy na dwa miesiące, jeżeli zażąda tego nie mniej niż jedna trzecia parlamentarzystów Saeimy. Odroczoną ustawę można poddać pod referendum narodowe, jeżeli zażąda tego nie mniej niż jedna dziesiąta wyborców.
Zamrożenia zmian w ustawie umożliwiających zawieranie związków partnerskich chciała opozycja – deputowani ze Zjednoczonej Listy, Pierwszej Łotwy i Sojuszu Narodowego. Prezydent ogłosił zbieranie podpisów potrzebnych do zorganizowania referendum. Opozycja musiałaby ich zebrać ponad 150 tys.
Na podstawie wstępnych wyników można wnioskować, że nie udało się jednak zebrać wymaganej liczby. W związku z tym przepisy pozwalające na zawarcie związku partnerskiego pomiędzy osobami tej samej płci wejdą w życie 1 lipca 2024 roku.
ETPC o związkach jednopłciowych w Polsce
Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPC) 12 grudnia 2023 roku wydał wyrok w sprawie skargi pięciu par jednopłciowych żyjących w Polsce. Dotyczyła ona braku możliwości zawarcia przez nich małżeństwa lub innej formy legalizacji ich związków.
Trybunał sześcioma głosami do jednego uznał, że Polska naruszyła art. 8 Europejskiej konwencji praw człowieka, czyli prawo do poszanowania życia rodzinnego i prywatnego. W wyroku można przeczytać, że zdaniem Trybunału Polska nie wywiązała się ze swojego obowiązku zapewnienia skarżącym szczególnych ram prawnych przewidujących uznanie i ochronę ich związków (pkt 123). ETPC podkreślił, że konsekwencją był brak możliwości uregulowania podstawowych aspektów ich życia. Szerzej na ten temat pisaliśmy w innej analizie.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter