Edukacja 
Ekologia 
Energetyka 
Fact-checking 
Klimat 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Skopiuj link
Drukuj
Udostępnij
Fake News
Czy Zełenski chciał użyć cywilów jako „żywych tarcz”? To manipulacja cytatem
6 min czytania
Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
6 min czytania
Czy Zełenski chciał użyć cywilów jako „żywych tarcz”? To manipulacja cytatem
W sieci pojawił się wyrwany z kontekstu materiał wideo, w którym prezydent Zełenski rzekomo argumentował za używaniem cywilów jako żywych tarcz. W tekście wyjaśniamy, jak brzmiała prawdziwa wypowiedź.
fot. X / Modyfikacje: Demagog
Czy Zełenski chciał użyć cywilów jako „żywych tarcz”? To manipulacja cytatem
W sieci pojawił się wyrwany z kontekstu materiał wideo, w którym prezydent Zełenski rzekomo argumentował za używaniem cywilów jako żywych tarcz. W tekście wyjaśniamy, jak brzmiała prawdziwa wypowiedź.
Analiza w pigułce
- Na portalu X pojawiło się nagranie z wypowiedzią Wołodymyra Zełenskiego. W opisie filmu znalazło się tłumaczenie treści rzekomo przekazanej przez ukraińskiego prezydenta. Zgodnie z relacją miał on stwierdzić, że pozostawienie w miastach cywilów miało na celu stworzenie zasłony ochronnej dla armii.
- Wypowiedź z listopada 2022 roku została wyrwana z kontekstu – nie chodziło w niej o użycie ludzi jako tarcz. Prezydent Zełenski komentował propozycję ewakuacji Kijowa w pierwszych dniach pełnoskalowej rosyjskiej inwazji. Jak stwierdził, państwo upadłoby, gdyby nie było ludzi w Ukrainie, ponieważ teren ten zostałby doszczętnie zniszczony i zajęty przez Rosjan.
- Pozbawione kontekstu słowa Zełenskiego są jednym ze źródeł dezinformacji na temat Ukrainy (1, 2). Jej celem jest podważenie zaufania do ukraińskich władz.
Choć od początku pełnoskalowej rosyjskiej inwazji na Ukrainę minęły ponad dwa lata, wciąż nie słabnie dezinformacja dotycząca tego tematu. W ostatnim czasie uaktywniły się teorie spiskowe oraz fałszywe informacje, które mają na celu pogorszyć wizerunek ukraińskich władz i uchodźców.
Przykładem takiej dezinformacji jest film z 1 września, opublikowany na platformie X przez użytkownika @MartinDemirow. W zaprezentowanym nagraniu Zełenski rzekomo przyznał się do wykorzystywania cywilów jako „żywych tarcz”. Jak opisuje Demirow: „Gnida w otwartym tekście stwierdza, że w miastach muszą pozostać ludzie, aby Armia Ukrainy mogła się ukryć za cywilami. Potwierdzając tym samym, że pociski Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej uderzają tylko w obiekty wojskowe”. Nagranie, z takim właśnie opisem, trafiło także na Facebooka (1, 2, 3).
Fot. X.com, 01.09.2024
Konto @MartinDemirow, które podało zmanipulowaną wypowiedź Zełenskiego, od dłuższego czasu zajmuje się promowaniem antyukraińskich przekazów na platformie X. Jak wspominaliśmy w jednym z naszych raportów na temat dezinformacji i propagandy, w listopadzie i w grudniu 2022 roku Martin Demirow był jednym z najaktywniejszych aktorów dezinformacji w serwisie X.
Wypowiedź Zełenskiego została wyrwana z kontekstu
Nagranie zostało wyrwane z kontekstu, a w oryginalnej wersji przedstawia spotkanie z ukraińskimi dziennikarzami, do którego doszło w listopadzie 2022 roku. Zełenski mówił wówczas o tym, że po pierwszym ataku rakietowym na Kijów pojawiła się propozycja ewakuacji miasta. Prezydent nie zgodził się na to. Przekonywał, że rosyjskie ataki będą następować w całym kraju, a ewakuacja skończy się zajęciem Ukrainy przez Rosję.
Przywoływał także przykład Donbasu, który po opuszczeniu przez mieszkańców został zniszczony. Prezydent Zełenski nie mówił o tym, że ukraińskie wojsko wykorzystywało cywilów jako „żywe tarcze”, co dokładnie podkreślił:
„Dobrze, dobrze, zbierzmy wszystkich i wywieźmy ich z naszego kraju. I co się wtedy stanie? I kto powinien nas chronić? Czy uważasz, że tylko ludzie z karabinami maszynowymi powinni nas chronić? Albo że oni nie mają kobiet i dzieci? (…) Gdyby w Ukrainie nie było ludzi, stracilibyśmy nasze państwo. To jest moja subiektywna opinia. Patrzyłem na to, co działo się w historii naszych małych wiosek w Donbasie. Tam, gdzie nic nie ma, wszystko jest po prostu zniszczone, domy, nie było ludzi (…) Za przeproszeniem, to nie żywe tarcze, nie w tym rzecz”
Rosja atakuje obiekty cywilne w Ukrainie, a dezinformacja ma na celu to ukryć
Zmanipulowany materiał jest przejawem starań, by podważyć rosyjską odpowiedzialność za ataki na cywilów w trakcie wojny w Ukrainie. Jest to powtarzający się motyw w antyukraińskiej dezinformacji (1, 2, 3). Niezależnie od tego, jaką decyzję podjąłby w przeszłości Zełenski, to Rosja i tak dokonuje ataków na obiekty cywilne.
Znanym przykładem rosyjskich ataków jest bombardowanie dwóch szpitali: placówki położniczej w Mariupolu w marcu 2022 roku oraz szpitala dziecięcego w Kijowie w lipcu 2024 roku. W przypadku ataku sprzed dwóch lat pojawiła się narracja o tym, że atak to „ustawka”. Z kolei winę za tragedię z lipca tego roku próbowano obciążyć Ukraińców poprzez sugerowanie, że w budynek szpitala trafił pocisk ukraińskiej obrony przeciwlotniczej.
Obydwie te narracje okazały się fałszywe (1, 2). Odpowiedzialność za ataki leży po stronie rosyjskiej armii.
Dowodów potwierdzających ataki na obiekty cywilne na terenie Ukrainy jest znacznie więcej. Od początku wojny zginęło już ponad 10 tys. cywilów. Zgodnie z ostatnim raportem misji Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) ds. monitorowania praw człowieka w Ukrainie (HRMMU) w okresie od 10 do 31 maja 2024 roku zginęło w Ukrainie 78 cywilów, a rosyjskie ataki na sieć energetyczną spowodowały znaczące przerwy w dostawie prądu dla milionów ludzi w całym kraju (s. 2).
Zełenski i bliskie mu osoby są obiektem działań dezinformacyjnych
Wyrwana z kontekstu wypowiedź o „żywych tarczach” to kolejny przykład tego, jak przemówienia Zełenskiego i jego aktywności są wykorzystywane do tworzenia fałszywych informacji (1, 2), których celem jest podważenie zaufania do ukraińskiego prezydenta.
W rocznicę pełnoskalowej inwazji Zełenski miał ponoć wezwać Stany Zjednoczone do aktywnego udziału w konflikcie z Rosją. Podstawą do stworzenia nieprawdziwej wiadomości była wypowiedź z konferencji prasowej, w trakcie której prezydent Ukrainy powiedział, że przegrana Ukrainy oznacza wejście Rosji do państw bałtyckich, a w konsekwencji – interwencję NATO (czas nagrania 01:39:44).
Innym razem słowami Zełenskiego posłużono się w celu stworzenia teorii spiskowej o przekształceniu Ukrainy w Izrael. Wołodymyr Zełenski poruszał w swoich przemówieniach temat Izraela, ale nie znaleźliśmy takich wypowiedzi, które odnosiłyby się do rzekomego oddania ziem ukraińskich temu krajowi czy też sygnalizowałyby masową imigrację Izraelczyków do Ukrainy.
Dezinformacja dotyka także otoczenia prezydenta Ukrainy, w szczególności Ołeny Zełenskiej, jego żony. W sieci pojawiły się informacje o tym, że kupiła ona Bugatti w czasie wizyty w Paryżu, pisano też o tym, jakoby była zamieszana w handel ludźmi oraz posiadała izraelski paszport. Wszystkie te doniesienia okazały się fałszywe.
Wspieraj niezależność!
Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
