analiza w pigułce

Dezinformacja dotycząca chorób i „cudownych” sposobów leczenia to częsty temat, który podejmujemy na naszych łamach (np. 1, 2, 3, 4). Jest ona niebezpieczna nie tylko dla zdrowia, lecz także dla portfeli odbiorców, gdyż wierząc w fałszywe przekazy na temat leczenia, mogą oni wydawać swoje pieniądze na niesprawdzone terapie, na których działanie nie ma dowodów.

Tym razem to internetowi oszuści postanowili wykorzystać temat dolegliwości zdrowotnych. W filmie opublikowanym w lipcu na Facebooku słyszymy, jak Daniel Olbrychski dzieli się historią swojej choroby [czas nagrania 00:12] i trudnościami w jej leczeniu [czas nagrania 01:29]. Zdradza, że pomógł mu wyjątkowy lek [czas nagrania 03:12]. Do wpisu dołączono link, pod którym rzekomo ma czekać więcej informacji na temat zbawiennego sposobu leczenia.

Źródło: Facebook, 12.07.2024

Post z oszustwem zebrał sporo reakcji – wyświetlono go ponad 10 tys. razy. Warto przy tym podkreślić, że pod publikacją scamerów znajduje się szereg komentarzy zachęcających do kliknięcia linku i skorzystania z rzekomego sposobu leczenia. Są one napisane przez oszustów. „Super produkt! Nie tylko zmniejsza ból, ale również wzmacnia stawy. Cieszę się, że zdecydowałam się go wypróbować” – czytamy. „Ten lek na stawy stał się moim zbawieniem! Już po kilku tygodniach stosowania poczułem wyraźną poprawę” – napisał jeden z fałszywych „pacjentów”.

Daniel Olbrychski i „cudowny” sposób leczenia – to deepfake

Internetowi oszuści wykorzystali wizerunek znanego aktora, by zachęcić do zakupu rzekomego remedium. „Przestań chodzić do aptek i oddawać wszystkie swoje pieniądze głupcom” – spokojnym tonem mówi Daniel Olbrychski [czas nagrania 00:00], który następnie dzieli się tym, że kilkadziesiąt lat temu zdiagnozowano u niego chorobę zwyrodnieniową stawów [czas nagrania 00:12]. W materiale wideo aktor krytykuje konwencjonalne metody leczenia – uznaje je za bolesne i nieskuteczne. Negatywnie wypowiada się również o lekarzach [czas nagrania 01:29].

Dzięki wstecznemu wyszukiwaniu obrazem udało nam się odnaleźć pochodzenie filmu – aktor wziął udział w rozmowie z dziennikarzem Mateuszem Jędrasem. Olbrychski mówił w niej m.in. o tym, dlaczego wybrał aktorstwo oraz czy miał szansę na karierę na Zachodzie.

Niedociągnięcia w fałszywym nagraniu – Olbrychski tak nie mówi

W wywiadzie nie padają słowa, które można usłyszeć w nagraniu opublikowanym na Facebooku. O tym, że mamy do czynienia z przeróbką świadczy również jej niedokładność i brak staranności oszustów. Nie trzeba znaleźć oryginalnego materiału, by móc stwierdzić, że Olbrychski nie mówił o chorobie stawów. Wystarczy dokładnie przesłuchać nagranie oszustów. Dość często pojawiają się w nim bowiem istotne błędy językowe, np.:

• „w wieku czterdzieści pięciu lat” [czas nagrania 00:12],
• „po wielu latach leczenia w końcu trafiłam na uczciwego lekarza” [czas nagrania 01:42],
• „wszystko, czym dotychczas się leczyłam, to oszustwo” [czas nagrania 01:55],
• „uratować stawy swoje oraz stawów swojej rodziny” [czas nagrania 03:17].

Dodatkowym dowodem na to, że nagranie to deepfake, jest fakt, że usta Daniela Olbrychskiego poruszają się na nim w nienaturalny sposób.

Link prowadzi do strony podszywającej się pod portal o zdrowiu

Do wpisu dołączono link o nazwie „ed.leczeniestawow.com”, do którego kliknięcia zachęcać ma rzekomo Daniel Olbrychski w filmie [czas nagrania 03:12]. Jednak adres prowadzi do strony, która podszywa się pod serwis healthinsider.news. To portal publikujący artykuły w języku angielskim, jednak oszuści zamieścili na swojej podróbce teksty po polsku. Dzięki temu są one zrozumiałe dla polskojęzycznego odbiorcy i potencjalnego fana Daniela Olbrychskiego.

Źródło: archive.ph