FAKE NEWS W PIGUŁCE

W mediach społecznościowych na popularności zyskał krótki wywiad ze Zbigniewem Hałatem, lekarzem, który od pewnego czasu powiela nieprawdziwe informacje na temat szczepień przeciw COVID-19, rozpowszechnione wcześniej przez środowiska antyszczepionkowe. Z nagrania dowiadujemy się, że szczepionki przeciw COVID-19 są eksperymentem medycznym, o czym mówił juz w kilku swoich poprzednich przekazach. Fragment wywiadu na Facebooku udostępnił m.in. profil A N T I C O V I D – 1 9.

Źródło: www.facebook.com

Pod wpisem na profilu A N T I C O V I D – 1 9 pojawiło się ponad 180 reakcji, a ponad 200 osób udostępniło film. Kilka osób zamieściło również swoje komentarze pod nagraniem, w których przekazywano brawa lub podziękowania dla Zbigniewa Hałata. Informacja była więc jedynie potwierdzeniem dla wcześniej wyznawanych błędnych przekonań na temat szczepionek przeciw COVID-19.

Wbrew twierdzeniom Zbigniewa Hałata szczepionki przeciw COVID-19 nie są eksperymentem medycznym

Na początku wywiadu Zbigniewa Hałat mówi: „Jeżeli chce się przeprowadzić eksperyment zgodnie z konwencją podpisaną przez Polskę w 85. roku to należy poddać ten plan ocenie komisji biotetycznej. Proszę mi pokazać, który eksperyment w Polsce w tym zakresie się różni od poprzednich. No ten właśnie masowy, ten właśnie, który jest produktem politycznym, ten właśnie, za którym opowiada się nachalna i prymitywna propaganda w telewizjach wszystkich, które dostały za to pieniądze. A więc nie jest to eksperyment prawnie zalegalizowany” (czas nagrania – 0:17). Cała wypowiedź opiera się zatem na założeniu, że szczepionki przeciw COVID-19 według prawa są eksperymentem medycznym, ale nie odpowiada to prawdzie.

Stosowane w Polsce szczepienia przeciw COVID-19 nie są eksperymentem medycznym, a obowiązujący stan prawny, na który błędnie powołuje się Zbigniew Hałat, nie potwierdza takiego stanu rzeczy. Na podstawie zakończonych badań nad szczepionkami przeciw COVID-19, w których wykazano ich skuteczność i bezpieczeństwo, zezwolono na ich warunkowe użycie. Co to oznacza? Warunkowe pozwolenie (w skrócie nazywane CMA) gwarantuje, że lek/szczepionka podlega rygorystycznym ramom oceny, w tym właśnie analizom bezpieczeństwa (także po ich wprowadzeniu), i może być wdrożone do powszechnego użytku tak jak preparaty przyjęte w ramach normalnej procedury, ale w krótszym czasie. 

Na podobnych zasadach każdego roku dopuszcza się wiele innych preparatów oraz leków. Nikt nie nazywa ich eksperymentem medycznym. Zauważmy, że środowiska antyszczepionkowe upowszechniły takie nazewnictwo jedynie w stosunku do szczepionek przeciw COVID-19 w celu przedstawiania ich w negatywnym świetle, sugerując, że potwierdza to obowiązujący stan prawny. W praktyce nie jest ono zgodne z obowiązującą nomenklaturą prawną.

Szczepionki przeciw COVID-19 nie są więc eksperymentem medycznym, jak wskazuje się w dezinformujących przekazach, ponieważ eksperyment medyczny dotyczy preparatów, które nie zostały jeszcze zarejestrowane. Wyjaśnił to Rzecznik Praw Pacjenta w informacji „RPP: szczepienia przeciwko COVID-19 nie są eksperymentem medycznym”, dostępnej w serwisie gov.pl.

Szczepionki przeciw COVID-19 – skala badań i ich znaczenie w kontekście odmian rasy ludzkiej

Z wypowiedzi wynika, że Zbigniew Hałat przekonuje, iż badania odbywały się w niewielkiej skali na świecie, a testowanie ludzi z innych rejonów świata jest istotne pod względem stosowania szczepionek przeciw COVID-19. Jak wyjaśniał: „Jeszcze dopłacają (ludzie, którzy biorą szczepionkę – przyp. Demagog) do tego oszustwa w zamian za to, co było w przed badaniami tymi… w czasie tych badań przedrejestracyjnych, gdzie ci ochotnicy dostawali pieniądze. Akurat to byli ochotnicy np. w Gwinei Bissau albo w Indiach, czyli ich genotyp jest kompletnie odmienny od polskiego. I to jest też kolejny zarzut w stosunku do ludzi, którzy wypuszczają preparat niesprawdzony nigdzie, niebezpieczny” (czas nagrania – 01:17). 

Obecny stan badań wskazuje, że ludzie na całym świecie nie różnią się od siebie pod względem genomu w tak wyraźny sposób, jak niegdyś zakładano. Zbigniew Hałat mówił natomiast o genotypie, ale ten jest odmienny w przypadku każdego człowieka i może zdarzyć się nawet, że osoba po drugiej stronie globu o innym kolorze skóry będzie miała bardziej podobny układ alleli (wersji genów) do naszego niż osoba o tym samym kolorze skóry i np. mieszkająca w tym samym kraju.

Źródło: sitn.hms.harvard.edu

W badaniach nad szczepionkami i lekami uwzględnia się różne grupy, co może mieć mniejsze lub większe znaczenie pod kątem określonych chorób. Niemniej w badaniach nad szczepionkami przeciw COVID-19 udział brały lub biorą osoby z różnych środowisk, w tym z obu Ameryk, Europy, Afryki i Azji. Na przykład na stronie koncernu Pfizer, w przypadku którego szczepionka funkcjonuje już na rynku, można było przeczytać o tym, że w badaniu klinicznym III fazy udział wzięło ponad 43 tys. ochotników, z czego „około 42% uczestników było z całego świata i 30% uczestników było z USA, byli zróżnicowani rasowo i etnicznie”. W przypadku badań klinicznych III fazy szczepionki od Moderny udział wzięło 79,2 proc. osób z populacji białej. Z kolei w przypadku szczepionek od AstraZeneca – 82,7 proc. osób było z populacji białej. Nie jest więc tak, że preparat „nigdzie”  nie został sprawdzony w odniesieniu do populacji białej, jak to starał się wskazać Zbigniew Hałat.

Z tej części wypowiedzi wynika również, że Zbigniew Hałat potwierdza, że badania nad szczepionkami były jednak prowadzone, lecz – co już wyjaśniono – zdeprecjonował ich skalę. Jako badania „przedrejestracyjne”, o których wspomina, rozumie się badania laboratoryjne i badania kliniczne, w tym badanie I, II i III fazy. Jako badania porejestracyjne rozumie się z kolei badania klinicznie IV fazy, czyli badania, które prowadzi się zawsze po wprowadzeniu dowolnego leku czy szczepionki do powszechnego użytku, co ma na celu ciągłe monitorowanie bezpieczeństwa leków i szczepionek. Szczepionki przeciw COVID-19 dostępne w Unii Europejskiej ukończyły wymagane badania kliniczne III fazy w zakresie ich skuteczności i bezpieczeństwa. Kiedy szczepionki zostały dopuszczone do obrotu, udział w badaniach szczepionek mRNA wzięło ponad 70 tys. ludzi. Ze względu na procedury i konieczność przedłożenia dodatkowych danych, dot. m.in. długości trwania odpowiedzi immunologicznej, pozostają formalnie w III fazie badań. Z tego powodu, że znany jest już ich poziom skuteczności oraz bezpieczeństwo, zaakceptowano ich stosowanie w ramach szczepień populacyjnych w określonych grupach, na których przeprowadzano badania, przez co podlegają monitoringowi w porejestracyjnej fazie badań (IV faza). 

Podsumowanie

Zbigniew Hałat nie ma racji, wskazując na to, że szczepionki przeciw COVID-19 nie zostały odpowiednio przebadane i są eksperymentem medycznym. W praktyce szczepionki przeciw COVID-19 musiały zostać przebadane zgodnie z obowiązującymi procedurami, na podstawie czego dopuszczono je do powszechnego użytku. W świetle obowiązującego prawa nie są więc eksperymentem medycznym.

Z wiarygodnymi informacjami na temat szczepionek na COVID-19 można zapoznać się na stronach Światowej Organizacji Zdrowia, Amerykańskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób, Europejskiej Agencji Leków, a także w białej księdze pt. „Szczepienia przeciw COVID-19. Innowacyjne technologie i efektywność”, opracowanej przez inicjatywę Nauka Przeciw Pandemii.