Edukacja 
Ekologia 
Energetyka 
Fact-checking 
Klimat 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Skopiuj link
Drukuj
Udostępnij
11 min czytania
Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
11 min czytania
Jak można wprowadzić obowiązek szczepień przeciw COVID-19?
Post na Facebooku powiela fałszywe informacje na temat szczepień przeciw COVID-19.
Jak można wprowadzić obowiązek szczepień przeciw COVID-19?
Post na Facebooku powiela fałszywe informacje na temat szczepień przeciw COVID-19.
FAKE NEWS W PIGUŁCE
- W poście znajdujemy nieprawdziwą informację, że wprowadzenie obowiązkowych szczepień przeciw COVID-19 nie jest możliwe przed rokiem 2023. Powodem ma być brak zapisu o obowiązkowym szczepieniu przeciw COVID-19 w komunikacie Głównego Inspektora Sanitarnego w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2022.
- W rzeczywistości obowiązkowe szczepienia można wprowadzić ustawą, a w obecnym systemie prawnym może go nałożyć w drodze rozporządzenia minister lub wojewoda, o czym dokładnie mówi ustawa z dnia 5 grudnia 2008 roku o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. To na jej podstawie rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 22 grudnia 2021 roku wprowadzono obowiązek szczepienia przeciw COVID-19 dla osób wykonujących zawód medyczny, farmaceutów, studentów medycyny i pracowników podmiotów medycznych (do 1 marca 2022 roku).
Na fanpage’u Zachodnia Wataha został opublikowany post, z którego wynika, że z powodów proceduralnych nie jest możliwe wprowadzenie obowiązku szczepień przeciw COVID-19 przed 2023 rokiem. „Pamiętajcie proszę, bez względu na folklorystyczne występy speców od pandemii, nie bójcie się, bo oni nic nam nie mogą zrobić, a wszelkie próby wtłaczania takich pomysłów w przepisy będzie absolutnie nieskuteczne” – czytamy we wpisie, który powołuje się na słowa radcy prawnego Katarzyny Tarnawy-Gwóźdź.
Źródło: www.facebook.com
Wpis zyskał popularność na Facebooku. Zareagowało na niego ponad 270 osób, dodatkowo został udostępniony ponad 200-krotnie. Z komentarzy pod postem wynika, że część internautów dała się zwieść dezinformacji. „To wszystko jest prawda, ale błędne jest założenie, że oni czegoś nie mogą zrobić, bo jakieś przepisy to uniemożliwiają… Mówimy o wyrachowanych przestępcach zorganizowanych (mafia) nie mających krzty szacunku dla konstytucji! Zrobią co zechcą pod szyldem walki z pandemią a pelikany to łykną bez refleksji” – czytamy w jednym z komentarzy. Jeden z internautów przyrównał szczepienia przeciw COVID-19 do eksperymentów medycznych przeprowadzanych przez hitlerowców na więźniach obozów koncentracyjnych: „Tu przypomnienie co sie stało z experymentatorami na ludziach po Norymberga 1.0.. Norymberga 2.0 juz zaczęła sie w PL Wyroki wkrótce http://norymberga2.pl”.
Kim jest Katarzyna Tarnawa-Gwóźdź?
Katarzyna Tarnawa-Gwóźdź jest radcą prawnym. Na swoim oficjalnym profilu w mediach społecznościowych krytykuje legalność podejmowanych przez rząd działań w walce z pandemią COVID-19. O powielanych przez Katarzynę Tarnawę-Gwóźdź fake newsach na temat szczepień przeciw COVID-19 przeczytacie w naszej analizie Badania kliniczne na dzieciach nielegalne? Fake news!
Naczelna Izba Lekarska 15 czerwca 2021 roku poinformowała, że:
„Prezes Naczelnej Rady Lekarskiej – Andrzej Matyja skierował pismo do Rzecznika Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych w Katowicach w sprawie gróźb prawniczki Katarzyna Tarnawa-Gwóźdź pod adresem lekarzy szczepiących przeciw COVID-19 Argumentował w nim, że jej wystąpienie demonstruje negatywny stosunek do lekarzy jako grupy i narusza ich godność”.
Co dalej ze sprawą Katarzyny Tarnawy-Gwóźdź? Rzecznik Dyscyplinarny OIRP w Katowicach złożył wniosek o ukaranie radcy prawnego
Zwróciliśmy się do rzecznika prasowego Okręgowej Izby Radców Prawnych w Katowicach o informację w sprawie dalszych losów skargi wystosowanej przez Andrzeja Matyję, prezesa Naczelnej Rady Lekarskiej, na radcę prawnego Katarzynę Tarnawę-Gwóźdź.
Radca prawny Maciej Czajkowski, rzecznik prasowy OIRP w Katowicach, potwierdził, że „pismo Prezesa Naczelnej Rady Lekarskiej z dnia 10 czerwca 2021 roku, zawierające informację o treści wystąpienia radcy prawnego Katarzyny Tarnawy-Gwóźdź na konferencji w dniu 21 maja 2021 roku, wpłynęło do Okręgowej Izby Radców Prawnych w Katowicach w dniu 14 czerwca 2021 roku”.
Maciej Czajkowski informuje, że:
„Rzecznik Dyscyplinarny OIRP w Katowicach postanowieniem z dnia 6 lipca 2021 roku wszczął w sprawie dochodzenie, w wyniku którego w dniu 21 października 2021 roku skierował do Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego OIRP w Katowicach wniosek o ukaranie r. pr. Katarzyny Tarnawy-Gwóźdź. Termin rozprawy przed Okręgowym Sądem Dyscyplinarnym został wyznaczony na dzień 20 stycznia 2022 roku”.
Maciej Czajkowski, rzecznik prasowy Okręgowej Izby Radców Prawnych w Katowicach dla Demagoga
Szczepienia przeciw COVID-19 są eksperyment medycznym? To fake news!
Opublikowana w poście informacja, że szczepienia przeciw COVID-19 są eksperymentem medycznym, powiela popularny fake news na ten temat.
W rzeczywistości podawanie szczepień przeciw COVID-19 dopuszczonych do użytku w ramach szczepień populacyjnych nie stanowi eksperymentu medycznego.
Szczegółowo wytłumaczył to zagadnienie Rzecznik Praw Pacjenta, a także Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych na podstawie ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty.
Rzecznik stwierdził, że termin „eksperyment medyczny” można odnieść tylko do „całkowicie nowych albo tylko częściowo wypróbowanych metod diagnostycznych, leczniczych lub profilaktycznych”.
W myśl Prawa farmaceutycznego eksperyment medyczny to „badanie kliniczne produktu leczniczego, które odbywa się przed fazą rejestracji leku. Jak jednak już zostało to wyjaśnione, nie chodzi tutaj o standardowe stosowanie produktu leczniczego zgodnie z jego wskazaniami rejestracyjnymi”.
W piśmie wystosowanym przez Dyrektora Generalnego Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych czytamy:
„Twierdzenie, że w ramach Narodowego Programu Szczepień przeciw COVID- 19 prowadzi się eksperymenty medyczne z zastosowaniem podawanych szczepionek, jest nieuzasadnione i pozbawione podstaw prawnych”.
Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych
Więcej informacji, dlaczego szczepionki nie są eksperymentem medycznym, znajdziesz tutaj.
Szczepienia obowiązkowe muszą zostać wcześniej ogłoszone w komunikacie Głównego Inspektora Sanitarnego? To fake news!
We wpisie znajduje się informacja, że jedynym sposobem wprowadzenia obowiązku szczepień przeciw COVID-19 jest wpisanie ich na listę Głównego Inspektora Sanitarnego na konkretny rok. „Ani w roku 2021 ani 2022 roku, szczep nie znalazły się na liście pośród obowiązkowych pozycji, a nawet nie zostały wskazane jako zalecane przez GIS” – czytamy w poście. Tym samym, rzekomo, nie ma już możliwości wprowadzenia obowiązkowych szczepień przeciw COVID-19 w 2022 roku. „Ani min Niedzielski ani żaden z jego kolegów nie może już z tym nic zrobić co najmniej do stycznia 2023 r.” – napisano.
Chodzi o komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 28 października 2021 roku w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2022. Rzeczywiście, w nim nie znalazł się zapis o obowiązkowym szczepieniu przeciw COVID-19. Dlaczego? Zapytaliśmy o to Ministerstwo Zdrowia, któremu podlega Państwowa Inspekcja Sanitarna, na czele której stoi Główny Inspektor Sanitarny.
„Komunikat GIS w sprawie Programu Szczepień Obowiązkowych jest dokumentem, który zawiera wiele informacji technicznych dotyczących szczepień, w szczególności w zakresie grup wiekowych, dla których szczepionka ma aktualną rejestrację oraz terminów szczepień (odstępów pomiędzy dawkami dla szczepionek poszczególnych producentów). Rekomendacje w zakresie szczepień przeciw COVID-19 – wraz napływem nowych danych z badań nad efektywnością tych szczepień – podlegają szybkim zmianom. W Polsce rekomendacje te są opracowywane na bieżąco przez Radę Medyczną, na podstawie rozszerzenia rejestracji tych szczepionek przez Europejską Agencję Leków (EMA) na kolejne grupy wiekowe, najnowszych doniesień naukowych oraz rekomendacji dotyczących terminów szczepień w związku z czym ulegają częstym zmianom zarówno w zakresie: (1) rozszerzenia grup wiekowych, w których szczepienia mogą być wykonywane, (2) optymalnych odstępów między dawkami, w tym odstępu i rodzaju szczepionki dla dawki uzupełniającej, (3) szczepień u ozdrowieńców”.
Biuro Komunikacji Ministerstwa Zdrowia dla Demagoga
W informacji resortu zdrowia przesłanej do Demagoga czytamy dalej:
„W związku z powyższym nie jest zasadnym umieszczenie szczegółowych i podlegających zmianom informacji w Komunikacie GIS, który – ze względu na liczne szczegółowe zmiany w tym zakresie – musiałby być wielokrotnie w ciągu roku aktualizowany. Komunikat GIS dotyczy szczepień przeciw kilkunastu chorobom zakaźnym, częste zmiany w trakcie roku mogłoby prowadzić do niepotrzebnych i nieuzasadnionych wątpliwości po stronie personelu medycznego i rodziców, w zakresie czy nie uległy także zmianom terminy i zasady pozostałych szczepień obowiązkowych lub zalecanych. W związku z powyższym informacje dotyczące aktualnych zasad i rekomendacji szczepień przeciw COVID-19 są ogłaszane w odrębnym trybie”.
Biuro Komunikacji Ministerstwa Zdrowia dla Demagoga
Podobnej odpowiedzi udzielił nam także Szymon Cienki, rzecznik prasowy Głównego Inspektora Sanitarnego.
Obowiązkowe szczepienia wymagają ich wpisania na listę Głównego Inspektora Sanitarnego? To fake news!
Wbrew sugestii wyrażonej w poście wprowadzenie obowiązku szczepień przeciw COVID-19 jest możliwe, na co zwraca uwagę ekspert oraz resort zdrowia, wskazując istniejące przepisy.
Obowiązek można wprowadzić ustawą, o czym przypomina dr hab. Mikołaj Małecki, doktor habilitowany nauk prawnych, adiunkt w Katedrze Prawa Karnego Uniwersytetu Jagiellońskiego i prezes Krakowskiego Instytutu Prawa Karnego.
„Obowiązek szczepień może zostać wprowadzony ustawowo, w każdym czasie, za pomocą ustawy uchwalonej przez Parlament, po podpisie Prezydenta i po jej wejściu w życie. Polska Konstytucja nie wyklucza wprowadzenia obowiązkowych szczepień, czego dowodzą obowiązkowe szczepienia, które już dzisiaj obowiązują, przewidziane w różnych sytuacjach, nawet poza stanem klęski żywiołowej i poza stanem epidemii. Takie regulacje ustawowe są dozwolone, aby chronić obywateli przed szerzeniem się groźnych czynników zakaźnych, do których należy również Sars-Cov-2”.
Dr hab. Mikołaj Małecki dla Demagoga
Możliwe jest także nałożenie obowiązku szczepień przeciw COVID-19 w drodze rozporządzenia przez ministra lub wojewodę, o czym dokładnie mówi ustawa z dnia 5 grudnia 2008 roku o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.
„Ogłaszając stan zagrożenia epidemicznego lub stan epidemii, minister właściwy do spraw zdrowia lub wojewoda mogą nałożyć obowiązek szczepień ochronnych na inne osoby niż określone na podstawie art. 17 ust. 9 pkt 2 oraz przeciw innym zakażeniom i chorobom zakaźnym, o których mowa w art. 3 ust. 1”.
Art. 46 ust. 3 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi
To tę ustawę wykorzystano do wprowadzenia – rozporządzeniem Ministra Zdrowia Adama Niedzielskiego z 22 grudnia 2021 roku – obowiązku (do 1 marca 2022 roku) szczepienia przeciw COVID-19 dla osób wykonujących zawód medyczny, farmaceutów, studentów medycyny i pracowników podmiotów medycznych.
„Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 5 grudnia 2008 roku o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, obowiązek szczepień został wprowadzany rozporządzeniem Ministra Zdrowia w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych na podstawie art. 17 ust. 10 tejże ustawy – a w przypadku epidemii – rozporządzeniem Ministra Zdrowia w sprawie ogłoszenia stanu epidemii na podstawie art. 46 ust. 2 i 4 pkt. 7 ustawy. Obowiązek szczepień przeciw COVID-19 został wprowadzony rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 22 grudnia 2021 roku zmieniającym rozporządzenie w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii (Dz.U. 2021 poz. 2398)”.
Biuro Komunikacji Ministerstwa Zdrowia dla Demagoga
W dniu publikacji tekstu w przypadku innych grup zawodowych czy społecznych nie obowiązuje w Polsce obowiązek szczepień. Resort zdrowia tłumaczy to przyjętą strategią walki z pandemią.
„W walce z pandemią COVID-19 przyjęto za cel strategiczny osiągnięcie poziomu zaszczepienia społeczeństwa umożliwiającego zapanowanie nad pandemią, przy zastosowaniu szczepień dobrowolnych, darmowych i łatwo dostępnych, przy jednoczesnym zachowaniu najwyższych standardów bezpieczeństwa”.
Biuro Komunikacji Ministerstwa Zdrowia dla Demagoga
Podsumowanie
Post powiela fałszywą informację, że szczepienia przeciw COVID-19 są eksperymentem medycznym. Dodatkowo powiela dezinformację na temat niemożności wprowadzenia obowiązku szczepień przeciw COVID-19 w 2022 roku. Z wiarygodnymi informacjami na temat szczepionek na COVID-19 można zapoznać się na stronach Światowej Organizacji Zdrowia, Amerykańskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób, Europejskiej Agencji Leków, a także w białej księdze pt. „Szczepienia przeciw COVID-19. Innowacyjne technologie i efektywność”, opracowanej przez inicjatywę Nauka przeciw pandemii.
Nie musisz działać jak automat i udostępniać informacji bez sprawdzenia. Najwyższy czas wyłączyć automatyczny tryb i przełączyć się na myślenie.
Zobacz, co przygotowali dla Ciebie nasi ambasadorzy: Kasia Gandor, Martin Stankiewicz, Ola i Piotr Stanisławscy (Crazy Nauka), Marcin Napiórkowski oraz Joanna Gutral.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
