Fake news w pigułce

Opublikowaliśmy już wiele artykułów o dezinformujących treściach, które przypisują osobom publicznym słowa, których nigdy nie wypowiedzieli. Takie treści mogą wprowadzać chaos informacyjny oraz prowokować negatywne reakcje i emocje.

Kilka dni temu na Twitterze pojawiła się wiadomość o tym, że premier Szwecji, Ulf Kristersson, miał rzekomo powiedzieć: „Klimat na świecie kształtują cykle pogodowe, a nie europejscy biurokraci”. Jego słowa miały uzasadnić zlikwidowanie szwedzkiego ministerstwa środowiska i sugerować, że problem kryzysu klimatycznego jest przesadzony. Tweet trafił na Facebooka.

Źródło: www.facebook.com

Post ze słowami rzekomo wypowiedzianymi przez premiera Szwecji podało dalej ponad 180 użytkowników. Pojawiło się pod nim kilka komentarzy, w tym antyunijne i antyniemieckie: „Unia jest niemiecka i innej nie będzie. Polska jest za słabym krajem żeby mogła ją zmieniać. (…) bez waszej zgody żadna partia nie może nas z tego eurokołchozu wyprowadzić”.

Ulf Kristersson nie wypowiedział tych słów

Rzekome słowa Ulfa Kristerssona pojawiły się w tweecie opublikowanym na koncie użytkownika podpisującego się jako „AntyKomuszek”. Nie ma żadnych wiarygodnych dowodów na to, że szwedzki premier faktycznie je wypowiedział – nie znajdziemy ich ani w relacjach medialnych, ani na stronie szwedzkiego rządu, ani w mediach społecznościowych polityka.

Jeśli wpiszemy cytat w języku polskim do wyszukiwarki, trafimy na tekst na portalu wGospodarce.pl, zatytułowany „Premier Szwecji: Nie spełnimy celów klimatycznych Agendy 2030”. Artykuł opisuje ostatnie zmiany wprowadzone w rządzie szwedzkim, które zlikwidowało ministerstwo środowiska jako osobny organ.

Tłem dla rzekomego cytatu są zmiany w szwedzkim rządzie

Na stronie szwedzkiego rządu można znaleźć informację, że od 1 stycznia 2023 roku powstaną dwa nowe resorty, w tym Ministerstwo Klimatu i Biznesu, które będzie odpowiedzialne zarówno za kwestie dotyczące energii, żywienia, jak i klimatu. Nowy premier mianował również nową minister klimatu i środowiska – Rominę Pourmokhtari.

Nie oznacza to zatem, że rząd szwedzki zupełnie likwiduje organ, który ma zajmować się sprawami środowiska, lecz zostaje on przekształcony. Decyzja ta wywołała dyskusję i krytykę w Szwecji – to pierwszy raz od 35 lat, kiedy kwestiami tymi nie będzie zajmować się osobny resort.

Rzekome słowa premiera to cytat z blogowego wpisu

Autor tekstu na portalu wGospodarce.pl komentuje zmiany w szwedzkim rządzie w następujący sposób: „W tle tych decyzji jest teza o tym, że klimat na świecie kształtują w przeważającym stopniu cykle pogodowe, a na nie europejscy biurokraci nie mają wpływu – informuje portal armstrongeconomics.com”. 

Źródło rzekomego cytatu znajdziemy na blogu prowadzonym na wspomnianej stronie. Autorem jest Martin A. Armstrong: „ekonomista-samouk”, który trafił do więzienia na 11 lat m.in. za oszukanie inwestorów na 700 mln dolarów.

Okazuje się, że nie jest to cytat wypowiedzi szwedzkiego polityka, a komentarz autora tekstu opublikowanego na blogu. Oryginał wyraźnie na to wskazuje: „Ludzie płaczą, że świat rozpadnie się bez finansowania biurokratów, którzy udają, że są w stanie zmienić cykl pogodowy przy wystarczającym finansowaniu”.

Atom nie jest „zieloną energią”?

W omawianym tweecie pojawia się również stwierdzenie, które ma udowadniać, że Szwecja porzuca wprowadzanie rozwiązań ekologicznych dotyczących energii: „Najlepsze na koniec. Szwecja stawia na atom i wykłada 36 mld EUR”.

Unia Europejska dążyła do tego, aby nie tylko energię jądrową, ale również gazową uznać za przyjazną dla klimatu. Decyzja wywołała kontrowersje. W lipcu bieżącego roku Parlament Europejski uznał te rodzaje energii za „zielone”. Akt ma wejść w życie od 1 stycznia 2023 roku.

Nowy rząd z Kristerssonem na czele chce rozwijać energetykę atomową. Porozumienie pomiędzy partiami znajdującymi się w koalicji mówiło o nowym celu: „zmianie ze 100% odnawialnej energii na 100% wolną od paliw kopalnych”. Rząd ma też zapewnić gwarancje kredytowe na ok. 36 mld euro.

Fałszywy cytat podało dalej wielu użytkowników Twittera, m.in. politycy

Uwagę na rzekomy cytat zwrócił również Jakub Wiech z portalu energetyka24.com, który wykazał fałszywość cytatu i zauważył, że podają go dalej publicyści i posłowie. 

Tweeta ze słowami przypisywanymi premierowi Szwecji podali m.in.: publicysta Łukasz Warzecha, posłanka Anna Kwiecień, pełnomocnik ministra edukacji i nauki ds. studenckich Jakub Koper oraz ponad 880 innych osób.