Fake news w pigułce

Już od dłuższego czasu na Facebooku można znaleźć fotografie, które – zgodnie z opisem – mają przedstawiać PRL-owską legitymację Pawła Kukiza. Przedstawiony dokument ma wskazywać na jego powiązania z prokomunistyczną partią Zjednoczonym Stronnictwem Ludowym (ZSL). Niemniej jednak legitymacja nie jest prawdziwa i nigdy nie należała do polityka.

Źródło: www.facebook.com

Legitymacja nie jest prawdziwa – wskazuje na to wiele szczegółów

W celu weryfikacji fałszywych dokumentów warto przyjrzeć się szczegółom. Z legitymacji wynika, że Paweł Kukiz miał uzyskać dokument w wieku 20 lat – w latach 80. XX wieku, czyli w okresie, w którym przynależał m.in. do zespołu Aya RL. Na dokumencie widoczne są pewne niespójności dotyczące miejsca jego wydania. Z jednej strony dowiadujemy się, że dokument został wydany przez Powiatowy Komitet  ZSL w Paczkowie, niemniej jednak nieco poniżej znalazła się informacja o tym, że został podpisany przez sekretarza Powiatowego Komitetu ZSL w Krakowie. 

W ramach weryfikacji nasze oczy powinny skierować się również na pismo widoczne w dokumencie. Pola do odręcznego wypełnienia zostały zapełnione wygenerowanym cyfrowo krojem pisma z jednolitymi znakami alfabetu, co widać szczególnie na przykładzie powtarzających się liter „P” oraz „a”. 

Źródło: www.facebook.com

Factcheckingowa redakcja Konkret24 weryfikowała autentyczność dokumentu w 2019 roku – ówcześnie legitymacja zdobywała dużą popularność m.in. na Twitterze. W weryfikacji z tamtego roku ustalono, że zdjęcie Pawła Kukiza zostało pobrane z artykułu o zespole Aya RL w Wikipedii, gdzie zamieszczono je w wersji kolorowej.

W czasie, w którym Paweł Kukiz rzekomo miał wstąpić do ZSL – czyli w 1983 roku, muzyk wyglądał nieco inaczej, co można zobaczyć m.in. na nagraniu z 1985 roku. Jego włosy były zdecydowanie dłuższe i nie była widoczna u niego łysina, a ponadto przekonywał, że przynależność do partii w tamtym czasie ograniczałaby jego możliwości i światopogląd.

Jak wyglądała prawdziwa legitymacja i do kogo należała?

Jak zdołała ustalić redakcja Konkret24, prawdziwy dokument nie należał do Pawła Kukiza, lecz do Władysława Masiora, czego można dowiedzieć się z oficjalnej witryny Koźmic Wielkich – to miejscowość leżąca nieopodal Krakowa. Na podstawie dokumentu można zauważyć, że niezmodyfikowane pozostały elementy m.in. takie jak numer legitymacji oraz podpis sekretarza wydającego dokument.

Źródło: www.kozmice.wieliczka.eu

Podsumowanie

Wykorzystanie fabrykowania dokumentów i fotomontażu to częsty element rozpowszechniania fałszywych informacji w sieci na temat polityków z różnych opcji politycznych. Ostatnio przyglądaliśmy się przypadkom sfabrykowania legitymacji kombatanckiej Mateusza Morawieckiego. Niektóre fake newsy bazują też na doklejaniu postaci – jak w przypadku Andrzeja Dudy klęczającego przed o. Rydzykiem. Inne manipulują wizerunkiem, by sugerować rodzinne związki z komunistami, jak w przypadku rzekomego pradziadka Rafała Trzaskowskiego. Czasami bywają również próbą ich ośmieszenia, co miało miejsce m.in. w przeróbce zdjęcia Łukasza Mejzy, którego przedstawiono w podartych spodniach.