Fake news w pigułce

Na Facebooku pojawiają się wpisy ze zdjęciem wąsatego mężczyzny. Przedstawiany opis głosi: „Trzaskowski myślał, że się nie wyda! Oto Iwan Trzaskowski jego pradziadek! W kwietniu 1945 r. zgwałcił i zamordował dwie młode dziewczyny. Nie poniósł konsekwencji, ponieważ był majorem ZSRR. Taka krew płynie w Trzaskowskich!” – czytamy. Informacje te nie są jednak zgodne z prawdą.

Źródło: www.facebook.com

Niektórzy internauci uwierzyli w przekaz, podczas gdy inni zwracali uwagę na to, by uważać na autentyczność takich treści: „Jakies konkretne źródła? bo taki memik może zrobić każdy”, „Swego czasu podobne »memy « krążyły też o Tusku i Dudzie. A ludzie łykają to jak młode pelikany… Niestety, ale tu właśnie wychodzi brak edukacji genealogicznej, a nawet podstaw krytycznego myślenia” – pisali internauci.

Pradziadek Rafała Trzaskowskiego nie był radzieckim majorem

Postać radzieckiego majora Iwana Trzaskowskiego powiązanego z Rafałem Trzaskowskim została zmyślona. Jego zdjęcie to prosty fotomontaż z wizerunkiem prezydenta Warszawy, co miało stworzyć wrażenie podobieństwa między dwiema osobami. Prawdziwym pradziadkiem Rafała Trzaskowskiego ze strony ojca jest Bronisław Trzaskowski urodzony w 1824 roku (str. 2). Ten był pedagogiem (str. 405) i nie mógł być żołnierzem ZSRR, ponieważ zmarł w 1906 roku (str. 31), gdy Związek Radziecki nawet jeszcze nie istniał. 

Informacje na temat Bronisława Trzaskowskiego można znaleźć m.in. w opracowaniu pt. „Bronisław Trzaskowski. Jego żywot i dzieła”, dostępnym na stronie Podlaskiej Biblioteki Cyfrowej. Prasa rozpisywała się szerzej na jego temat przy okazji kampanii prezydenckiej 2020, kiedy przedstawiano sylwetki wszystkich kandydatów.

Od pokrewieństwa do dezinformacji i zakłamywania historii

To nie pierwszy raz, kiedy fałszywe rodzinne konotacje są wykorzystywane do dezinformacji na temat polityków. Podobne doniesienia – które obalaliśmy na łamach naszego portalu – dotyczyły drzewa genologicznego prezydenta Andrzeja Dudy i jego rzekomego dziadka Mychajły Dudy, który miał być ukraińskim zbrodniarzem wojennym. To sytuacja, w której z pozoru niegroźny mem przerodził się w próby manipulowania faktami historycznymi.

Informacje na ten temat były wykorzystywane co najmniej od 2015 roku, a obecnie dochodzi do kuriozalnej sytuacji, w której białoruska prokuratura postanowiła zbadać historię Mychajły Dudy, przypisując mu fałszywe pokrewieństwo z polskim prezydentem, o czym pisał Stanisław Żaryn, rzecznik Ministra-Koordynatora Służb Specjalnych,  na Twitterze.

Rosja i Białoruś kłamały nt. dziadka Prezydenta RP, żeby obecnie Mińsk mógł ogłosić wszczęcie śledztwa.

To kol. dowód, że Rosja i Białoruś stosują państwowy bandytyzm informacyjny – na własnych kłamstwach opierają formalne działania przeciwko in. krajom.https://t.co/b6mimxScGv https://t.co/mVaLz2XCaD

— Stanisław Żaryn (@StZaryn) June 15, 2022