Edukacja 
Ekologia 
Energetyka 
Fact-checking 
Klimat 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Skopiuj link
Drukuj
Udostępnij
6 min czytania
Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
6 min czytania
Szczepionki na „modną chorobę” zabiły krowy? Fake news!
Teorie spiskowe mogą połączyć wszystko – tym razem są to krowy i szczepienia przeciw COVID-19.
Fot. Paweł Hunter.owy / Pexels / Modyfikacje: Demagog.org.pl
Szczepionki na „modną chorobę” zabiły krowy? Fake news!
Teorie spiskowe mogą połączyć wszystko – tym razem są to krowy i szczepienia przeciw COVID-19.
Fake news w pigułce
- W mediach społecznościowych pojawiają się wpisy z teoriami spiskowymi, które przedstawiają nagranie z Włoch ze stadem krów, które padły. Zgodnie z opisem przyczyną zdarzenia miało być podanie szczepionek, stanowiących element celowego pogłębiania kryzysu żywnościowego, w ramach działań ekonomisty Klausa Schwaba.
- Rozpowszechniane informacje o przyczynie śmierci stada krów są nieprawdziwe. Z ich pierwotnego kontekstu wynika, że krowy padły od spożycia sorgo (roślina uprawna), w którym nagromadziły się duże ilości naturalnie występującego cyjanowodoru.
- Klaus Schwab nie prowadzi żadnych intencjonalnych działań mających na celu pogłębianie problemów z dostępem do żywności. Żadna z wypowiedzi ekonomisty ani żaden z fragmentów jego książki o „czwartej rewolucji przemysłowej” nie wskazują na to, by chciał on doprowadzić do kryzysu żywnościowego.
Teorie spiskowe rozpowszechniane w sieci cały czas ewoluują, dostosowując się do warunków panujących w mediach. Jeżeli głównym tematem pozostanie kryzys gospodarczy związany z inflacją oraz wojną, to znajdą się tacy, którzy wymyślą alternatywne uzasadnienie jego przyczyn. To typowy mechanizm konspiracjonizmu, według którego to działanie niecnych sił odpowiada za kryzysy, klęski żywiołowe czy wojny.
Niedawno na Twitterze pojawiła się teoria spiskowa głosząca, że ekonomista Klaus Schwab wprowadza niecny plan tzw. czwartej rewolucji, a jego poplecznicy prowadzą do pogłębienia kryzysu i głodu. Zgodnie z opisem tweeta przejawem tego zjawiska mają być padłe krowy, które uwieczniono na nagraniu we Włoszech. Jak zapewniono, stało się to na skutek zaszczepienia ich przeciw „modnej chorobie”, mianem której osoby negujące pandemię określają COVID-19.
Źródło: www.twitter.com
Nagranie z konspiracyjnym opisem było rozpowszechniane również na Facebooku (1, 2, 3), gdzie internauci zamieszczali podobny opis: „To się dzieje na naszych oczach. Na masową skalę niszczone jest wszystko, aby zrobić przemiany czwartej rewolucji Klausa Szwaba. Brak żywności, sztuczna żywność, robactwo, braki i reglamentacja” – czytamy.
Źródło: www.facebook.com
W żadnym z postów nie podano daty powstania nagrania, a co więcej – zabrakło prawdziwego kontekstu. Film nie ma związku z wprowadzaniem „IV rewolucji”. Nie odnosi się też do szczepienia krów przeciwko „modnej chorobie”. Analizę na ten temat przeprowadziła także redakcja factcheckingowa Konkret24.
Nagranie nie ma związku ze szczepieniami. Krowy padły z innego powodu
W teoriach spiskowych sięga się po „dowody”, które mają uwiarygodnić teorię. Wiele z nich to materiały pozbawione oryginalnego kontekstu, a następnie osadzone w konspiracyjnych domysłach. Jak sprawdzić, czy ma to miejsce również w przypadku nagrania z krowami? Wystarczy skorzystać z narzędzia Google Lens poprzez wgranie jednej z klatek nagrania. Jedna z nich prowadzi do publikacji w języku włoskim.
Źródło: www.lens.google
Serwis corriere.it zamieścił nagranie w oryginalnej jakości. Zgodnie z opisem wydarzenie z początku sierpnia 2022 roku przedstawia 50 krów, które padły od spożycia toksycznego sorgo, co miało miejsce w pobliżu miejscowości Sommariva del Bosco. Na temat zdarzenia pisały także inne serwisy, np. initalia.virgilio.it, torino.repubblica.it, www.cuneo24.it oraz france24.com.
W relacjach nie ma żadnej informacji na temat szczepienia krów. Właściciel, 58-letni Giacomino Olivero w rozmowie z La Republica, przyznał, że sam zasiał sorgo, ponieważ w obliczu suszy chciał wypróbować zboże, które dobrze rośnie w trudnych warunkach. Nie wiedział jednak, że zwłaszcza w warunkach suszy sorgo może być toksyczne dla zwierząt hodowlanych.
Dlaczego zwierzęta padły od sorgo? Nieoczywiste efekty uboczne suszy
Z mediów dowiemy się, że krowy zaczęły padać niedługo po tym, jak zaczęto je wypasać. W zbożu znajdowały się duże ilości trującego związku chemicznego, który doprowadził do szybkiego zatrucia organizmów zwierzęcych – na co wskazuje m.in. redakcja France24.
Sorgo to zboże odporne na trudne warunki atmosferyczne, rosnące zazwyczaj w warunkach tropikalnych. Można wykorzystywać je jako roślinę pastewną. W sorgo naturalnie występuje glikozyd cyjanogenny o nazwie durryna. Jednakże ilości tego związku chemicznego, które nagromadziły się w zbożu Giacomina Olivery, były zdecydowanie wyższe niż zazwyczaj – na co w rozmowie z France24 wskazywał Stefano Giantin, weterynarz z Istituto Zooprofilattico Sperimentale w północno-zachodnich Włoszech.
Durryna obecna w sorgo może prowadzić do wytwarzania cyjanowodoru (HCN), zwanego także „kwasem pruskim”. Zwykle wraz ze wzrostem zboża spada ilość durryny, jednak trwająca we Włoszech susza spowolniła wzrost, co mogło doprowadzić do skumulowania związku chemicznego w roślinie.
Jak czytamy w opracowaniu T. Juszkiewicza i S. Cąkały z Instytutu Weterynarii w Puławach:
„Na skutek hydrolizy durryna rozpada się na glukozę, aldehyd paraoksybenzoesowy i wolny HCN. Enzymem powodującym hydrolizę nitryloglukozydów ma być emulsyna, chociaż istnieją prace wskazujące na uwalnianie się HCN pod wpływem drobnoustrojów w żwaczu krowy”.
W normalnych warunkach roślina nie powinna spowodować śmierci krów, na co w rozmowie z France24 wskazywał Stefano Giantin. Dawka kwasu pruskiego, na którą były narażone krowy przy spożyciu sorgo, przekroczyła śmiertelną – 700 mg/kg.
Teorie spiskowe na temat „czwartej rewolucji przemysłowej” Klausa Schwaba
We wpisach na Facebooku i Twitterze wspomina się o tzw. czwartej rewolucji przemysłowej ekonomisty i założyciela Światowego Forum Ekonomicznego (WEF) – Klausa Schwaba. Pod hasłem „czwartej rewolucji przemysłowej” kryje się jego książka o takim samym tytule, wydana w 2016 roku.
Klaus Schwab oraz jego książka bywają przedmiotem teorii spiskowych dotyczących kontroli ludzkości. Niektóre z nich zakładają m.in., że Klaus Schwab ma silne powiązania z nazistami i dąży do zniesienia własności prywatnej. Z kolei w innej z analiz przyglądaliśmy się przypadkom przypisywania autorowi fałszywych cytatów o depopulacji.
Żadna z wypowiedzi Klausa Schwaba ani żaden z fragmentów jego książki nie wskazują na to, by ten chciał doprowadzić do kryzysu żywnościowego. Zamiast tego w „Czwartej rewolucji przemysłowej” czytamy, że nowe technologie mogą wprowadzić ludzkość na nowy poziom rozwoju, co ma odniesienie również do produkcji żywności. Nowe technologie zapewnią możliwość zwiększenia jej produkcji oraz genetycznej modyfikacji, dzięki czemu rośliny będą mogły zostać dostosowane do lokalnych warunków czy też zostać uodpornione się na suszę (s. 25).
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
