Błędna interpretacja zapisów prawnych często prowadzi do publikacji fałszywych informacji. Wycinanie fragmentu badań czy artykułów, które dotyczą konkretnych ustępów prawnych, może powodować zniekształcenie całości informacji.

26 lutego na profilu GlosGminny.pl pojawiła się informacja, że w Polsce można odmówić poddania się testowi PCR na koronawirusa oraz szczepieniu przeciw COVID-19. Powołano się na art. 39 Konstytucji RP („Nikt nie może być poddany eksperymentom naukowym, w tym medycznym, bez dobrowolnie wyrażonej zgody”). Powołano się również na Ustawę o zawodach lekarza i dentysty oraz zapis z U.S. National Library of Medicine, które rzekomo uzasadniają zakwalifikowanie testu PCR oraz szczepienia do eksperymentów medycznych.

Źródło: www.facebook.com

Czym jest eksperyment medyczny?

Komisja Europejska, po otrzymaniu rekomendacji Europejskiej Agencji Leków (EMA), dopuściła do użytku w krajach Unii Europejskiej szczepionki przeciwko COVID-19 wyprodukowane przez firmy BioNTech-Pfizer, Moderna oraz AstraZeneca. Nastąpiło to po przeprowadzeniu odpowiednich testów, dlatego szczepienia nimi na masową skalę nie można uznać za eksperyment medyczny.

Według art. 21. Ustawy z dn. 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty eksperymenty medyczne przeprowadzane na ludziach mogą być eksperymentami leczniczymi lub badawczymi. 

Wspomniana ustawa ściśle określa zasady przeprowadzania takich eksperymentów, a GlosGminny.pl dodatkowo je uszczegółowił przywołanym Rozporządzeniem Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z dn. 23 grudnia 2020 roku. W tej sprawie skontaktowaliśmy się z Ministerstwem Finansów, skąd uzyskaliśmy informację: 

Rozporządzenie Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej podmiotu przeprowadzającego eksperyment medyczny zostało wydane na podstawie delegacji ustawowej zawartej w Ustawie z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2020 r. poz. 514, z późn. zm.). Rozporządzenie to, zgodnie z delegacją ustawową, określa jedynie szczegółowy zakres obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej podmiotu przeprowadzającego eksperyment medyczny, termin powstania obowiązku ubezpieczenia oraz minimalną sumę gwarancyjną tego ubezpieczenia. Przepisy rozporządzenia nie odnoszą się do „szczepień przeciwko COVID-19″ oraz nie rozstrzygają kwestii, czy „szczepienia przeciwko COVID-19″ można uznać za eksperyment medyczny. Z uwagi na fakt, iż obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej podmiotu przeprowadzającego eksperyment medyczny wynika z przepisów ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, przepisy rozporządzenia odnoszą się do zakresu podmiotowego i przedmiotowego ubezpieczenia, wyznaczonego w przepisach wspomnianej ustawy. Dotyczy to także zakresu znaczeniowego pojęcia „eksperyment medyczny”, którym posługuje się to rozporządzenie.

Test na obecność koronawirusa w organizmie mieści się natomiast w definicji badania sanitarno-epidemiologicznego (art.2) znajdującej się w obowiązującej Ustawie z dn. 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi:

Badania nad szczepionką

Cytowany fragment rekordu z U.S. National Library of Medicine dotyczy testów przeprowadzanych przez BioNTech SE i Pfizer na wybranej grupie badanych. Badania mają na celu ustalenie najskuteczniej działającej dawki, selekcję kandydatów, którzy mogą przyjąć szczepionkę i badanie jej skuteczności u zdrowych osób. Dodatkowo w opisie czytamy, że mają na celu również ustalenie, czy i jaką skuteczność miałaby trzecia dawka szczepionki. Sprawę szerzej opisuje portal Time. Aktualny stan zmienił się w stosunku do zrzutu ekranu:

Źródło: www.clinicaltrials.gov

Badania, które zostały wyżej przywołane, nie były wymagane, ponieważ szczepionka została warunkowo zatwierdzona do użytku na podstawie pozytywnych wyników wszystkich faz wymaganych badań. Więcej o jej zatwierdzeniu pisaliśmy w FAQ dotyczącym szczepionek (w punkcie 4) – „Czy szczepionka przeszła wszystkie wymagane badania?”.

Czy można odmówić szczepienia przeciwko COVID-19 i wykonania testu na SARS-CoV-2?

Tak. Według informacji podanej w Serwisie Rzeczypospolitej Polskiej gov.pl szczepienie nie jest obowiązkowe:

Jeżeli chodzi o wykonanie testu w kierunku obecności COVID-19, według informacji podanych w serwisie gov.pl, każdy obywatel RP ma obowiązek współpracować ze służbami sanitarnymi i poddać się testowi na obecność koronawirusa w sytuacji podejrzenia zakażenia. Wynika to z Ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. W artykule 6 czytamy, że osoby podejrzane o zakażenie lub chorobę zakaźną mają obowiązek poddać się badaniom sanitarno-epidemiologicznym (jakim uznaje się test na obecność koronawirusa w organizmie).

Podsumowanie

Wykorzystanie błędnie połączonych i zinterpretowanych informacji powoduje tworzenie fałszywych informacji. W przypadku analizowanego posta autor błędnie założył, że badania nie zostały zakończone, a dokumenty dotyczące eksperymentów medycznych tyczą się również testów i szczepień przeciw COVID-19.