FAKE NEWS W PIGUŁCE

15 września na Facebooku opublikowano ponad 80-minutowy film, w którym powielane są nieprawdziwe informacje m.in. na temat pożarów na Hawajach. W nagraniu słyszymy na przykład, że pożary są efektem wykorzystania broni o energii skierowanej (DEW), czyli „Directed Energy Weapon”.

„Ukierunkowana broń energetyczna, znana jako DEW, ma zdolność do palenia domów z taką precyzją, ale – aby być tak precyzyjnym – obszar musiałby zostać zmapowany. W styczniu tego roku nad Hawajami widziano zielone lasery, które najlepiej można opisać jako geoprzestrzenny układ do mapowania terenu” – słyszymy [czas nagrania: 2:06].

Film zawiera także nieprawdziwe informacje na temat rzekomego braku ekstremalnych zjawisk pogodowych w Polsce [czas nagrania: 13:41] i eksportu ukraińskiego zboża [czas nagrania: 20:40].

Źródło: www.facebook.com

Post z nagraniem cieszy się sporym zainteresowaniem internautów – dotychczas polubiono go niemal 700 razy i udostępniono ponad 500 razy. Wśród 50 komentarzy pod nagraniem znajdziemy takie, które sugerują, że niektórzy internauci uwierzyli w przedstawione w filmie informacje. „A dlaczego nic nie robimy, przecież wiemy, że to jest planowane” – napisano w jednym z komentarzy. W innym czytamy: „Pięknie sterują pogodą prowadzi to do zagłady”.

Co było przyczyną pożarów na Hawajach?

W mediach społecznościowych odnaleźć można wiele fałszywych treści (1, 2, 3) na temat pożarów, które wybuchły na hawajskiej wyspie Maui. 

W nagraniu pojawia się sugestia, że pożary wywołano celowo za pomocą broni o energii skierowanej (DEW), czyli Directed Energy Weapon. „Przez dziesięciolecia ukierunkowana broń energetyczna była utajniona, ale od kilku lat wiedza o niej jest publicznie dostępna. Ukierunkowana broń energetyczna znana jako DEW ma zdolność do palenia domów z taką precyzją, ale aby być tak precyzyjnym obszar musiałby zostać zmapowany. W styczniu tego roku nad Hawajami widziano zielone lasery, które najlepiej można opisać jako geoprzestrzenny układ do mapowania terenu” – słyszymy w wideo [czas nagrania: 2:06].

Eksperci, których cytuje Agencja Reutera, podkreślają też, że do skali i dotkliwości pożaru przyczyniło się kilka ważnych czynników, m.in. pogoda, silne wiatry i występowanie łatwopalnych nierodzimych traw na obszarach dawnych pól uprawnych i lasów. 

Brak dowodów mówiących o laserach powodujących pożary

Doniesienia o celowym podpaleniu wyspy skomentował gubernator Hawajów Josh Green, który w oświadczeniu przesłanym prasie powiedział: „Nie ma prawdy w horrendalnym twierdzeniu, że pożary zostały wzniecone celowo, aby zrównać z ziemią historyczne miasto Lāhainā, które było pierwszą stolicą Królestwa Hawajów”.

Fact-checkerzy z serwisu PolitiFact przeanalizowali informacje o rzekomym użyciu broni do zaprószenia ognia na Hawajach. Po przeprowadzonych konsultacjach z ekspertami, m.in. adiunktem nauk atmosferycznych na Uniwersytecie Howarda Josephem Wilkinsem czy przewodniczącym wydziału inżynierii ochrony przeciwpożarowej na Uniwersytecie Maryland Arnaudem Trouvé, stwierdzili, że doniesienia te są nieprawdziwe. Nie ma żadnych dowodów mogących potwierdzić teorię o laserach powodujących pożary. 

Do podobnego wniosku doszli również reporterzy z The Associated Press, którzy wskazywali na przerobione nagrania pochodzące z Rosji, które rzekomo miały ukazywać lasery na hawajskiej wyspie. 

Pożar na Hawajach topił szkło. Nie ma w tym nic dziwnego

Dowodem wykorzystania laserów do podpalenia wyspy mają być rzekome anomalie zaobserwowane podczas pożarów. „W skrajnych przypadkach pożary lasów mogą osiągać temperatury do 815 stopni Celsjusza […]. Jest więc możliwe […] stopione szkło, które ma temperaturę topnienia około 1371 stopni Celsjusza? Są to niewyjaśnione anomalie” – słyszymy [czas nagrania: 00:58].

Fact-checkerzy serwisu Full Fact dowodzą, że pożary na Hawajach mogły osiągnąć temperaturę, która topiła szkło.

Prawdą jest, że szkło topi się w zakresie temperatur od 1400°C do 1600°C (od 2500°F do 2900°F), ale to nie znaczy, że w niektórych przypadkach nie jest możliwe stopienie go w temperaturze pożaru, jak w opisywanej sytuacji.

W przypadku podpalenia samochodu może dojść do stopienia jego szyb, co pokazują choćby te zdjęcia samochodów uszkodzonych w wyniku pożaru. Fakt, że ogień na Hawajach topił szkło, ilustrują np. te fotografie szklanych butelek. 

W Polsce nie ma ekstremalnych warunków pogodowych? Fakty temu przeczą

W nagraniu słyszymy także: „Na początku sierpnia mieliśmy nawet zimę w Niemczech, a z końcówką sierpnia Niemcy nawiedził grad, któremu towarzyszyły ulewne deszcze. […] Co zastanawiające Niemcy co i raz mają jakieś ekstremalne warunki pogodowe, a my w Polsce sąsiadującej z Niemcami nie mamy tego typu warunków praktycznie wcale” [czas nagrania: 13:41]. 

Nie jest prawdą, że ekstremalne zjawiska pogodowe w Polsce się nie zdarzają.

To Rosja destabilizuje ukraiński eksport zboża

W nagraniu padają fałszywe informacje na temat eksportu ukraińskiego zboża. „Rosja podkreśla, że w wyniku porozumienia zbożowego najbiedniejsze kraje otrzymały jedynie znikomą część ukraińskiego eksportu żywności, podczas gdy lwia część została przyjęta przez Unię Europejską, a Putin zapewnił, że Rosja jest w stanie zastąpić ukraińskie produkty rolne na rynku światowym, a także bezpłatnie zaoferował zboże krajom potrzebującym” – słyszymy [czas nagrania: 20:40].

Jak informuje Rada Unii Europejskiej, od lutego 2022 roku rosyjska inwazja na Ukrainę poważnie destabilizuje eksport ukraińskiego zboża. Przez pierwsze miesiące rosyjskie okręty wojenne blokowały ukraińskie porty na Morzu Czarnym. Między lipcem 2022 roku a lipcem 2023 roku obowiązywało porozumienie między ONZ, Turcją i Rosją, które umożliwiało eksport zbóż bezpiecznym humanitarnym korytarzem morskim przez Morze Czarne. 17 lipca 2023 roku Rosja wycofała się z tego porozumienia.

Dane przeczą, by w wyniku porozumienia zbożowego „najbiedniejsze kraje otrzymały jedynie znikomą część ukraińskiego eksportu żywności”. Według danych Rady Unii Europejskiej 51 proc. ukraińskiej kukurydzy i 65 proc. pszenicy trafiło do krajów rozwijających się.

Źródło: consilium.europa.eu