Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
Ukraina mordowała ludność Donbasu? Fałsz
Post powiela nieprawdziwe informacje nt. przyczyn inwazji Rosji na Ukrainę.
Fot. Kevin Schmid / Unsplash
Ukraina mordowała ludność Donbasu? Fałsz
Post powiela nieprawdziwe informacje nt. przyczyn inwazji Rosji na Ukrainę.
FAKE NEWS W PIGUŁCE
- Na fanpage’u Kancelaria LEGA ARTIS opublikowano post, w którym czytamy, że Ukraina „mordowała ludność Donbasu i Ługańska z uwagi na ich pochodzenie etniczne”.
- Wbrew tym twierdzeniom to nie wojska ukraińskie, lecz separatyści wspierani przez rosyjską armię są odpowiedzialni za śmierć ludności cywilnej w Donbasie i Ługańsku, który jest jego częścią.
„Ciekawe, dlaczego politycy nie zauważali działań naruszających prawa człowieka przez Ukrainę, kiedy (…) mordowała ludność Donbasu i Ługańska z uwagi na ich pochodzenie etniczne” – czytamy w poście udostępnionym na fanpage’u Kancelaria LEGA ARTIS. Do wpisu dołączono fragment nagrania ze spotkania z Donaldem Tuskiem w Bytomiu z 17 marca 2023 roku. W materiale widzimy wymianę zdań między byłym premierem a uczestniczką spotkania.
AKTUALIZACJA, 16 maja 2023 r.
W poście czytamy o rzekomych morderstwach na „ludności Donbasu i Ługańska”. Warto pamiętać, że Ługańsk i Donieck są częścią Donbasu, dlatego mieszkańcy Ługańska są zarazem mieszkańcami Donbasu.
KONIEC AKTUALIZACJI
Wpis cieszy się sporym zainteresowaniem – zareagowało na niego już niemal 220 internautów. Sam film wyświetlono ponad 3 tysiące razy. Z komentarzy udostępnionych pod postem można wnioskować, że wiele osób dało się zwieść antyukraińskiej propagandzie. „Jestem Polką a nie ruskim trollem czy onuca. To nie nasza wojna” – czytamy w jednym z komentarzy. W innym napisano: „[…] To jest »wojna« na pokaz!! Ta kobieta bardzo dobrze mówiła!! I nie podoba mi się to co mówił Tusk! I ma u mnie duży minus!! Najpierw covid, a teraz »wojna« jest wspólną sprawą PiSu i PO. Zbliżają się wybory i jedno jest pewne PiS należy obalić […]”.
Antyukraińska propaganda gra na spadek poparcia dla zaatakowanej Ukrainy
Od pierwszych dni pełnoskalowej rosyjskiej inwazji na Ukrainę w 2022 roku, a nawet jeszcze przed tym wydarzeniem, w mediach społecznościowych obserwujemy wzmożoną aktywność antyukraińskiej propagandy. Jej celem jest m.in. zmniejszenie wsparcia Polaków dla ukraińskiego społeczeństwa zaatakowanego przez Rosjan.
Od miesięcy wraz z Instytutem Monitorowania Mediów analizujemy przekazy głównych aktorów powielających w polskojęzycznym internecie antyukraińską propagandę oraz jej główne tematy. Wśród nich pojawia się m.in. temat dystansowania się od wsparcia dla Ukraińców zaatakowanym przez Rosjan. W myśl tych twierdzeń wojna w Ukrainie nie jest naszą wojną, a pomoc Ukraińcom „wciąga Polskę w nie swoją wojnę”.
Ta narracja antyukraińskiej propagandy pojawia się nie tylko w Polsce, lecz także np. na Słowacji czy w Czechach. Przykładem takiej propagandy jest wypowiedź kobiety w filmie dołączonym do omawianego posta.
To nie Ukraina mordowała ludność Donbasu
Niekiedy antyukraińska propaganda posługuje się fałszem – np. sfabrykowanymi dokumentami czy zdjęciami, poprzez które nadaje zupełnie nowy, nieprawdziwy kontekst – czy też po prostu nieprawdą.
Tak jest w tym przypadku. W poście przeczytamy, że obecna władza Ukrainy „mordowała ludność Donbasu i Ługańska z uwagi na ich pochodzenie etniczne”. W dalszej części dodano: „w tamtym okresie na terenach dzisiejszych walk też ginęły bezbronne dzieci i kobiety tyle, że z rąk ukraińskiej armii”.
Narracja o ukraińskich zbrodniach na ludności Donbasu, które poprzedzało łamanie praw tamtejszych mieszkańców Ukrainy, to element rosyjskiej propagandy, a Putin przedstawia się jako obrońca ludności tego regionu. W naszym serwisie wielokrotnie pisaliśmy, że takich opinii nie potwierdzają żadne fakty.
Dlaczego wybuchła wojna w Donbasie?
Wojna na wschodzie Ukrainy trwa od 2014 roku. W jej wyniku Donieck i Ługańsk stały się obszarem okupowanym przez Rosję. Tak zwane Doniecka Republika Ludowa i Ługańska Republika Ludowa powstały po tzw. referendum w 2014 roku, zorganizowanym w czasie wojny w Donbasie. Wyniki głosowania, w którym republiki te rzekomo określiły się jako niepodległe, nie zostały uznane przez żaden kraj należący do ONZ. Sama Rosja uznała tzw. DRL i ŁRL dopiero 21 lutego 2022 roku.
Separatystyczne republiki w Donbasie powstały wskutek działań Rosji, która – poprzez wzniecanie antyukraińskich nastrojów – dążyła do oderwania tych regionów od reszty kraju. Wydarzenia w 2014 roku były konsekwencją wieloletnich starań Rosji, mających na celu destabilizację sytuacji w tym regionie poprzez m.in. zbieranie podpisów pod referendum czy wydawanie paszportów republik separatystycznych.
To rosyjscy żołnierze są odpowiedzialni za atak na ludność cywilną
Ukraińcy próbowali odzyskać Donbas, ale wbrew twierdzeniom z posta, to nie ukraińskie wojska, lecz separatyści wspierani przez rosyjską armię są odpowiedzialni za śmierć ludności cywilnej.
W styczniu 2015 roku eksperci z Ośrodka Studiów Wschodnich (OSW) pisali o wznowieniu działań wojennych w Donbasie przez separatystów wspieranych przez rosyjskie jednostki, w wyniku czego doszło do śmierci ludności cywilnej.
„(Separatyści wspierani przez rosyjskich żołnierzy – przyp. Demagog) z rosnącą siłą atakują również obiekty cywilne. 24 stycznia w wyniku prowadzonego przez siły separatystyczne ostrzału rakietowego Mariupola śmierć poniosło 31 mieszkańców, a ponad 100 zostało rannych”.
Analiza Ośrodka Studiów Wschodnich, 28 stycznia 2015 roku
Eksperci OSW tłumaczyli wtedy, że:
„Intensyfikując działania zbrojne w Donbasie, Rosja chce wzmocnić presję na Ukrainę, aby skłonić Kijów do wszczęcia rozmów z władzami samozwańczych republik oraz zmusić Zachód do pogodzenia się z niewypełnianiem przez Rosję porozumień mińskich i zaakceptowania rosyjskich warunków uregulowania konfliktu”.
Analiza Ośrodka Studiów Wschodnich, 28 stycznia 2015 roku
16 maja 2023 r. dokonaliśmy aktualizacji tej analizy. Pierwotnie znajdowało się w niej, powtórzone za informacją z postu, sformułowanie o ludności Donbasu i Ługańska, co mogło wprowadzać w błąd. W rzeczywistości Ługańsk i Donieck są częścią Donbasu, dlatego mieszkańcy Ługańska są zarazem mieszkańcami Donbasu.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter