FAKE NEWS W PIGUŁCE

4 marca 2023 roku na Facebooku zostało udostępnione krótkie tiktokowe nagranie, na którym pokazano budowę nowoczesnych budynków mieszkalnych w Mariupolu. Wskazuje na to zapis napisany cyrylicą – „Mariupol”. Na nagraniu widnieje data 3 stycznia 2023 roku; załączono też flagi rosyjską i polską w geście przyjaźni. Całość opatrzona jest napisami w języku polskim: „JAK TAM NIEDOWIARKI”, „Taka straszna tą wojna i Putin zły”.

Źródło: www.facebook.pl

Film w krótkim czasie zdobył ponad 420 reakcji. Wśród 197 komentarzy odnajdujemy głosy poparcia dla rosyjskich działań: „A rząd dalej okrada obywateli A media siejąc panikę . Tak wgląda prawda”. Jednak zdecydowana większość użytkowników krytykuje post: „Tylko że to wszystko na pokaz jest a podobnież jeszcze tam wody nie ma ani dostaw prądu mało To sobie tam mieszkajcie”; „Ta to pic na wodę fotomontaż.”.

Film z Mariupola to przykład rosyjskiej propagandy 

Budynki mieszkalne ukazane na filmie rzeczywiście zostały zbudowane w Mariupolu. Informacje o budowie wraz ze zdjęciami odnajdujemy w przekazach zagranicznych mediów (1, 2). Dodatkowo przedsięwzięcie zostało opisane przez rosyjski portal FiNE NEWS. Nagrania budynków z Mariupola zostały również zamieszczone na YouTubie przez stronę MariupolVideo, która regularnie publikuje propagandowe treści (1, 2). 

Facebookowy post to przykład dezinformacyjnego działania Rosji, która szerzy propagandę o tym, co dzieje się w Mariupolu. Ukazywanie nowo wybudowanych budynków bez podania szerszego kontekstu sytuacyjnego wprowadza odbiorców w błąd i kreuje zaburzony obraz rzeczywistości. Fakt powstania budynków mieszkalnych nie dowodzi jednak, że Mariupol wrócił do normalności. Film przedstawia jedynie wycinek całego miasta, które wciąż pozostaje zrujnowane.

Wysiłki rosyjskich propagandzistów – w kontekście tego miasta – nie kończą się na ukazywaniu jego odbudowy. W prorosyjskich mediach ukazują się także artykuły obwiniające Ukraińców za zniszczenie miasta. Według portalu Top War ukraińska armia celowo przekształciła miasto w fortecę, a poprzez chronienie się w budynkach mieszkalnych zmusiła stronę rosyjską do niszczenia zabudowań.

Mariupol zrujnowany przez rosyjską inwazję

W wyniku rosyjskiej inwazji już na początku marca 2022 roku mieszkańcom miasta odcięto prąd, gaz i wodę. Ludzie zmuszeni byli do uzyskiwania wody z otwartych zbiorników bądź studni. Mieszkańcy gotowali na zewnątrz, często narażając swoje życie. Brakowało również jedzenia i podstawowej opieki zdrowotnej. 

Zgodnie z ustaleniami Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) podczas walk w Mariupolu zniszczone zostało ok. 90 proc. budynków mieszkalnych oraz 60 proc. domów prywatnych. Szacowano również, że w wyniku walk ok. 350 tys. osób zostało zmuszonych do ucieczki z miasta. Informację o zniszczeniu 95 proc. budynków w mieście przekazał również prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski w wywiadzie dla BBC opublikowanym 14 kwietnia 2022 roku. 

Z kolei 16 marca 2022 roku świat obiegła informacja o ataku przeprowadzonym na mariupolski teatr dramatyczny, który służył jako schron dla ludności cywilnej. Budynek oznakowany był napisem „dzieci”. OSCE szacuje, że w chwili ataku przebywało tam do 1 300 osób, z czego co najmniej 300 uznano za zmarłe (s. 48). Opisane wydarzenia zostały zakwalifikowane jako zbrodnie wojenne m.in. przez OSCE oraz Amnesty International. 

W wyniku walk zmarły tysiące osób

Pod koniec grudnia 2022 roku amerykańska agencja Associated Press opublikowała raport dotyczący obecnej sytuacji w Mariupolu. Przekazała, że w wyniku śledztwa, które bazowało na analizach zdjęć satelitarnych miasta, oszacowano, że w mieście wykopano już ponad 10 tys. nowych grobów. Niektóre mogiły oznaczone zostały więcej niż jednym numerem, co wskazywać może, że pochowano tam więcej niż jedną osobę. Oznacza to, że wstępne założenia dotyczące 25 tys. zmarłych na terenie miasta mogą być o wiele za niskie.

Agencja donosi również o działaniach mających na celu przebudowę i rusyfikację miasta. Analiza zdjęć satelitarnych wykazała, że do grudnia 2022 roku ponad 300 budynków w Mariupolu zostało wyburzonych. 

Wojna w Ukrainie wciąż trwa, a ludzie giną

Pomimo rosyjskich działań propagandowych dążących do zatuszowania prawdziwych wydarzeń w Ukrainie należy pamiętać, że wojna cały czas trwa. Rosjanie cały czas atakują ludność cywilną w Ukrainie, popełniają zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludzkości. 

Jak wynika z najnowszego raportu Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), opublikowanego 15 lutego 2023 roku, od października ub.r. Rosja kontynuuje masowe ataki na infrastrukturę krytyczną Ukrainy. W lutym br. ciężkie walki miały miejsce w okolicach Doniecka, Charkowa, Zaporoża, Dniepropietrowska, Chersonia, Mikołajewa i Sumy. W wyniku ostrzału w poprzednim miesiącu Wysoki Komisarz Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka odnotował 589 ofiar cywilnych, w tym 138 zabitych i 451 rannych.