Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
Wsparcie dla Ukraińców to celowe wynaradawianie Polski? Fake news!
Post powiela nieprawdziwe na informacje na temat sytuacji uchodźców z Ukrainy w Polsce.
Wsparcie dla Ukraińców to celowe wynaradawianie Polski? Fake news!
Post powiela nieprawdziwe na informacje na temat sytuacji uchodźców z Ukrainy w Polsce.
FAKE NEWS W PIGUŁCE
Oprócz działań zbrojnych w sieci toczy się wojna informacyjna, która dotyka również polskiej infosfery. Jeden z popularnych obecnie trendów narracji dezinformacyjnych na temat wojny w Ukrainie podkreśla rzekome przywileje, jakimi mogą się w Polsce cieszyć uchodźcy. Pomoc i ułatwienia, jakie mogą oni uzyskać w Polsce, mają według tej narracji wzbudzać poczucie, że „Polak jest obywatelem drugiej kategorii we własnym kraju”.
Przykładem takiej narracji jest post, który pojawił się na Facebooku. Czytamy w nim m.in.: „Nigdy w historii żadnego państwa emigrant nie stał nad prawem rodowitego obywatela! Już ponad 600 tysięcy przesiedleńców z ukrainy otrzymało PESEL w Polsce, ponad 2,5 mln otrzymało darmochę i przywileje. Trwa celowe i systematyczne wynaradawianie Polski”.
Wpis cieszy się dużą popularnością, udostępniono go już ponad 250-krotnie.
Ilu uchodźców z Ukrainy zdecydowało się zostać w Polsce
We wpisie przytoczona została prawdziwa informacją o tym, że uchodźcom przyznawane są numery PESEL, ale wyrwano ją z ważnego kontekstu. PESEL to zwykła decyzja administracyjna, która nie ma nic wspólnego z „wynaradawianiem Polski”.
Warto zaznaczyć, że wbrew popularnej narracji dezinformacyjnej nadanie numeru PESEL nie wiążę się z przyznaniem polskiego obywatelstwa.
Numer PESEL to jedenastocyfrowy symbol numeryczny, który pozwala na łatwą identyfikację osoby, która go posiada. Przyznawany jest automatycznie przez urząd stanu cywilnego przy sporządzaniu aktu urodzenia dla dziecka urodzonego na terytorium Polski. PESEL nadawany jest też z urzędu również cudzoziemcom, o czym dokładnie przeczytasz w naszej analizie.
Numer PESEL przyznawany jest także Ukraińcom, którzy uciekli przed wojną.
„Widzimy, że w ciągu ostatnich dwóch tygodni, ponad 600 tys. osób zarejestrowało się w bazie PESEL. To znaczy, że są to osoby, które będą chciały tutaj na dłużej zostać” – poinformował 4 kwietnia wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Paweł Szafernaker. Polityk dodał, że aktualnie w Polsce przebywa ok. 1,5 mln uchodźców z Ukrainy, którzy uciekli przed wojną.
30 marca na oficjalnej stronie rządowej poinformowano, że:
„Niecałe dwa tygodnie od startu działania systemu, wydano PESEL numer 500 000. Każdego dnia, urzędy w całej Polsce nadają dziesiątki tysięcy nowych numerów PESEL obywatelom Ukrainy, którzy uciekli przed wojną”.
Cyfryzacja KPRM, gov.pl (30 marca 2022 roku)
W informacji czytamy także:
„Numery PESEL nadawane są przez samorządy zarówno osobom dorosłym jak i niepełnoletnim – niemal równo połowa (256 tys.) zarejestrowanych dotąd w systemie osób to właśnie dzieci i młodzież do 18 roku życia.
- 96,5% wszystkich numerów PESEL wydano kobietom i dzieciom
- Mężczyźni w wieku 18-65 stanowią mniej niż 3% ogółu
- Seniorzy (65+) stanowią 3% ogółu
- Średnio, w ciągu dnia roboczego urzędy wydają w Polsce ok. 50 tys. numerów PESEL”.
Cyfryzacja KPRM, gov.pl (30 marca 2022 roku)
To uchodźcy, a nie przesiedleńcy
Wbrew sugestiom zawartym w omawianym wpisie Ukraińcy, którzy docierają do naszego kraju po rosyjskiej inwazji na Ukrainę, nie są przesiedleńcami, lecz uchodźcami. Ukraińcy uciekający przed wojną nie zostali tutaj przeniesieni wskutek odgórnego nakazu, ale była to ich dobrowolna decyzja o szukaniu schronienia w innym państwie.
Jak informuje Biuro Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców (UNHCR), od 24 lutego do 11 kwietnia 2022 roku z powodu wojny Ukrainę opuściło ponad 4,6 mln osób. Najwięcej z nich przekroczyło granicę ukraińsko-polską – ponad 2,6 mln (stan na 11.04.2022 roku).
Na jakie wsparcie w Polsce mogą liczyć uchodźcy z Ukrainy?
Nie jest prawdą sugestia, że pomoc udzielana Ukraińcom uciekających przed wojną wspiera proces wynaradawiania Polski. Zakres pomocy państwa polskiego dla uchodźców z Ukrainy reguluje ustawa z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Warto zwrócić uwagę, że wiele zapisów w ustawie mówi o wsparciu tymczasowym.
„Zgodnie z zapisami ustawy, obywatele Ukrainy, którzy na skutek rosyjskiej agresji opuścili swoją ojczyznę, będą mogli legalnie przebywać w Polsce przez 18 miesięcy. Będzie to dotyczyć osób, które przybyły do Polski bezpośrednio z Ukrainy i zadeklarowały zamiar pozostania na terytorium naszego kraju. Ustawa zakłada nadanie numeru PESEL obywatelom Ukrainy, którzy przybyli do Polski w związku z wojną. Rozwiązanie to pozwoli na realizację szeregu usług publicznych na rzecz tych osób. Przewidziano pomoc obywatelom Ukrainy udzielaną przez wojewodów i samorządy. Może ona polegać m.in. na zakwaterowaniu czy zapewnieniu całodziennego wyżywienia zbiorowego. Każdy podmiot, w szczególności osoba fizyczna prowadząca gospodarstwo domowe, która zapewni zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy uciekającym przed wojną, będzie mogła otrzymać świadczenie na podstawie wniosku złożonego w gminie. Świadczenie to będzie mogło być wypłacane maksymalnie przez 60 dni, a jego wysokość zostanie określona w rozporządzeniu Rady Ministrów”.
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, gov.pl
W naszych analizach znajdziecie informację o innych formach pomocy dla uchodźców z Ukrainy, które stały się elementem antyukraińskiej dezinformacji. Na naszej stronie przeczytacie m.in. analizy zatytułowane Uchodźcy dostają darmowe mieszkania? Fake news! oraz Ukraińcy bogacą się kosztem Polaków? To element dezinformacji.
Podsumowanie
Ustawa o pomocy uchodźcom z Ukrainy ma na celu wsparcie Ukraińców, którzy bronią swojej Ojczyzny i nie sprawia, że Polacy są traktowani we własnym kraju jako obywatele drugiej kategorii. Takie sugestie prawdopodobnie mają na celu zniechęcenie polskich obywateli do pomagania Ukrainie zaatakowanej przez Moskwę.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter