Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
Zdjęcie przedstawia pożar w fabryce silników w Moskwie? Fałsz
Fotografia pochodzi z 2018 roku i przestawia inne wydarzenie w stolicy Rosji.
Fot. Pxhere / domena publiczna / Modyfikacje: Demagog
Zdjęcie przedstawia pożar w fabryce silników w Moskwie? Fałsz
Fotografia pochodzi z 2018 roku i przestawia inne wydarzenie w stolicy Rosji.
Fake news w pigułce
- W mediach społecznościowych pojawiło się zdjęcie płonących budynków. W opisie tweeta możemy przeczytać, że „W Moskwie płonie fabryka produkująca silniki do myśliwców MiG”.
- Zdjęcie jest prawdziwe, ale przedstawiono je jako dowód na inne wydarzenie – nie przedstawia pożaru w fabryce, w której produkuje się silniki MiG, o którym donosiły media w maju 2023 roku. Zrobiono je kilka lat wcześniej, w 2018 roku, podczas pożaru w innym miejscu w Moskwie: w rafinerii ropy naftowej w dzielnicy Kapotnya.
W mediach społecznościowych zdarzają się przypadki, kiedy zdjęcie zostaje opublikowane w niepoprawnym kontekście. Przykładem może być fotografia opublikowana na Twitterze 12 maja 2023 roku, a później na prywatnym profilu facebookowym. Widzimy na nim bloki mieszkalne, a za nimi słupy ognia i dymu.
W opisie możemy przeczytać, że w „Moskwie płonie fabryka produkująca silniki do myśliwców MiG”. Może to sugerować, że zdjęcie zrobiono niedawno i przedstawia aktualną sytuację w stolicy Rosji.
Media donosiły o pożarze, ale zdjęcie go nie przedstawia
Opisy na Twitterze i w poście na Facebooku mogą sugerować, że zdjęcie przedstawia pożar w fabryce silników MiG. O takim wydarzeniu 12 maja 2023 roku donosiły zarówno ukraińskie, jak i propagandowe, rosyjskie media riafan.ru (Rada Europejska dodała tę grupę medialną do unijnej listy sankcyjnej). Dokładnie chodziło o zakłady budowy maszyn imienia V.V. Czernyszewa. W wyniku pożaru trzy osoby miały zostać ranne.
Zdjęcie opublikowane na Twitterze i w poście na Facebooku nie przedstawia tego wydarzenia. W internecie zamieszczono je kilka lat temu, w 2018 roku. Można to sprawdzić przy pomocy wstecznego wyszukiwania obrazem, np. przy pomocy wyszukiwarki tineye czy Obiektywu Google.
Co widzimy na zdjęciu? To pożar innego obiektu w Rosji
Zdjęcie pojawiło się w błędnym kontekście również w innych miejscach w sieci, m.in. na zagranicznych profilach facebookowych czy na profilu Ukraine Front Lines na Twitterze. O sprawie pisały już inne redakcje factcheckingowe, m.in. AFP Factcheck czy Fact Crescendo.
Zdjęcie wykonano w 2018 roku w Moskwie i przedstawia ono pożar innego obiektu. To rafineria ropy naftowej w dzielnicy Kapotnya. Jak ustaliła redakcja AFP, udostępniono je w rosyjskich mediach społecznościowych Vkontakte.
W sieci znajdziemy informacje o tym zdarzeniu, do których dołączono omawiane przez nas zdjęcie. Donosiły o nim również zagraniczne media, np. Reuters.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter