Stan realizacji obietnicy aktualny na dzień 28 września 2023 roku.

W 2019 roku psychologów dwa razy mniej niż pedagogów

W marcu 2020 roku Rzecznik Praw Obywatelskich – na wniosek Fundacji na rzecz Praw Ucznia – zwrócił się do Ministerstwa Edukacji Narodowej o wprowadzenie obowiązku zatrudnienia psychologa w każdej szkole.

Apel fundacji był związany m.in. z rosnącą liczbą prób samobójczych. W 2019 roku odnotowano 951 prób samobójczych wśród dzieci, co było najwyższym statystycznie wynikiem od 2013 roku.

PiS obiecuje gabinet psychologiczno-pedagogiczny w każdej szkole

„Troska o zdrowie psychiczne dzieci, zwłaszcza w kontekście powrotu do nauki stacjonarnej po pandemii COVID-19, ma charakter priorytetowy” – przekonywał PiS w Polskim Ładzie. 

W programie podkreślono, że kluczem pozostaje identyfikacja trudności u najmłodszych. W tym celu obiecano szkolenia nauczycieli i opracowanie modelu wsparcia psychologicznego. Flagową obietnicą było utworzenie gabinetu psychologiczno-pedagogicznego w każdej szkole.

Z dostępnych opracowań wynikało, że kondycja psychiczna dzieci nie jest najlepsza. Badanie z czerwca 2021 roku wykazało, że co siódme dziecko w Polsce odczuwało niezadowolenie ze swojego życia w stopniu zagrażającym jego zdrowiu psychicznemu. W 2021 roku liczba prób samobójczych dzieci wzrosła do ponad 1,4 tys. W 2022 roku na życie targnęło się 2 tys. dzieci.

Połowa szkół dysponowała gabinetem w 2022 roku 

Za gabinet psychologiczno-pedagogiczny uznano gabinety psychologa, pedagoga oraz wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, a także salę do zajęć grupowych z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej.

W co piątej gminie brakuje psychologa szkolnego

Według wyliczeń fundacji nieobsadzonych w Polsce pozostaje 27,32 proc. potrzebnych etatów. Najgorsza sytuacja jest w woj. podkarpackim, gdzie trzeba zatrudnić dwa razy tyle psychologów, ile jest tam obecnie. Ponadto problemem jest tzw. zjawisko „psychologa objazdowego”.

„Jeden specjalista objeżdża kilka szkół, w każdej ma 0,25 etatu. Czyli 5,5 godziny w tygodniu. Nastolatek ma próbę samobójczą w środę, a na pomoc w swojej szkole musi poczekać do poniedziałku, bo psycholog akurat jest gdzie indziej. Do takich sytuacji dochodzi nagminnie. O ile w ogóle szkoła współpracuje z psychologiem” – tłumaczy Dominik Kuc z Fundacji GrowSPACE.

MEiN wprowadził obowiązek zatrudnienia psychologa

Ministerstwo Edukacji i Nauki informuje, że liczba pedagogów i psychologów zatrudnionych w szkołach ciągle rośnie. Między rokiem szkolnym 2021/2022 a 2022/2023 w placówkach pojawiło się 1,6 tys. nowych pedagogów oraz 4,2 tys. nowych psychologów.

Na realizację tego zadania rząd zaplanował przeznaczyć maks. 4 mln zł w 2022 roku oraz 13,7 mln zł w 2023 roku. Plan finansowania rozpisany jest łącznie na 10 lat. Mimo tego do końca zeszłego roku nie wszystkie szkoły miały gabinet psychologiczno-pedagogiczny. 30 sierpnia 2023 roku w mazowieckim banku ofert pracy dla nauczycieli znajdowało się 310 ofert dla psychologów. Trzy tygodnie po rozpoczęciu roku szkolnego wciąż było 221 takich ofert.

Polskie szkoły potrzebują psychologów

Gabinet psychologiczno-pedagogiczny nie funkcjonuje w każdej w szkole w Polsce. Istnieją gminy, gdzie nie ma ani jednego psychologa szkolnego. Dlatego tę obietnicę uznajemy za niezrealizowaną.

Istnieje pilna potrzeba rozwijania wsparcia psychologicznego i psychiatrycznego dla najmłodszych. Jak informowała wiceminister edukacji i nauki Marzena Machałek, 550 tys. dzieci w wieku 7-17 lat cierpi na zaburzenia psychiczne.

Praca psychologów i pedagogów jest niepodważalnie istotna. Ważne również, aby uczniowie otrzymywali wsparcie w szkole już na poziomie codziennego nauczania. W związku z tym należy odnotować, że udało się opracować zapowiadany model wsparcia psychologiczno-pedagogicznego dla uczniów i nauczycieli. 

Naukowcy z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie przeprowadzili badanie na grupie 120 tys. dzieci, nauczycieli, rodziców i specjalistów. W listopadzie 2022 roku zaprezentowano wyniki badania oraz przedstawiono model zawierający zbiór rekomendacji, które mogą okazać się przydatne we wspieraniu potencjału rozwojowego uczniów oraz potencjału zawodowego nauczycieli. Utworzono również platformę internetową, na której znajdują się materiały edukacyjne.