Organizacje społeczne i PAN apelują o wstrzymanie wycinki

W grudniu 2023 roku 116 organizacji społecznych skierowało apel do kierownictwa Lasów Państwowych i Ministerstwa Środowiska. Domagały się zatrzymania wycinek drzew na terenie najcenniejszych lasów w Polsce. W apelu wskazano m.in. takie miejsca jak Podgórze Przemyskie, Lasy Suchedniowskie i Puszcza Białowieska.

Podobne wezwanie znajdziemy w styczniowym komunikacie komitetu Polskiej Akademii Nauk. Wobec wyzwań związanych ze zmianą klimatu jako jedno z najpilniejszych działań naukowcy wskazali bezzwłoczne ograniczenie lub zatrzymanie wycinki drzew (szczególnie liściastych) m.in. w obszarach chronionych i najcenniejszych przyrodniczo.

Obietnica wyłączenia najcenniejszych przyrodniczo obszarów lasów z wycinki to nie tylko element 100 konkretów. Znalazła się ona także w umowie koalicyjnej, gdzie dodatkowo sprecyzowano, że z wycinki wyłączone zostanie 20 proc. obszarów (s. 5).

Rząd ogranicza wycinkę lasów w 10 lokalizacjach

8 stycznia 2024 roku Minister Klimatu i Środowiska Paulina Hennig-Kloska poinformowała o ograniczeniu wyrębów przewidzianych w 2024 roku w dziesięciu obszarach leśnych.

„Od słów przechodzimy do czynów. Podjęliśmy decyzję o wydaniu pierwszej decyzji o ograniczeniu i wstrzymaniu wycinek najcenniejszych obszarów leśnych w Polsce” – mówiła w czasie konferencji minister.

10 obszarów, w których ograniczono wycinkę, to: Bieszczady, Puszcza Borecka, Puszcza Świętokrzyska, Puszcza Augustowska, Puszcza Knyszyńska, Puszcza Karpacka, Puszcza Romincka, Trójmiejski Park Krajobrazowy, a także okolice Iwonicza-Zdroju i Wrocławia.

Ograniczenie wycinki w najcenniejszych fragmentach lasów

Minister Hennig-Kloska podkreśliła, że chodzi o ograniczenie wycinek w najcenniejszych fragmentach lasów, tj. starodrzewiach, lasach wodochronnych i lasach górskich. Miejsca, na których mają zostać ograniczone wyręby, to obszary planowanych parków narodowych, obszary Natura 2000, obszary chronionego krajobrazu oraz leśne kompleksy promocyjne.

Jednocześnie wiceminister klimatu Mikołaj Dorożała informował z kolei, że ograniczenie wycinek nie przekroczy 20-30 proc. planowanych wyrębów. Większe zmiany, według słów Dorożały, nie były możliwe ze względu na obowiązujące umowy z wykonawcami prac.

Jak możemy zobaczyć na mapie dołączonej do komunikatu ministerstwa, jest do dopiero I etap ograniczeń. 

Przedłużenie moratorium na wycinkę lasów

Decyzją minister klimatu i środowiska, pod koniec października 2024 roku przedłużono obowiązywanie przepisów chroniących wybrane lasy w Polsce. Mają one obowiązywać do momentu wprowadzenia przez Lasy Państwowe w życie przepisów, które zagwarantują stałą ochronę tych terenów.

Z moratorium wyłączono jednak obszar w Nadleśnictwie Bircza. Ochrona tego obszaru ma być nadzorowana przez Lasy Państwowe.

Branża drzewna krytykuje decyzję ministerstwa

Po ogłoszeniu decyzji o ograniczeniu wycinki na 10 obszarach pojawiły się krytyczne głosy ze strony leśników i branży drzewnej. W rozmowie z Money.pl jeden z leśniczych wyrażał obawę, że przez działania Ministerstwa Klimatu i Środowiska nie dostarczy zamówionego drewna i będzie musiał zapłacić kary. 

W styczniu 2024 roku na Podkarpaciu pracownicy leśni protestowali pod hasłem „Dajcie nam żyć i pracować”. Z kolei tamtejsi posłowie PiS przewidywali nadchodzące zwolnienia w branży. 

Dalsze rekomendacje wypracuje zespół doradców

7 marca 2024 roku o procesie reformy gospodarki leśnej ze związkowcami rozmawiał wiceminister Mikołaj Dorożała. Jak wyjaśniał kilka tygodni wcześniej, od lutego w ministerstwie działa zespół analizujący problemy zgłaszane przez nadleśnictwa po decyzji o ograniczeniu wycinek.

Zadaniem wspomnianego zespołu jest wypracowanie rekomendacji w sprawie dalszych działań na rzecz ochrony lasów. 15 marca do jego składu dołączyli przedstawiciele przemysłu drzewnego. 

Ogólnopolska Narada o Lasach

W celu wypracowania nowej formuły funkcjonowania lasów w Polsce w kwietniu 2024 roku powołano także szersze forum dialogu – Ogólnopolską Naradę o Lasach. To zespół działań, spotkań i konsultacji społecznych, których I edycja miała potrwać do końca 2024 roku.

Ostatecznie już listopadowa konferencja minister klimatu i środowiska okazała się II edycją Ogólnopolskiej Narady o Lasach. Paulina Henning-Kloska i Mikołaj Dorożała wyjaśnili wtedy w jaki sposób chcą osiągnąć cel „wzmocnienia ochrony 20 proc. najcenniejszych obszarów leśnych”.

Już za 2 lata 2 proc. polskich lasów mają obejmować starolasy – wydzielone obszary z rodzimymi gatunkami starych drzew i pozostawionym martwym drzewem. Szybciej, bo już na początku grudnia 2024 roku, miały powstać 53 nowe rezerwaty. Dodatkowo około 20 proc. terenu należącego do Lasów Państwowych mają objąć lasy o funkcji społecznej, a nie produkcyjnej.

Nowe rezerwaty już powstają

Do 7 grudnia 2024 roku w Centralnym Rejestrze Form Ochrony Przyrody znajdowały się tylko trzy rezerwaty utworzone po zaprzysiężeniu rządu Donalda Tuska – jedno w lutym, dwa w kwietniu. 

Z innych źródeł wiemy, że Regionalni Dyrektorzy Ochrony Środowiska podpisali zarządzenia ustanawiające nowe rezerwaty, Przykładowo. 4 grudnia RDOŚ w Olsztynie podpisał zarządzenia ustanawiające dziewięć nowych rezerwatów, RDOŚ w Gdańsku – osiem, RDOŚ w Krakowie – cztery. 

Przypomnijmy, że w okresie 8 lat rządów Zjednoczonej Prawicy utworzono 36 rezerwatów przyrody.

Cel 20 proc. jeszcze przed nami

Decyzja o ograniczeniu wycinek na 10 obszarach była dopiero pierwszym krokiem w celu realizacji obietnicy. Ministerstwo Klimatu i Środowiska wciąż czeka na gwarancję trwałej ochrony tych obszarów ze strony Lasów Państwowych. 

Od tego czasu resort pracował nad nowymi rozwiązaniami. Niektóre z zaproponowanych w listopadzie będą wdrażane w ciągu dwóch najbliższych lat.

Na tej podstawie obietnicę oceniamy na częściowo zrealizowaną.

Wspieraj niezależność!

Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.

Wpłacam