Sprawdzamy wypowiedzi polityków i osób publicznych pojawiające się w przestrzeni medialnej i internetowej. Wybieramy wypowiedzi istotne dla debaty publicznej, weryfikujemy zawarte w nich informacje i przydzielamy jedną z pięciu kategorii ocen.
Czy Białoruś jako jedyna w Europie dopuszcza karę śmierci?
Czy Białoruś jako jedyna w Europie dopuszcza karę śmierci?
Białoruś (…) jest ostatnim krajem Europy, w którym obowiązuje kara śmierci.
- Wypowiedź Roberta Biedronia oceniamy jako prawdziwą, ponieważ zgodnie z danymi Amnesty International Białoruś jest jedynym krajem w Europie, w którym nie zakazano ani nie zawieszono wykonywania kary śmierci.
- W 2020 roku nie wykonano w tym kraju żadnego wyroku kary śmierci. W 2019 roku skazano na nią przynajmniej dwie osoby, a w 2018 roku – co najmniej cztery.
Kontekst wypowiedzi
Gościem „Poranka Radia TOK FM” 22 czerwca był Robert Biedroń. Jednym z tematów rozmowy były relacje Białorusi z Unią Europejską i Rosją. Europoseł przekonywał, że Polska powinna wspierać swojego wschodniego sąsiada w dążeniu do samostanowienia. Porównał również reżim Aleksandra Łukaszenki do dyktatury w Korei Północnej, jako dowód przywołując fakt, że Białoruś jest jedynym krajem Europy, w którym wciąż można wykonywać karę śmierci i w którym przetrzymywani są więźniowie polityczni oraz protestujący przeciwko obecnej władzy.
Kara śmierci na Białorusi i w Rosji
Dane na temat kary śmierci publikuje Amnesty International, międzynarodowa organizacja kontrolująca przestrzeganie praw człowieka. Najnowszy raport dotyczy stosowania kary śmierci w 2020 roku. Dowiadujemy się z niego, że Białoruś jako jedyny kraj w Europie nie zakazała dotychczas wykonywania kary śmierci.
W 2020 roku na Białorusi nie wykonano żadnego wyroku śmierci. Rok wcześniej stracono jednak w ten sposób co najmniej dwie osoby, a w roku 2018 – co najmniej cztery.
Prawo zakazujące stosowania tej kary zostało ustanowione w pozostałych krajach, z wyjątkiem Rosji, gdzie kodeks karny dopuszcza karę śmierci w pięciu przypadkach. Jednak od 1996 roku jej stosowanie zostało zawieszone (na mocy moratorium) po tym, jak kraj przystąpił do Rady Europy. Warunkiem członkostwa w organizacji jest zakazanie stosowania kary śmierci uwzględnione w Protokole 6 do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Został on podpisany przez Rosję w kwietniu 1997 roku, jednak dotychczas go nie ratyfikowano, ponieważ nie wyraziła na to zgody Duma.
Dane dotyczące kary śmierci na świecie
Amnesty International podaje, że w 2020 roku w 18 krajach świata wykonano 483 wyroki śmierci. Wobec roku 2019, kiedy wykonanych wyroków było 657, nastąpił pod tym względem spadek. Jest to też najniższa liczba, biorąc pod uwagę ostatnią dekadę. Dane Amnesty International nie uwzględniają jednak wyroków śmierci wykonanych w Chinach – ich liczba nie jest znana.
Spośród 483 wyroków śmierci aż 88 proc. zapadło w czterech krajach: Iranie, Iraku, Arabii Saudyjskiej i Egipcie. Pod koniec 2020 roku wyrok kary śmierci ciążył na 28 567 osobach. W 108 krajach świata tego typu kara była zakazana prawnie dla wszystkich przestępstw, natomiast 144 kraje zniosły karę śmierci w prawie lub praktyce.
Z kalendarium znoszenia kary śmierci w poszczególnych krajach oraz statystykami dotyczącymi wykonywania tej kary można się zapoznać również na stronie Parlamentu Europejskiego. Unia Europejska dąży do zniesienia kary śmierci, m.in. zakazując handlu towarami, które mogą być wykorzystywane do tortur i egzekucji, a także wspierając organizacje społeczeństwa obywatelskiego, które w krajach utrzymujących karę śmierci prowadzą działania uświadamiające oraz monitorują i dokumentują sytuację.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter