Kontekst wypowiedzi

Podczas 36. posiedzenia Sejmu IX Kadencji 11 sierpnia 2021 roku odbyła się dyskusja na temat poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji, nazywanego potocznie „Lex TVN”. Założeniem projektu jest uszczelnienie przepisów, według których nadawana jest koncesja, tak aby ograniczyć wpływ zagranicznego kapitału na polskie media. Zgodnie z nowymi przepisy stacje nadające w Polsce nie będą mogły być własnością spółek, których kapitał należy do osób spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Opozycja natomiast krytykuje wspomniany pomysł, zwracając uwagę na to, że Prawo i Sprawiedliwość chce pozbyć się z rynku stacji TVN.

Szerzej opisujemy tę sytuację w naszej analizie z lipca, natomiast o tym, jak wyglądają przepisy ograniczające obcy kapitał w innych państwach europejskich, pisaliśmy przy okazji analizy wypowiedzi Marcina Horały.

Na mównicy wypowiedział się także poseł Piotr Adamowicz w imieniu Koalicji Obywatelskiej. Skrytykował on ustawę i zwrócił uwagę na to, że sami Polacy są przeciwni jej wprowadzeniu. Na dowód przytoczył niedawny sondaż, według którego zdaniem większości Polaków celem zmiany przepisów jest likwidacja TVN.

Sondaż Pollster dla Super Expressu

W poniedziałek 9 sierpnia na łamach portalu se.pl ukazały się wyniki sondażu przeprowadzonego przez Instytut Badań Pollster, w dniach od 30 lipca do 2 sierpnia 2021 roku, na próbie 1049 osób.

Ankietowanym zadane zostały dwa pytania. Pierwsze dotyczyło tego, czy ich zdaniem stacja TVN powinna zostać zamknięta. W tym przypadku aż 70 proc. osób stwierdziło, że jest przeciwnych temu pomysłowi, a 15 proc. udzieliło odpowiedzi „Tak”. Kolejne 15 proc. osób stwierdziło, że nie wie i nie ma zdania w tej kwestii.

Wyniki te są niemal identyczne z tymi, które przytoczył Piotr Adamowicz, więc jego wypowiedź możemy ocenić jako prawdziwą.

Opinie Polaków o stacjach telewizyjnych

W maju 2021 roku ukazał się raport Centrum Badania Opinii Społecznej zatytułowany „Opinie o stacjach telewizyjnych i radiowych w kwietniu”. Poprzednie wydanie tego raportu pochodzi z listopada 2020 roku. Celem badań było sprawdzenie, jak Polacy postrzegają media oraz do jakiego stopnia ufają poszczególnym nadawcom (szczególnie w wymiarze ich działalności w sferze informacyjnej).

Wśród stacji telewizyjnych zostały wybrane trzy: TVP, TVN i Polsat. W tym roku najlepiej oceniana jest ostatnia z nich – pozytywnie o działalności Polsatu wypowiedziało się ponad dwie trzecie ankietowanych (68 proc.), źle oceniła ją jedna dziesiąta (10 proc.), pozostali respondenci nie mieli zdania na ten temat. Na drugim miejscu w rankingu opinii Polaków uplasował się TVN – działalność tej stacji została dobrze oceniona przez ponad połowę respondentów (55 proc.), a negatywne noty wystawiła jej niespełna jedna czwarta (23 proc.).

CBOS zaznaczył również, że choć opinie o TVN w porównaniu z październikiem 2020 roku zmieniły się tylko nieznacznie (spadek ocen pozytywnych o 2 punkty proc.), to jej notowania po raz kolejny okazały się najsłabsze w ostatniej dekadzie. Na wykresie możemy zaobserwować trend spadkowy w ocenie tej stacji.

Źródło: CBOS

Istotnym wnioskiem z raportu jest także niska ocena pracy mediów publicznych. Po raz pierwszy w badaniu CBOS więcej Polaków oceniało TVP negatywnie (44 proc.) niż pozytywnie (40 proc.). W porównaniu z październikiem 2020 roku pozytywne oceny telewizji publicznej spadły aż o 8 punktów proc., natomiast odsetek głosów krytyki wzrósł o 6 punktów proc. 

Źródło: CBOS

CBOS zwraca uwagę na to, że postrzeganie poszczególnych nadawców telewizyjnych jest wyraźnie zależne od poglądów politycznych respondentów.

W raporcie czytamy, że szczególnie krytyczni wobec TVP są ludzie młodzi – od 18. do 24. roku życia (73 proc.) i od 25 do 44 lat – 51 proc. Wyjątkowo negatywnie oceniają telewizję publiczną respondenci deklarujący lewicowe poglądy polityczne (77 proc.), mieszkańcy największych miast (powyżej 500 tys. mieszkańców – 71 proc.) oraz badani o najwyższych dochodach per capita (68 proc.). Najbardziej krytyczni są uczniowie i studenci (81 proc. głosów krytycznych).

Według CBOS telewizję publiczną jednoznacznie pozytywnie oceniają jedynie wyborcy Prawa i Sprawiedliwości, wśród których aż 88 proc. ma o działaniach TVP dobrą opinię. Z drugiej strony najbardziej krytyczni wobec tego medium są sympatycy Lewicy oraz Koalicji Obywatelskiej – ponad cztery piąte spośród nich ocenia jego działalność negatywnie.

Sytuacja wygląda inaczej w przypadku TVN – najlepsze zdanie o tym nadawcy mają wyborcy KO (88 proc.). Pozytywnie wyrażali się o tej telewizji także zwolennicy Lewicy (78 proc.) oraz Polski 2050 Szymona Hołowni (76 proc.). Tymczasem wśród zwolenników PiS przeważają opinie negatywne (46 proc. wobec 31 proc. ocen dobrych). Tendencja ta jest jeszcze wyraźniejsza w przypadku sympatyków Konfederacji (59 proc. do 18 proc.).

Najmniej kontrowersyjnym nadawcą pozostaje Polsat. Zarówno wyborcy KO, Polski 2050, jak i PiS (odpowiednio: 79 proc., 73 proc., 69 proc.) aprobują tego nadawcę. Pozytywnie wypowiada się o niej także połowa sympatyków Lewicy (51 proc.) oraz niespełna połowa sympatyków Konfederacji (45 proc.).