Kontekst wypowiedzi

W trakcie programu „7. Dzień Tygodnia” emitowanym 14 marca w Radiu ZET redaktor Andrzej Stankiewicz zapytał swoich gości o ich stanowisko wobec przyjętej 11 marca przez Parlament Europejski rezolucji ogłaszającej Unię Europejską strefą wolności dla osób LGBTIQ.

Jak stwierdziła posłanka Joanna Scheuring-Wielgus, deklaracja ma wyłącznie charakter symboliczny i nie rozwiązuje problemu homofobii w Polsce. Na poparcie swojej tezy powołała się na opinię Międzynarodowego Stowarzyszenia Gejów i Lesbijek (ILGA), które ma rzekomo uznawać Polskę za najbardziej homofobiczny kraj w Europie. Sprawdźmy, jak jest naprawdę.

Który kraj w Europie jest najbardziej homofobiczny?

Europejski oddział ILGA publikuje od 2009 roku indeks Rainbow Europe – zestawienie dotyczące sytuacji prawnej osób nieheteroseksualnych w 49 krajach Europy i państwach ościennych. Ranking jest tworzony na podstawie 69 kryteriów zaliczających się do sześciu głównych kategorii:

• równość i brak dyskryminacji,
• rodzina,
• mowa nienawiści i przestępstwa z nienawiści,
• uzgadnianie płci i integralność cielesna,
• swoboda wyrażania się,
• prawo do azylu.

Na podstawie tych informacji każdy kraj otrzymuje procentową ocenę. W „Rainbow Europe 2020” najwyżej została sklasyfikowana Malta (89 proc.), a tuż za nią znalazły się Belgia i Luksemburg (73 proc.). Z kolei najniżej uplasowały się państwa sąsiadujące z Europą: Azerbejdżan (2 proc.) i Armenia (8 proc.). Polska w najnowszym zestawieniu uzyskała 16 proc., co pozwoliło na zajęcie 42. pozycji. Niżej w rankingu spośród państw leżących w Europie znalazły się San Marino i Białoruś (13 proc.), Monako (11 proc.), Rosja (10 proc.) i Turcja (4 proc.) Warto jednak zaznaczyć, że wynik uzyskany przez Polskę był najniższy pośród państw Unii Europejskiej.

Jak zaznaczają autorzy opracowania, w blisko połowie państw (49 proc.) nie nastąpiła żadna poprawa w stosunku do poprzedniej edycji. Co więcej, drugi rok z rzędu odnotowano spadek w liczbie punktów uzyskanych przez poszczególne kraje. Regres jest najbardziej zauważalny w tych państwach, w których prawa i wolności obywatelskie ulegają erozji.

W jakich kategoriach wypadamy najgorzej?

W najnowszym zestawieniu Polska otrzymała 0 punktów w ramach kategorii mowa nienawiści i przestępstwa z nienawiści, która uwzględnia takie aspekty jak: prawo dotyczące mowy nienawiści, prawo dotyczące przestępstw nienawiści oraz działania policji na rzecz zwalczania tych dwóch problemów. Zero punktów otrzymaliśmy również w kategorii poświęconej rodzinie, która uwzględnia m.in. kwestię równości małżeńskiej, prawa do adopcji czy przysposobienia dziecka partnera.

Poprzednie edycje

W edycji rankingu z 2019 roku Polska uzyskała wynik 18 proc., co pozwoliło zająć 10. miejsce od końca w państwach położonych w Europie. Identyczny wynik uzyskaliśmy w roku 2018, który pozwolił zająć 9. pozycję od końca. 18 proc. to również rezultat, jaki został przyznany Polsce w roku 2017 i 2016. Wówczas zajęliśmy dwukrotnie 10. pozycję od końca.

Należy zaznaczyć, że w latach 2016-2019 Polska nieprzerwanie znajdowała się wśród państw unijnych na przedostatniej pozycji. Niżej od nas sklasyfikowano wyłącznie Łotwę (raz ex aequo z Litwą).