Zarobki w Orlenie – podstawowe dane

Łukasz Schreiber, goszcząc w programie „Gość Wiadomości” 22 marca, skomentował sprawę nieruchomości i majątku Daniela Obajtka. Według ministra pomimo tego, że obecny prezes Orlenu zarabia sporo, jego zarobki są dwukrotnie niższe niż pensje prezesów podczas rządów Platformy Obywatelskiej. Sprawdźmy, czy rzeczywiście tak jest.

Tak jak każda spółka giełdowa, Orlen zobowiązany jest do regularnego publikowania szczegółowych danych dotyczących swojej działalności. Udostępniane przez przedsiębiorstwo raporty są źródłem m.in. informacji o wynagrodzeniach prezesów oraz przyznawanych premiach. Na tych dokumentach oparliśmy się w tej analizie, porównując pensje prezesa Obajtka oraz osób zarządzających Orlenem przed rokiem 2015.

Według raportów wynagrodzenie prezesa składa się z czterech zasadniczych elementów:

• stałego miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego (wynagrodzenie stałe),
• premii rocznej (wynagrodzenie zmienne) uzależnionej od poziomu realizacji celów,
• odprawy wynikającej z rozwiązania umowy z prezesem,
• wynagrodzenia (odszkodowania) z tytułu zakazu konkurencji.

Dwie ostatnie pozycje mają zastosowanie w momencie rozwiązania umowy. W naszej analizie skupimy się zatem na wynagrodzeniu stałym oraz rocznej premii otrzymywanej przez prezesa Orlenu.

Pensja Daniela Obajtka

Daniel Obajtek został prezesem Orlenu 6 lutego 2018 roku. Biorąc pod uwagę fakt, że sprawozdanie roczne firmy za rok 2020 nie zostało jeszcze opublikowane, możemy porównać tylko pensję z niepełnego roku 2018 oraz z roku 2019.

Według raportu rocznego za 2018 rok zasadnicza pensja prezesa zarządu przed trzema laty wyniosła 867 tys. zł. Do tego należy doliczyć 766 tys. zł. premii potencjalnej do wypłacenia w roku przyszłym. W 2019 roku zarobki prezesa Orlenu kształtowały się na poziomie 1 mln 206 tys. zł, natomiast potencjalna premia wyniosła 913 tys. zł. W sumie zarobki prezesa wyniosły:

• 1 mln 633 tys. zł w roku 2018 oraz
• 2 mln 119 tys. zł w roku 2019.

Zarobki poprzednich prezesów

Przed Danielem Obajtkiem funkcję prezesa Orlenu pełnił  Wojciech Jasiński, który został na to stanowisko powołany w grudniu 2015 roku. W ostatnim pełnym roku jego prezesury, czyli w roku 2017, jego pensja wyniosła w sumie 2 mln 403 tys. zł (1 mln 226 tys. zł pensji zasadniczej oraz 1 mln 177 tys. premii). Wynagrodzenie Jasińskiego było zatem o 13 proc. wyższe od wynagrodzenia Obajtka w roku 2019.

Kiedy w Polsce rządziła Platforma Obywatelska (lata 2008-2015), prezesem Orlenu był Jacek Krawiec, który na to stanowisko powołany został w 2008 roku. Aby w sposób wiarygodny dokonać porównania pensji oby prezesów, skupimy się na analizie dwóch ostatnich pełnych lat piastowania funkcji prezesa przez Krawca, czyli na latach 2013 oraz 2014. Wynagrodzenie zasadnicze prezesa wyniosło w roku 2013 – 1 mln 524 tys. zł, a premia – 1 mln 440 tys. zł. W kolejnym roku kwoty te wyniosły odpowiednio: 1 mln 674 tys. oraz 1 mln 240 tys. zł. W sumie wynagrodzenie Krawca wyniosło zatem: 2 mln 964 tys. zł w roku 2013 oraz 2 mln 914 tys. zł w roku 2014.

Porównanie wynagrodzeń prezesów

Na podstawie zaprezentowanych danych możemy stwierdzić, że rzeczywiście Daniel Obajtek zarabia mniej, niż zarabiał Jacek Krawiec, prezes pełniący swoją funkcję podczas rządu Platformy Obywatelskiej.

Warto odnotować, że zarobki Obajtka z roku 2018 były dwukrotnie niższe niż zarobki prezesa Krawca w roku 2014. W pierwszym, niepełnym roku prezesury Daniela Obajtka jego pensja stanowiła 52 proc. pensji prezesa z roku 2014. Taką różnicę otrzymujemy jednak tylko, jeśli do pensji zasadniczej nie wliczymy premii, która w większości analizowanych przypadków jest niewiele mniejsza od pensji. Informacje na temat zarobków w 2018 roku nie stanowią też podstawy wiarygodnego porównania ze względu na dostępność nowszych danych, które przeczą tezie Łukasza Schreibera.

Zmiany w sposobie przyznawania premii

Warto także wspomnieć o zmianie w prawie, która niewątpliwie przyczyniła się do niższej pensji Daniela Obajtka w porównaniu do płac w latach poprzednich. W 2016 roku uchwalona została ustawa o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami, która m.in. zmienia przedziały, w jakich zawierać może się pensja prezesa spółki Skarbu Państwa. „Widełki” zależą teraz od rozmiaru firmy, wyrażonego przez ilość zatrudnionych pracowników oraz wartości obrotu netto.

Dla przedsiębiorstwa pokroju Orlenu wynagrodzenie powinno stanowić od siedmiokrotności do piętnastokrotności podstawy wymiaru. Podstawa wymiaru definiowana jest w ustawie jako wysokość przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale roku poprzedniego. Wskaźnik ten, według Głównego Urzędu Statystycznego, dla czwartego kwartału roku 2020 wyniósł 5 655,43 zł.