Kontekst wypowiedzi

24 maja 2021 roku Bronisław Komorowski gościł w programie „Gość Radia Zet”. Prowadząca, Beata Lubecka, zapytała byłego prezydenta m.in. o to, co jego zdaniem należy zrobić, by zachęcić Polaków do szczepień przeciw COVID-19. W odpowiedzi Bronisław Komorowski skrytykował rząd za to, że niewystarczająco namawia obywateli do szczepień. Przypomniał również wypowiedź prezydenta Andrzeja Dudy o tym, że ten nigdy nie zaszczepił się na grypę. Przyczyn takiej postawy rządzących Bronisław Komorowski upatrywał w fakcie, że ich zwolennicy w większości są niechętni szczepieniom lub stanowią grupę tzw. antyszczepionkowców.

Co wiemy na temat postawy wyborców PiS wobec szczepień?

Również w grudniu 2020 roku swoje badanie opublikował portal wPolityce.pl. Z sondażu przeprowadzonego przez pracownię Social Changes wynika, że pod koniec ubiegłego roku chęć zaszczepienia się wyrażało 32 proc. badanych (13 proc. wybrało opcję „zdecydowanie tak”, a 19 proc. – „raczej tak”). Badanie było pierwszym, w którym poparcie dla szczepień powiązano z preferencjami politycznymi. Wśród wyborców Zjednoczonej Prawicy zdecydowani zwolennicy szczepień stanowili 44 proc., a zdecydowani przeciwnicy – 33 proc. Dla wyborców Koalicji Europejskiej wskaźniki te były równe odpowiednio: 50 proc. i 33 proc. Oznacza to, że wśród zwolenników obu ugrupowań był taki sam odsetek osób niechętnych szczepieniom. Raport z badania, w części dotyczącej poparcia dla szczepień wśród wyborców konkretnych ugrupowań, nie uwzględnia odpowiedzi „raczej tak”, „raczej nie” i „trudno powiedzieć”. Wyniki nie zostały również przedstawione w odniesieniu do elektoratów pozostałych partii.

Trzy tygodnie później opublikowano badanie pracowni IBRIS dla „Rzeczpospolitej”. Odnotowane w nim poparcie dla szczepień okazało się znacznie wyższe niż to wynikające z publikacji CBOS i wPolityce.pl – gotowość do przyjęcia szczepionki wykazało w nim 47 proc. uczestników. W grupie wyborców PiS chęć zaszczepienia wyraziła większość – 56 proc. respondentów. Najwięcej zwolenników szczepień znalazło się w elektoracie Lewicy – 82 proc., i KO – 65 proc. Wśród wyborców PSL odsetek ten wyniósł 50 proc., a Konfederacji – 5 proc.

Największe poparcie dla szczepień odnotowano wśród głosujących na Lewicę (83 proc., z czego 76 proc. chętnych i 7 proc. już zaszczepionych) oraz Koalicję Obywatelską (81 proc., z czego 75 proc. chętnych i 6 proc. zaszczepionych). Najmniejszy entuzjazm wykazali wyborcy Konfederacji, wśród których pozytywnie na temat szczepień wypowiedziało się 26 proc. respondentów (10 proc. „zdecydowanie za”, 16 proc. „raczej za”, żaden ankietowany nie potwierdził, że przyjął szczepionkę).

Największą gotowość do zaszczepienia się po raz kolejny wykazali wyborcy Lewicy (90 proc., z czego 60 proc. chętnych i 30 proc. już zaszczepionych) oraz Koalicji Obywatelskiej (88 proc., z czego 47 proc. chętnych i 41 proc. już zaszczepionych). Wśród elektoratu Konfederacji zmalała niechęć wobec szczepień – tym razem za szczepieniami opowiedziało się 44 proc. badanych (39 proc. chętnych i 5 proc. zaszczepionych). Jeśli chodzi o sympatyków ruchu Polska 2050 Szymona Hołowni, poparcie dla szczepień wyraziło 61 proc. (28 proc. chętnych i 33 proc. zaszczepionych), jednak, co ciekawe, 29 proc. z nich zadeklarowało, że na pewno się nie zaszczepi.

Również w maju opublikowane zostało także inne badanie związane ze szczepieniami, ale dotyczące powszechnego obowiązku poddania się temu zabiegowi. Ponownie zrealizowała je pracownia Social Changes na zlecenie portalu wPolityce.pl. Przymusowe szczepienia poparło 38 proc. ankietowanych (po 19 proc. „zdecydowanie na tak” i „raczej na tak”), a sprzeciw wyraziło 48 proc. badanych (31 proc. „zdecydowanie na nie”, 17 proc. „raczej na nie”). Zdania nie miało 14 proc. respondentów. Obowiązkowe szczepienia poparło 57 proc. wyborców Koalicji Obywatelskiej, 49 proc. wyborców Zjednoczonej Prawicy oraz 45 proc. wyborców Polski 2050.

Jak wyborcy PiS oceniają organizację szczepień na COVID-19?

W kwietniu 2021 roku CBOS opublikował wyniki badania, w którym nie tylko zapytał Polaków o ich stosunek do szczepień przeciw COVID-19, ale również ocenę ich organizacji w kontekście preferencji politycznych. W pytaniu: „Jak, ogólnie rzecz biorąc, Pan(i) ocenia organizację szczepień przeciw COVID-19?” aż 84 proc. osób, które w ostatnich wyborach parlamentarnych głosowały na PiS, wybrało opcję „dobrze”, 10 proc. oceniło działania rządu „źle”, a 6 proc. wybrało opcję „trudno powiedzieć”. Wśród elektoratów pozostałych ugrupowań więcej niż połowę osób mających pozytywną opinię o organizacji szczepień stanowili wyborcy Szymona Hołowni (52 proc.). W przypadku respondentów głosujących na Lewicę odsetek ten wyniósł 41 proc., Koalicję Obywatelską – 36 proc., a Konfederację – 28 proc.

Ankieterzy zapytali również o poparcie dla zmian umożliwiających przyspieszenie szczepień ogłoszonych pod koniec marca. Za nowymi rozwiązaniami opowiedzieli się niemal wszyscy wyborcy PiS (92 proc.). Wśród zwolenników partii opozycyjnych poparcie było mniejsze, jednak udzieliła go większość respondentów. Wśród osób głosujących na Polskę 2050 Szymona Hołowni 81 proc. poparło zmiany, wśród wyborców Lewicy odsetek ten wyniósł 83 proc., zwolennicy KO opowiedzieli się za nowymi rozwiązaniami w 78 proc., a elektorat Konfederacji – w 55 proc.