Wulkany odpowiadają za większą emisję CO₂ niż ludzie?

Teza, zgodnie z którą wulkany odpowiadają za większą emisję gazów cieplarnianych niż ludzie, to często powtarzany mit pojawiający się przy okazji dyskusji o zmianach klimatycznych. Rozprawiliśmy się z nim w przeszłości już kilkukrotnie (1, 2, 3, 4, 5). Źródła naukowe wskazują, że wybuchy wulkanów stanowią niecały 1 proc. emisji antropogenicznych CO₂ (1, 2, 3).

Dane te mogą się wydawać mało aktualne, ale jak wskazują naukowcy, emisja CO₂ wulkanów utrzymuje się na podobnym poziomie, podczas gdy człowiek wytwarza coraz więcej gazów cieplarnianych.

CO₂ z przemysłu a erupcja wulkanu. Co groźniejsze?

Marek Sawicki stwierdził, że erupcja jednego wulkanu emituje więcej dwutlenku węgla niż cały przemysł. Później też włączył do tych wyliczeń spalanie węgla. Wybuch wulkanu rzeczywiście jest źródłem znacznych emisji CO₂, które można liczyć w milionach ton za cały czas erupcji. Należy przy tym zaznaczyć, że czas trwania erupcji jest ograniczony, podczas gdy działalność ludzka już nie.

Dla przykładu wybuch wulkanu Eyjafjallajökull w 2010 roku trwał 39 dni. Każdego dnia emitował od 150 do 300 tys. ton dwutlenku węgla, co daje maksymalnie niecałe 12 mln ton przez cały okres erupcji, podczas gdy emisja związana z przemysłem liczona jest w miliardach. 

Superwulkany. Jakie to dla nas zagrożenie?

Jak oszacowano, raz na 100–200 tys. lat dochodzi do wybuchu jednego z superwulkanów. Tym terminem określa się wulkany, w których doszło do erupcji o sile 8 stopnia według VEI (wskaźnik eksplozyjności wulkanicznej od 0 do 8). To oznacza, że wyrzucają one magmę i odłamki skał na odległość ponad 1 tys. km sześciennych. 

NASA zaznacza, że roczna działalność człowieka emituje co najmniej tyle CO₂, ile jedna erupcja superwulkanu. A więc tak, wybuchy wulkanów mają wpływ na klimat, ale znacząco mniejszy niż ludzie. 

Teoria spiskowa z wulkanem Yellowstone w tle

Co jakiś czas pojawiają się katastroficzne wizje wybuchu jednego z superwulkanów. (1, 2, 3). Marek Sawicki twierdzi, że jeden z nich znajduje się na Syberii i może się uaktywnić, co spowoduje katastrofę klimatyczną. W takim kontekście pisano o superwulkanie Karymszyna na Kamczatce, odkrytym w 2006 roku.

Jego ostatnia odnotowana erupcja miała miejsce w plejstocenie (epoce, która miała miejsce 2,6 mln–11,7 tys. lat temu). Nie ma sygnałów, aby wulkan mógł ponownie wybuchnąć w najbliższej przyszłości. Najwięcej niepokoju wzbudza Yellowstone w Stanach Zjednoczonych (1, 2, 3). Naukowcy jednak nie są przekonani, aby kiedykolwiek taka katastrofa była możliwa.

Wokół Yellowstone pojawiła się także dezinformacja związana z aktualną sytuacją na świecie. Jak podał portal Kresy24.pl, szef Rady Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej Nikołaj Patruszew miał powiedzieć, że według informacji Kremla Stany Zjednoczone chcą zająć Europę Wschodnią i Syberię, by ratować się przed erupcją wulkanu Yellowstone. Wspominała o tym także Gazeta.pl, która podkreśliła, że jest to część propagandy kremlowskiej. Temat pojawił się również w mediach zagranicznych (1, 2, 3).

Unia Europejska ma ambitne cele związane z CO₂

Marek Sawicki postanowił przywołać argument związany z wulkanami przy okazji dyskusji o planach Unii Europejskiej, która do 2050 roku chce osiągnąć neutralność klimatyczną. W związku z tym do 2030 roku państwa członkowskie mają ograniczyć emisję gazów cieplarnianych o 55 proc. w stosunku do 1990 roku.

Zwiększanie się stężenia dwutlenku węgla w atmosferze jest przyczyną wzrostu temperatury i ocieplenia klimatu. To fakt udokumentowany przez naukowców – według konsensusu naukowego działalność człowieka nie jest jedynym, ale z pewnością głównym czynnikiem odpowiedzialnym za koncentrację tego gazu w atmosferze. Pisaliśmy o tym w osobnej analizie.