Sprawdzamy wypowiedzi polityków i osób publicznych pojawiające się w przestrzeni medialnej i internetowej. Wybieramy wypowiedzi istotne dla debaty publicznej, weryfikujemy zawarte w nich informacje i przydzielamy jedną z pięciu kategorii ocen.
Ile pieniędzy państwowych trafiło do instytucji związanych z o. Tadeuszem Rydzykiem? [AKTUALIZACJA]
Ile pieniędzy państwowych trafiło do instytucji związanych z o. Tadeuszem Rydzykiem? [AKTUALIZACJA]
50 lat kapłaństwa Tadeusza Rydzyka i dzieł przy nim powstałych. „Jestem pod wrażeniem zasług Ojca Dyrektora dla Kościoła i Polski” – napisał Andrzej Duda. „Dzieła” pana Tadeusza kosztowały podatników od początku rządów PiS 325 mln złotych. Też jestem pod wrażeniem.
- Serwis OKO.press opublikował 31 marca 2021 roku podsumowanie prezentujące, ile publicznych pieniędzy otrzymały instytucje związane z o. Tadeuszem Rydzykiem od 2015 roku do końca 2020 roku. Według wyliczeń suma ta wynosi co najmniej 325 034 641 zł.
- Największą jej część stanowią kwoty przekazane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (prawie 185 mln zł). Kolejne 74 mln zł przekazał Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, natomiast od Ministerstwa Sprawiedliwości podmioty związane z duchownym otrzymały co najmniej 26 mln zł.
- Dane o poszczególnych kwotach przekazanych na działalność o. Rydzyka pochodzą z publicznie dostępnych danych (zwłaszcza interpelacji poselskich) oraz z odpowiedzi na wnioski o dostęp do informacji publicznej.
- Na tej podstawie oceniamy wypowiedź Leszka Millera jako prawdziwą.
- W kwietniu 2021 roku miał rozpocząć się proces karny przeciwko zarządowi fundacji o. Rydzyka Lux Veritatis. Autorem skargi jest Sieć Obywatelska Watchdog Polska, która pomimo wniosku o udostępnienie informacji publicznej nie otrzymała danych na temat kwot, jakimi fundacja jest wspomagana przez państwo.
Kontekst wypowiedzi
Leszek Miller odniósł się 14 czerwca na Twitterze do listu, który dzień wcześniej wystosował prezydent Andrzej Duda do o. Tadeusz Rydzyka z okazji 50-lecia ślubów zakonnych i kapłaństwa duchownego. Były premier przypomniał, że wydatki z publicznych pieniędzy na działalność Rydzyka szacowane są na 325 mln zł. Warto odnotować, że politykowi chodziło konkretnie o okres rządów Prawa i Sprawiedliwości. Opierał się na wyliczeniach dokonanych przez OKO.press na podstawie publicznie dostępnych danych, w tym również z interpelacji poselskich oraz wniosków o dostęp do informacji publicznej.
Ile skarb państwa kosztują „dzieła” o. Rydzyka?
Podsumowania, ile podmioty związane z toruńskim duchownym otrzymały z publicznych pieniędzy za rządów Prawa i Sprawiedliwości, dokonała dziennikarka portalu OKO.press Bianka Mikołajewska w marcu br. Według wyliczeń, od 2015 roku do końca 2020 roku, na działalność o. Rydzyka z państwowej kasy wydano co najmniej 325 034 641 zł, w tym:
- ok. 185 mln zł z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego,
- ok. 74 mln zł z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej,
- ponad 26 mln zł Ministerstwa Sprawiedliwości.
Dotacje na działalność o. Rydzyka pochodziły również z resortów: spraw zagranicznych, zdrowia, obrony narodowej, inwestycji i rozwoju, środowiska, rodziny, pracy i polityki Społecznej (obecnie Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej), funduszy i polityki regionalnej, rolnictwa i rozwoju wsi, sportu i turystyki, infrastruktury i budownictwa, aktywów państwowych, a także z dawnego Ministerstwa Edukacji Narodowej oraz Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Obliczenia zostały dokonane częściowo na podstawie publicznie dostępnych danych (głównie są to odpowiedzi na interpelacje poselskie – odniesienia do nich znajdują się w tekście OKO.press), a częściowo na podstawie danych udostępnionych przez różne podmioty w odpowiedzi na wnioski o dostęp do informacji publicznej i danych otrzymanych od czytelników.
Na wsparcie z publicznych pieniędzy mogło liczyć także m.in. powstające Muzeum „Pamięć i Tożsamość” im. św. Jana Pawła II, które miało otrzymać 184 566 800 zł. Z odpowiedzi Ministerstwa Kultury na interpelację poselską z grudnia 2020 roku wynika, że resort zobowiązał się przeznaczyć 70 mln zł na realizację inwestycji w latach 2018–2020. W 2019 roku dotacja celowa na budowę muzeum została zwiększona o 47 tys. zł, a rok później o kolejne 1 866 800 zł. Ponadto – jak wynika z odpowiedzi na wniosek o informację publiczną, którą cytuje OKO.press – ministerstwo zdecydowało się przeznaczyć 65 mln zł na prace związane z realizacją wystawy stałej toruńskiego muzeum.
Pod względem wysokości udzielonego wsparcia druga na liście jest Fundacja Lux Veritatis, wydawca telewizji Trwam i Radia Maryja. Instytucja otrzymała łącznie 67 306 085 zł.
O wysokość przekazanych środków publicznych na rzecz podmiotów związanych z ojcem Tadeuszem Rydzykiem i Fundacji Lux Veritatis pytał m.in. poseł Mariusz Witczak w interpelacji z lutego 2020 roku. Adresatami interpelacji było aż 15 różnych resortów:
- Ministerstwo Spraw Zagranicznych (249 284,52 zł w 2019 roku, 316 100 zł w 2020 roku, 393,60 zł do 16 marca 2021 roku – łącznie 565 778,12 zł),
- Ministerstwo Zdrowia (421 890 zł w 2020 roku),
- Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej (4 698,60 zł w 2019 roku),
- Ministerstwo Finansów (brak przekazanych środków),
- Ministerstwo Aktywów Państwowych (590,40 zł w 2020 roku),
- Ministerstwo Edukacji i Nauki (108 501,30 zł w 2019 roku, 511 938 zł w 2020 roku, 146 670 zł do kwietnia 2021 roku – łącznie 767 109,30 zł),
- Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii (1 377,60 zł),
- Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (brak przekazanych środków, ale trzy podpisane umowy z Fundacją Lux Veritatis na łączną kwotę 221 000 tys. zł),
- Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej (166 197,60 zł),
- Ministerstwo Obrony Narodowej (brak informacji),
- Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu (brak informacji),
- Ministerstwo Klimatu i Środowiska (w ramach Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu: 30 762 113,78 zł w 2019 roku, 13 764 683,56 zł w 2020 roku, 6 080 zł w 2021 roku; w ramach Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe: 51 046,16 zł w 2019 roku, 302 432,74 zł w 2020 roku – łącznie 44 886 356,24 zł),
- Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji (17 632 zł),
- Ministerstwo Infrastruktury (w ramach resortu: 4 883,60 zł w 2019 roku, 8 536,20 zł w 2020 roku, 2 804,40 zł w 2021 roku; w ramach Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad: 55 453,05 zł w 2019 roku, 42 139,80 zł w 2020 roku, 302,58 zł w 2021 roku – łącznie 113 119,63 zł),
- Ministerstwo Sprawiedliwości nie udzieliło odpowiedzi.
Więcej na temat kwot przekazanych podmiotom związanym z o. Rydzykiem, z podziałem na konkretne instytucje i wraz ze źródłami danych, można znaleźć w artykule OKO.press.
Lux Veritatis kontra Sieć Obywatelska Watchdog Polska
Warto wspomnieć o trwającym od 2016 roku konflikcie pomiędzy założoną przez o. Tadeusza Rydzyka Fundacją Lux Veritatis a organizacją pozarządową Sieć Obywatelska Watchdog Polska, zajmującą się egzekwowaniem prawa do informacji publicznej od różnych instytucji. Lux Veritatis w 2016 roku otrzymała od Sieci Obywatelskiej wnioski o udostępnienie informacji publicznej dotyczących przedsięwzięć finansowanych ze środków publicznych, a konkretnie dotacji za lata 2008-2016, oraz wydatków z nich poczynione (tylko 2016 rok). Fundacja jednak danych nie udostępniła. W listopadzie 2017 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny orzekł, że bezczynność Fundacji Lux Veritatis nosiła cechy rażącego naruszenia prawa i nałożył na instytucję karę grzywny.
Watchdog dwukrotnie składał zawiadomienie do prokuratury o podejrzeniu popełnienia przestępstwa – za każdym razem z odmową wszczęcia dochodzenia. Prokuratura trzykrotnie umarzała również dochodzenia, jednak w kwietniu 2020 roku Watchdog złożył subsydiarny akt oskarżenia. 9 kwietnia 2021 roku w Sądzie Rejonowym Warszawa-Wola miał rozpocząć się proces karny, w którym oskarżonym jest zarząd fundacji Lux Veritatis, w tym o. Tadeusz Rydzyk. Przewód sądowy nie został jednak otwarty ze względu na wnioski formalne składane przez pełnomocników oskarżonych.
Zachęcamy do zapoznania się z poradnikiem Sieci Obywatelskiej Watchdog, dotyczącym dostępu do informacji publicznej.
AKTUALIZACJA
Analiza została uzupełniona o informacje przekazane przez Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu w sprawie Muzeum „Pamięć i Tożsamość”, które publikujemy poniżej. Aktualizacja ta nie wpłynęła na zmianę oceny wypowiedzi Leszka Millera.
Sprostowanie
W związku z opublikowaniem w dniu 21.06.2021 r. artykułu pt. „Ile pieniędzy państwowych trafiło do instytucji związanych z o. Tadeuszem Rydzykiem?” na portalu demagog.org.pl, Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu informuje, że nie jest prawdą, iż MKDNiS przeznaczyło 185 mln na „działalność o. Rydzyka”. Wspomniane w artykule finansowanie dotyczy budowy Muzeum „Pamięć i Tożsamość”, które jest państwową instytucją wpisaną do rejestru MKDNiS.
Anna Pawłowska-Pojawa,
Dyrektor Centrum Informacyjnego
Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter