Będzie waloryzacja emerytur

W zeszłym tygodniu Sejm przegłosował nowelizację ustawy o emeryturach i Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Jeżeli prezydent podpisze akt prawny, od marca 2023 roku emerytury i renty wzrosną o co najmniej 250 zł. Natomiast minimalna emerytura będzie wynosić 1 588,44 zł brutto.

Posłowie opozycji – w tym Małgorzata Niemczyk – głosowali za przyjęciem nowelizacji. Podczas dyskusji sejmowej podkreślali jednak, że podwyżka przewidziana dla seniorów jest zbyt niska w stosunku do panującej inflacji.

W konsekwencji spadek siły nabywczej pieniądza jeszcze mocniej uderzy w seniorów. Nawet co piąta osoba powyżej 65. roku życia ma być zagrożona ubóstwem. 

Statystyki nie kłamią. Co piąty senior zagrożony ubóstwem

Statystyki wskazują również na dysproporcje między mężczyznami i kobietami. Podczas gdy w ubiegłym roku na ubóstwo było narażonych 12,7 proc. seniorów, tak w przypadku seniorek było to 21,7 proc.

Wskaźnik zagrożenia ubóstwem w ostatnich latach wzrastał

Wynik Polski był nieznacznie gorszy od średniej unijnej (15,7 proc.). W trudniejszym położeniu znajdują się seniorzy w 11 państwach UE. Najgorzej pod tym względem wypada Łotwa, gdzie co druga osoba w wieku powyżej 65. roku życia jest zagrożona ubóstwem.

W Polsce w latach 2015–2020 ryzyko ubóstwa wśród osób 65+ stale wzrastało. W 2015 roku zagrożonych było 11,5 proc. seniorów. W kolejnych latach było to: 12,3 proc. w 2016 roku, 13,2 proc. w 2017 roku, 15,4 proc. w 2018 roku,17,7 proc. w 2019 roku i 18,7 proc. w 2020 roku.

Wspomniany wskaźnik zagrożenia ubóstwem ukazuje odsetek osób, w przypadku których roczny poziom dochodów do dyspozycji jest niższy od krajowej granicy ubóstwa, przyjętej na poziomie 60 proc. krajowej mediany dochodów do dyspozycji (z uwzględnieniem otrzymywanych transferów socjalnych).

Co ze stopą zastąpienia?

Z kolei stopa zastąpienia jest procentowym wskaźnikiem pokazującym stosunek między średnim wynagrodzeniem a przeciętną nowo przyznawaną emeryturą. W celu obliczenia jej wartości należy przeciętną wysokość nowo przyznanej emerytury podzielić przez wysokość przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw.

Według raportu Instytutu Emerytalnego w 2014 roku stopa zastąpienia wynosiła 52,5 proc. W kolejnych latach malała, aby w 2019 roku osiągnąć 43,6 proc. W 2020 roku wyłącznie dane szacunkowe wskazywały, że stopa zastąpienia wyniesie 42,4 proc. Okazuje się jednak, że stopa zastąpienia wyniosła w 2020 roku 46,2 proc. (2 615,87 zł/5 656,51 zł).

Natomiast w 2021 roku odnotowano spadek do 45,2 proc. (2 813,40 zł/6 221,04 zł). W kolejnych latach stopa zastąpienia będzie maleć. Komisja Europejska prognozuje, że w 2070 roku osiągnie zaledwie 25 proc. Chcąc spełnić minimalne standardy Międzynarodowej Organizacji Pracy, system emerytalny powinien zapewniać przyznawanie świadczeń na poziomie stopy zastąpienia nie niższym niż 40 proc.