Podczas konwencji „Recepta na kryzys” politycy Platformy Obywatelskiej zaprezentowali propozycje partii dotyczące walki z kryzysem gospodarczym wywołanym trwającą pandemią COVID-19. Przemówienie wygłosiła m.in. Izabela Leszczyna, która poddała krytyce jakość stanowionego prawa za rządów Prawa i Sprawiedliwości. Na dowód posłanka PO przytoczyła m.in. dane Banku Światowego.

Czym są Wskaźniki Jakości Rządzenia?

Jakość stanowionego prawa jest przedmiotem stałej analizy Banku Światowego w ramach tzw. Worldwide Governance Indicators – Wskaźników Jakości Rządzenia.

Projekt Worldwide Governance Indicators przedstawia indywidualne i zagregowane wskaźniki rządzenia państwem dla ponad 200 krajów i terytoriów w sześciu wymiarach:

• Prawo wyrażania opinii i wpływ obywateli: wskaźnik ten obrazuje zakres wolności obywatelskich, czyli m.in. to, w jakim stopniu obywatele danego kraju mogą uczestniczyć w wyborze władzy, a także wolność słowa, wolność zrzeszania się i poziom wolności mediów.
• Polityczna stabilność i brak przemocy: przedstawia ryzyko wystąpienia niestabilności politycznej i/lub przemocy motywowanej politycznie, w tym terroryzmu.
• Wskaźnik efektywności rządzenia: odzwierciedla postrzeganie jakości usług publicznych, jakości służby cywilnej oraz stopień niezależności od nacisków politycznych. Bada także jakość formułowanych polityk publicznych i ich wdrażanie oraz wiarygodność rządu w kontekście zobowiązań podejmowanych w ramach tych polityk.
• Jakość stanowionego prawa: ocenia zdolność rządu do tworzenia i wdrażania prawidłowej polityki i regulacji, które umożliwiają promowanie rozwoju sektora prywatnego.
• Rządy prawa: obrazuje poziom zaufania i przestrzegania obowiązujących norm społecznych, w szczególności sposobów egzekucji prawa, przestrzegania prawa własności czy działalności policji i sądów, a także prawdopodobieństwa wystąpienia przestępczości i przemocy.
• Kontrola korupcji: pozwala uchwycić stopień, w jakim władza publiczna jest nadużywana dla prywatnych korzyści, zarówno jeśli chodzi o drobne, jak i wielkie przejawy korupcji. Wskaźnik ten weryfikuje także „zawłaszczanie” państwa przez elity i prywatne interesy.

Jak wypada Polska pod względem jakości stanowionego prawa?

Wskaźniki Jakości Rządzenia wykorzystywane są m.in. przy badaniu realizacji 17 Celów Zrównoważonego Rozwoju.

Jakość stanowionego prawa weryfikowana jest przy okazji Celu 16 „Pokój, sprawiedliwość i silne instytucje”. Skala tego wskaźnika mieści się w przedziale od -2,5 do +2,5, przy czym wyższe wartości wskazują na wyższy poziom dobrego rządzenia. Dane Banku Światowego dla Polski przedstawia poniższy wykres:

Analiza danych pokazuje nam, że w 2015 roku, czyli ostatnim roku rządów Platformy Obywatelskiej, wskaźnik jakości rządzenia według Banku Światowego wynosił dokładnie 1 punkt. W latach 2016-2018 odnotowano spadek do poziomu 0,88 punktu, jednak według najnowszych danych za rok 2019 wskaźnik ten wzrósł do poziomu 1,01 punktu.

Dane te przeczą tezie Izabeli Leszczyny o „systematycznym spadku” jakości stanowionego prawa w Polsce, gdyż trend ten został przełamany w roku 2019.

Co więcej, wskaźnik jakości stanowionego prawa za 2019 rok był minimalnie wyższy niż w 2015 roku, kiedy Platforma Obywatelska oddawała władzę.

W świetle tych danych wypowiedź uznajemy za fałszywą.