Dyskusja w Sejmie

Jeden z punktów 27. posiedzenia Sejmu dotyczył informacji o istotnych problemach wynikających z działalności i orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego w 2019 roku. Posłem sprawozdawcą był Kazimierza Smoliński, który zaznaczył, że dyskusja w ramach Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Ustawodawczej skupiła się na osobie prezes Julii Przyłębskiej oraz jej nieobecności na posiedzeniach komisji.

Głos w dyskusji zabrała m.in. Katarzyna Ueberhan, która nie kryła rozczarowania brakiem uczestnictwa prezes Przyłębskiej. Posłanka wyraziła się również krytycznie na temat samego Trybunału. Na wzmocnienie swojej opinii przytoczyła dane statystyczne odnoszące się do jego funkcjonowania.

O czym decyduje Trybunał Konstytucyjny?

Zgodnie z art. 103 Ustawy o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym Trybunał wydaje dwa rodzaje orzeczeń:

• wyroki (w sprawach dotyczących zgodności ustaw i umów międzynarodowych z Konstytucją, zgodności z Konstytucją przepisów prawa wydawanych przez centralne organy państwowe, zgodności z Konstytucją celów lub działalności partii politycznych oraz skarg konstytucyjnych),
• postanowienia (wydawane w sprawach rozstrzygania sporów kompetencyjnych stwierdzeniu przeszkody sprawowania urzędu przez prezydenta oraz innych kwestii, o których mówi ustawa).

Liczba wydanych orzeczeń na przestrzeni lat

Wydawnictwo Trybunału Konstytucyjnego co roku publikuje informacje o istotnych problemach wynikających z działalności i orzecznictwa TK. Według publikacji za 2019 rok Trybunał wydał w tym okresie 70 orzeczeń, w tym 31 wyroków i 39 postanowień o umorzeniu postępowania.

W poprzednich czterech latach statystyki te prezentują się następująco:

• rok 2015: 173 orzeczenia (63 wyroki i 110 postanowień),
• rok 2016: 99 orzeczeń (39 wyroków i 60 postanowień),
• rok 2017: 89 orzeczeń (36 wyroków i 53 postanowienia),
• rok 2018: 72 orzeczenia (36 wyroków i 36 postanowień).

Źródło: Trybunał Konstytucyjny

Z powyższych danych wynika, że w latach 2015-2019 można było zaobserwować systematyczny spadek liczby wydawanych orzeczeń. Co więcej, liczba orzeczeń była po raz ostatni niższa niż w 2019 roku w latach 1998 i 1999, kiedy wynosiła odpowiednio 55 i 66.

Czy wydatki na Trybunał Konstytucyjny rosną?

Dane dotyczące wydatków Trybunału Konstytucyjnego są uwzględniane rok do roku przez Najwyższą Izbę Kontroli w „Analizie wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej”. Zgodnie z raportami opublikowanymi przez NIK wydatki TK w roku 2019 wzrosły w porównaniu do wydatków z 2015 roku o 5,5 mln zł (18 proc.):

• rok 2015: 30,4 mln zł,
• rok 2016: 30,3 mln zł,
• rok 2017: 31,4 mln zł,
• rok 2018: 33,7 mln zł,
• rok 2019: 35,9 mln zł.

Zgodnie z ustawą budżetową na rok 2020 wydatki Trybunału Konstytucyjnego opiewają na kwotę 39,1 mln zł. Faktyczną kwotę będziemy mogli jednak poznać, gdy NIK opublikuje analizę wykonania budżetu za rok 2020, co nastąpi w czerwcu br.

Posłanka Katarzyna Ueberhan przytacza prawidłowe dane statystyczne dotyczące liczby wydanych orzeczeń przez Trybunał Konstytucyjny w latach 2015-2019, jak również prawidłowe jest stwierdzenie, że w tym samym czasie wzrosły wydatki TK. W związku z tym jej wypowiedź uznajemy za prawdziwą.