Analiza w pigułce:

Kazimierz Smoliński o pakcie migracyjnym

W opublikowanym na profilu Prawa i Sprawiedliwości w serwisie TikTok nagraniu poseł Kazimierz Smoliński stwierdził, że w przestrzeni medialnej pojawia się coraz więcej informacji o tym, że Polska jest zalewana migrantami. Uznał, że jest to następstwo przyjętego paktu migracyjnego [czas nagrania: 0:00].

Podkreślił, że Donald Tusk i jego koalicjanci nie zablokowali tej umowy. W opisie nagrania zapowiedziano także, że PiS od września przystąpi do zbierania podpisów pod wnioskiem o zorganizowanie referendum w sprawie wypowiedzenia paktu.

@pis_orgOd września przystępujemy do zbierania podpisów pod referendum w sprawie wypowiedzenia paktu migracyjnego! – Poseł PiS Kazimierz Smoliński♬ oryginalny dźwięk – Prawo i Sprawiedliwość – Prawo i Sprawiedliwość

Czym jest pakt o migracji i azylu?

Parlament Europejski przyjął 10 kwietnia 2024 roku 10 aktów prawnych, które tworzą nowy pakt o migracji i azylu. Jednym z jego założeń jest zasada solidarności. Zgodnie z nią wszystkie państwa członkowskie mają wziąć odpowiedzialność za kryzys migracyjny. Jak stwierdzono w komunikacie Rady Unii Europejskiej, przyjęte prawo ma pomóc w:

• zarządzaniu w uporządkowany sposób przybywającymi migrantami,
• stworzeniu skutecznych i jednolitych procedur,
• zapewnieniu sprawiedliwego podziału obciążeń między państwami członkowskimi.

Więcej o rozwiązaniach przyjętych w ramach paktu migracyjnego pisaliśmy w innych naszych analizach (1, 2).

Czy przepisy paktu weszły w życie?

Zgodnie z unijnym procesem legislacyjnym, aby dokument zaczął stanowić obowiązujące prawo, musi dojść do porozumienia Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej. Po długich negocjacjach Parlament Europejski przyjął pakt 10 kwietnia 2024 roku, następnie to samo uczyniła Rada Unii Europejskiej – 14 maja 2024 roku.   

Polska, a także Austria, Węgry i Słowacja zagłosowały przeciwko przyjęciu zmian w polityce dotyczącej migracji i azylu. Głosowanie w radzie odbyło się większością kwalifikowaną, co oznacza, że sprzeciw tych państw nie wystarczył, aby zablokować ugodę. 

Tym samym pakt został przyjęty. Państwa członkowskie mają teraz maksymalnie dwa lata na transpozycję prawa unijnego do aktów prawa krajowego. Oznacza to, że ostateczny termin implementacji przyjętych aktów do praw państw członkowskich to 12 czerwca 2026 roku (art. 35 ust. 1). Dopiero wtedy nastąpi wprowadzenie w życie przyjętych przepisów.

Kolejne etapy wdrażania przepisów

Margaritis Schinas, wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej, zaprezentował 12 czerwca 2024 mediom plan wdrożenia paktu migracyjnego. Stwierdził, że nie wszystkie państwa członkowskie mają taką samą pozycję startową. Uznał to za efekt zróżnicowanego doświadczenia krajów z zaawansowanymi procedurami. Podkreślił jednak, że wszystkie państwa osiągną ten sam cel.

W trakcie spotkania przekazano, że krajowe plany wdrożenia mają zostać przygotowane i przedstawione Komisji do 12 grudnia 2024 roku. Podkreślono także, że w ramach tego procesu państwa członkowskie mogą liczyć na techniczne, finansowe i operacyjne wsparcie Komisji.