Trudno znaleźć jednoznaczne potwierdzenie tego, że problemy KW zaczęły się dokładnie w 2009 r. Także po tym roku spółka przynosiła zyski, nie można więc zdecydowanie mówić o problemach KW w tym czasie.

Kiedy zagłębimy się w procesy jakie zostały przeprowadzone od 1989 r., można wywnioskować, że od 2000 r. aż do 2012 r. uzyskiwano dodatni wynik ze sprzedaży węgla. Jest to kluczowy czynnik, decydujący o rentowności. Dlatego możemy uznać, że prawdziwe problemy Kompanii Węglowej zaczęły się tuż po 2012 r., kiedy to KW stanęła na skraju bankructwa, a sprzedaż węgla zaczęła przynosić straty.

Restrukturyzacja górnictwa w Polsce trwa od 1989 r., gdy okazało się, że kopalnie nie są w stanie sprawnie funkcjonować w ramach gospodarki wolnorynkowej (koszty wydobycia przewyższały znacznie średnią cenę zbytu). W latach 1990-1995 zlikwidowano centralny system zarządzania (usamodzielniono kopalnie) oraz skonsolidowano je.

W latach 1996-2002 dokonywano dużych redukcji zatrudnienia (jednej fali 80 tysięcy zwolnień w latach 1996-1997 nie udało się skutecznie zrealizować, ale w latach 1998-2002 zwolniono 102 600 osób, przydzielając im tzw. Górniczy Pakiet Socjalny. Zlikwidowano również 23 kopalnie (Zagłębie Śląsko-Dąbrowskie przetrwało masowe redukcje zatrudnienia i nie spowodowało zapaści gospodarczej w tym regionie). Wynik finansowy ze sprzedaży węgla poprawił się i przestał przynosić straty. Wtedy też została utworzona Kompania Węglowa SA.

Źródło: Hubert Guzera, Problemy Kompanii Węglowej przykładem społecznych kosztów odkładania reform, Analiza FOR nr 14/2014.

W latach 2003-2006 ustawą umorzono 18.1 mld złotych długu, a 2.61 mld zostało objęte spłatą ratalną w ramach pomocy górnictwu.

Od 2000 do 2012 roku uzyskiwano dodatni wynik ze sprzedaży węgla.

Źródło: Hubert Guzera, Problemy Kompanii Węglowej przykładem społecznych kosztów odkładania reform, Analiza FOR nr 14/2014.

Pomiędzy 2005 a 2013 rokiem, pomimo postępu technologicznego, KW obniżyła swoje wydobycie na pracownika o blisko 12%. Było to związane m.in. z zaniechaniem działań restrukturyzacyjnych.

Wg rankingu 500 największych polskich firm Polityki, zysk netto KW w tysiącach złotych wynosił: za 2011 rok: 554 469 tys. zł, a za 2012 r. już tylko 164 023 tys. zł. Odnotowano więc duży spadek.

Wg rachunku zysków i strat KW w 2013 r., zysk netto wyniósł -698 962 tys. zł i tym sposobem sprzedaż węgla zaczęła przynosić realne straty.

Kompania Węglowa stanęła na skraju bankructwa w 2013 r., kiedy to musiała ratować się szybką sprzedażą jednej z kopalń Jastrzębskiej Spółki Węglowej (działanie to jednak miało efekt jedynie doraźny).

Problemy KW są związane z nieprzeprowadzoną w sposób skuteczny restrukturyzacją, a także rynkami międzynarodowymi czy spadkiem popytu na węgiel. Nie da się ustalić konkretnego roku, w którym możemy jednoznacznie stwierdzić, że zaczęły się problemy Kompanii.