Edukacja 
Ekologia 
Energetyka 
Fact-checking 
Klimat 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Skopiuj link
Drukuj
Udostępnij
6 min czytania
Sprawdzamy wypowiedzi polityków i osób publicznych pojawiające się w przestrzeni medialnej i internetowej. Wybieramy wypowiedzi istotne dla debaty publicznej, weryfikujemy zawarte w nich informacje i przydzielamy jedną z pięciu kategorii ocen.
6 min czytania
Przekop Mierzei Wiślanej. Który rząd zrobił w tym celu więcej?
Przekop Mierzei Wiślanej. Który rząd zrobił w tym celu więcej?
Rząd pana premiera Jarosława Kaczyńskiego w 2006 roku podjął decyzję o tzw. przekopie Mierzei Wiślanej, przekazując środki na ten cel. Jednak do tego projektu można było wrócić dopiero w 2015 roku, gdy Prawo i Sprawiedliwość miało już możliwości decyzyjne.
Manipulacja
Wypowiedź uznajemy za manipulację, gdy zawiera ona informacje wprowadzające w błąd lub naginające/przeinaczające fakty, w szczególności poprzez:
- pominięcie ważnego kontekstu,
- wykorzystywanie poprawnych danych do przedstawienia fałszywych wniosków,
- wybiórcze wykorzystanie danych pasujących do tezy (cherry picking),
- używanie danych nieporównywalnych w celu uzyskania efektu podobieństwa lub kontrastu,
- wyolbrzymienie swoich dokonań lub umniejszenie roli adwersarza,
- pozamerytoryczne sposoby argumentowania.
Manipulacja
Wypowiedź uznajemy za manipulację, gdy zawiera ona informacje wprowadzające w błąd lub naginające/przeinaczające fakty, w szczególności poprzez:
- pominięcie ważnego kontekstu,
- wykorzystywanie poprawnych danych do przedstawienia fałszywych wniosków,
- wybiórcze wykorzystanie danych pasujących do tezy (cherry picking),
- używanie danych nieporównywalnych w celu uzyskania efektu podobieństwa lub kontrastu,
- wyolbrzymienie swoich dokonań lub umniejszenie roli adwersarza,
- pozamerytoryczne sposoby argumentowania.
- W 2006 roku ówczesny premier Jarosław Kaczyński obiecał przekopanie mierzei i otwarcie elbląskiego portu dla żeglugi międzynarodowej.
- Uchwała w tej sprawie została jednak przyjęta 13 listopada 2007 roku, czyli w ostatnich dniach pierwszych rządów PiS.
- W uchwale ustanowiono program „Budowa drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską”, który jednak nigdy nie został wykonany. Jego realizację utrudniał fakt, że w uchwale nie dokonano oceny oddziaływania przekopu na środowisko.
- Pierwszy rząd PiS nie wydał ani złotówki na realizację projektu przekopu. W sprawozdaniach budżetowych pierwszy ślad wydatków na budowę kanału odnajdujemy w roku 2009.
- Platforma Obywatelska podejmowała próby kontynuowania przekopu. W 2014 roku powstał projekt nowelizacji programu z roku 2007. Nie został on jednak zrealizowany.
- Dopiero w 2016 roku rząd PiS ustanowił nową uchwałę, a w kolejnym roku ustawę, na mocy której realizowany jest przekop Mierzei Wiślanej.
- Pierwsze środki na projekt przekopu Mierzei Wiślanej zostały przekazane dopiero przez koalicję PO-PSL, choć prawdą jest, że inwestycja została przeprowadzona dopiero za rządów Prawa i Sprawiedliwości. Leonard Krasulski wyolbrzymia dokonania swojej partii przy jednoczesnym umniejszaniu roli innych rządów. Na tej podstawie oceniamy wypowiedź jako manipulację.
Rząd chwali się przekopem Mierzei Wiślanej
17 września 2022 roku dokonano oficjalnego otwarcia kanału łączącego Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską. Dzięki przekopowi nieduże statki będą mogły dotrzeć do portu w Elblągu z pominięciem Cieśniny Piławskiej na terenie Rosji.
Inwestycja nie jest jednak w pełni gotowa. Brakuje np. planowanego pogłębienia toru wodnego do elbląskiego portu. Z tego powodu obecnie kanałem mogą pływać tylko małe statki, o zanurzeniu do 2 m i ładowności ok. 1 tys. ton. Wciąż potrzebne jest też zbudowanie obrotnicy oraz umocnienie nabrzeża.
Podczas otwarcia kanału obecny był m.in. poseł Prawa i Sprawiedliwości Leonard Krasulski, który wskazał na zasługi pierwszego rządu swojej partii w realizacji projektu. Skrytykował też rząd Platformy Obywatelskiej za brak zainteresowania programem. Jak wyglądała droga do wykonania przekopu?
Premier Kaczyński i pierwsza zapowiedź przekopu mierzei
W listopadzie 2006 roku ówczesny premier Jarosław Kaczyński, wspierając kampanię wyborczą prezydenta Elbląga Jerzego Wilka, zapowiedział przekopanie Mierzei Wiślanej i otwarcie elbląskiego portu dla żeglugi międzynarodowej.
Pierwsze kroki w tym celu podjęto jednak dopiero rok później. Rząd PiS zdążył ustanowić program „Budowa drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską” na lata 2008–2013, przyjęty uchwałą nr 276/2007 Rady Ministrów z 13 listopada 2007 roku.
Były to ostatnie dni Jarosława Kaczyńskiego na stanowisku premiera. Osiem dni wcześniej, 5 listopada, jego rząd złożył dymisję i miał sprawować obowiązki tylko do czasu powołania nowej Rady Ministrów. Na nowego premiera 9 listopada został desygnowany Donald Tusk. Oficjalnie utworzył on rząd 16 listopada.
Uchwała dotycząca przekopu Mierzei Wiślanej została więc wprowadzona w życie jeszcze przez rząd Jarosława Kaczyńskiego.
Rząd Kaczyńskiego „przekazał środki”? To akurat nieprawda
Przeanalizowaliśmy sprawozdania budżetowe z kolejnych lat pod kątem tego, jakie kwoty wydano na program „Budowa drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską” w poszczególnych latach.
Co się okazało? W sprawozdaniu za rok 2008, na budżet którego rząd PiS miał jeszcze wpływ, nie ma żadnej informacji o wydatkach na budowę kanału. Po raz pierwszy środki na ten cel przeznaczono w roku 2009 – okrągły milion złotych.
Według uchwały z listopada 2007 roku budowa kanału miała się rozpocząć w 2009 roku. Rząd Donalda Tuska kontynuował finansowanie programu do 2013 roku, mimo że realizacja uchwały napotykała trudności.
Próby ratowania projektu
W 2011 roku Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej przygotowało projekt nowelizacji uchwały, zawierający m.in. aktualizację harmonogramu realizacji programu i kosztorysu inwestycji (s. 101).
W 2012 roku Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej informowało, że program z 2007 roku nie miał wykonanej strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, która jest wymagana przepisami. Jak czytamy:
„Harmonogram prac inwestycyjnych nie brał pod uwagę położenia kanału na obszarach Natura 2000 i wydłużonych procedur środowiskowych związanych z taką lokalizacją. Zakres prac inwestycyjnych nie zakładał konieczności pogłębienia toru głównego na Zalewie Wiślanym na całej jego długości do Elbląga. Ponadto program nie został wpisany przez ówczesny rząd do dokumentów planistycznych RP oraz brakowało uwzględnienia transgranicznego oddziaływania”.
Jak program z 2007 roku nie został nigdy zrealizowany
W październiku 2013 roku do konsultacji społecznych została skierowana kolejna Prognoza Oddziaływania na Środowisko Programu. Wraz z Prognozą została opracowana aktualizacja Studium Wykonalności dla Programu oraz projekt uchwały ponownie zmieniający Program (s. 101).
W związku z tym ministerstwo w kwietniu 2014 roku przygotowało nowy projekt budowy drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską (s. 3). Ponownie nie został on jednak zrealizowany. Świadczy o tym fakt, że w sprawozdaniach budżetowych z lat 2014–2016 nie znajdziemy śladu po wydatkach na program przekopu Mierzei Wiślanej.
Pierwotny projekt z 2007 roku ostatecznie pozostał niezrealizowany (s. 3).
Rząd PiS i dokończenie projektu przekopu
Dopiero w maju 2016 roku przyjęto nową uchwałę ustanawiającą program wieloletni „Budowa drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską”. Natomiast w lutym kolejnego roku przyjęto ustawę w sprawie budowy kanału żeglugowego przez Mierzeję Wiślaną.
Wiceminister gospodarki Grzegorz Witkowski zapowiedział ukończenie kanału do 2022 roku.
Od tej pory rząd zaczął ponownie inwestować w projekt przekopu. W 2017 roku na realizację programu wydano 3,5 mln zł. Z samego budżetu państwa w latach 2017–2021 przeznaczono na ten cel łącznie ponad 1 mld zł.
Szczegółowe dane dotyczące kwot wydanych na realizację programu „Budowa drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską”, wraz ze źródłami, znajdziesz pod tym linkiem.
Dowiedz się, jak radzić sobie z dezinformacją w sieci
Poznaj przydatne narzędzia na naszej platformie edukacyjnej
Sprawdź!
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
