Przystąpienie do strefy euro a uwarunkowania konstytucyjne

Zgodnie z art. 227 ust.1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej: Centralnym bankiem państwa jest Narodowy Bank Polski. Przysługuje mu wyłączne prawo emisji pieniądza oraz ustalania i realizowania polityki pieniężnej. Narodowy Bank Polski odpowiada za wartość polskiego pieniądza.

Natomiast art. 282 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej stanowi: Europejski Bank Centralny i krajowe banki centralne stanowią Europejski System Banków Centralnych (ESBC). Europejski Bank Centralny i krajowe banki centralne Państw Członkowskich, których walutą jest euro, tworzące Eurosystem, prowadzą politykę pieniężną Unii.

W związku z tym, potrzebna jest zmiana w konstytucji dot. sformułowania o wyłączności realizowania polityki pieniężnej przez NBP.

Oczywiście, w traktacie akcesyjnym Polska zobowiązała się już do przyjęcia wspólnej waluty. Wedle art. 4 tego traktatu, Polska jest objęta derogacją w rozumieniu art. 122 Traktatu WE. Państwa, które nie spełniają warunków do przyjęcia wspólnej waluty, są objęte daną klauzulą derogacyjną. W traktacie akcesyjnym Polska zobowiązuje się do pełnego udziału w unii gospodarczej i walutowej, jednak dopóki nie spełni kryterium prawnego, nie będzie mogła przyjąć nowej waluty (nawet jeśli spełni inne kryteria konwergencji, tzw. kryteria z Maastricht).

Jak pisze Demagog w swojej analizie: Środkiem, który de facto powodowałby odwlekanie w czasie przyjęcia nowej waluty jest jedynie blokowanie zmian konstytucji na poziomie parlamentu.

Bronisław Komorowski odwołuje się tu więc do faktu, jakim jest brak spełnienia przez Polskę prawnego kryterium konwergencji, czyli zmiany Konstytucji RP, tak by uznawała ona również EBC za równorzędny z NBP. By zmiana ta nastąpiła, niezbędna jest zgoda Parlamentu.

Interpretując słowa B. Komorowskiego w kontekście tej właśnie blokady konstytucyjnej (rozdział X), należy je uznać za prawdziwe, bowiem bez prac przyszłego parlamentu nie ma możliwości zmiany ustawy zasadniczej.

Temat wprowadzenia waluty euro do polskiego systemu gospodarczego został rozwinięty w analizie Demagoga “Jak wprowadzić w Polsce euro”.