[Aktualizacja 16.02.2024] W poprzedniej wersji analizy przedstawiliśmy błędną interpretację założeń uchwały Rady Ministrów z 2020 roku dotyczącej I etapu inwestycji. Po zwróceniu uwagi przez czytelników przeprowadziliśmy ponowną analizę, której efektem była zmiana oceny z prawdy na manipulację.

Trwa dyskusja na temat przyszłości CPK

W ostatnich tygodniach w mediach społecznościowych trwa wzmożona dyskusja dotycząca budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego (CPK). Jak informuje na portalu X profil Polityka w Sieci, w ciągu ostatniego roku całkowity zasięg tematu CPK w social mediach wyniósł 1 mld, z czego 0,5 mld w ciągu ostatnich trzech miesięcy.

Na początku lutego na youtube’owym Kanale Zero odbyła się debata dotycząca przyszłości CPK, w której wzięli udział zwolennicy i przeciwnicy inwestycji. Zaproszenie do programu otrzymał Maciej Lasek – pełnomocnik rządu ds. Centralnego Portu Komunikacyjnego, który odmówił uczestnictwa.

Lasek komentuje wpis Tuska

Następnego dnia po debacie pełnomocnik rządu udzielił wywiadu w Radiu Zet. Lasek w trakcie rozmowy został zapytany o wpis premiera Donalda Tuska, w którym szef rządu stwierdził, że „Debata o przerwaniu budowy CPK jest bez sensu. PiS tej budowy przecież nawet nie zaczął”.

Redaktor Rymanowski przytoczył informacje kontekstowe, które dodano do wpisu Tuska. Przeczą one słowom premiera. Z notatki community notes wynika, że powstał tzw. masterplan lotniska, wydana została decyzja środowiska, a na miejscu trwają prace rozbiórkowe.

Lasek przyznał, że faktycznie na terenie przyszłego lotniska są wyburzane domy, i dodał, że do tej pory spółka nabyła 1,2–1,3 tys. ha z 8 tys. ha, które były zaplanowane na lotnisko oraz inwestycje towarzyszące.

Aktualizacja 16.02.2024

Wykup prowadzono na obszarze 7,4 tys. ha.

W uchwale Rady Ministrów z 2017 roku w sprawie koncepcji i realizacji projektu Centralnego Punktu Komunikacyjnego podkreślano, że na teren lotniska rekomenduje się zabezpieczenie terenu nie mniejszego niż 3 tys. ha (s. 57). W 2020 roku ruszył I etap inwestycji. 

W przyjętej w tamtym roku uchwale czytamy (s. 26), że ten etap programu: „Zakłada sfinansowanie wykupu gruntów przeznaczonych na realizację lotniska. […] Ich wykup na jak najwcześniejszym etapie przygotowań ma przy tym zabezpieczać przed ewentualnymi spekulacjami na rynku nieruchomości”.

Obszar objęty Programem Dobrowolnych Nabyć miał objąć 7,4 tys. ha (s. 26). Nie oznacza to, że spółka planowała wykupić wszystkie znajdujące się na nim grunty. Był to wyłącznie obszar, na którym prowadzono wykup nieruchomości pod preferowaną lokalizację lotniska.

Lotnisko miało zająć 3 tys. ha

W uchwale powtórzono, że wedle założeń sam teren portu lotniczego miał zająć ok. 3 tys. ha (s. 26). Mowa o terenie bez inwestycji towarzyszących, czyli kolejowych i drogowych. Plan Wieloletni zakładał, że do 2023 roku CPK wykupi nieruchomości potrzebne na pierwszy etap inwestycji, czyli minimum 2,1 tys. ha.

W uchwale Rady Ministrów z 2023 roku dotyczącej drugiego etapu inwestycji (2024-2030) znajdziemy informację, że w pierwszym etapie spółka CPK pozyskała 55 proc. nieruchomości potrzebnych pod budowę CPK. W planie założono, że reszta gruntów potrzebnych pod lotnisko zostanie przejęta do 2024 roku, a pod wszystkie inwestycje na obszarze delimitacji CPK do 2025 (s. 50).

Do końca 2023 roku spółka wykupiła 1,2 tys. ha

We wrześniu 2023 roku spółka CPK poinformowała o zakupie 1 tys. ha gruntów pod budowę lotniska. Natomiast na koniec 2023 roku spółka deklarowała, że posiada już łącznie 1 624 ha, z czego 1 262 ha pochodziły z wykupu (s. 102). Pozostałe tereny w większości (364 ha) pochodziły od Skarbu Państwa.

Do PDN zgłosiło się ponad 1,3 tys. właścicieli, którzy posiadają tereny obejmujące 3,6 tys. ha. Spółka CPK deklarowała również, że jest w trakcie prac i negocjacji nad wykupieniem kolejnych terenów. Do jesieni 2023 roku spółka nabyła połowę terenów zabudowanych na obszarze preferowanej lokalizacji lotniska. Kolejne 33 proc. zostało zgłoszonych do PDN, a 6 proc. było w procesie wykupywania (s. 102).

Koniec aktualizacji 16.02.2024. Poprzednia wersja analizy

CPK: nabyliśmy 1 tys. ha gruntów pod budowę lotniska

We wrześniu 2023 roku spółka CPK poinformowała o zakupie 1 tys. ha gruntów pod budowę lotniska. Natomiast na koniec 2023 roku spółka deklarowała, że posiada już łącznie 1 624 ha, z czego 1 262 ha pochodziły z wykupu (s. 102). Pozostałe tereny w większości (364 ha) pochodziły od Skarbu Państwa.

Zakup terenu odbywał się w ramach Programu Dobrowolnych Nabyć (PDN). Zainteresowane osoby mogły zgłosić się do programu, wnioskując o zamianę nieruchomości o podobnej powierzchni, funkcjonalności oraz nie mniejszej wartości. 

Osoba zgłaszająca się do programu mogła również wyrazić chęć sprzedaży nieruchomości. Ta następnie była wyceniana przez rzeczoznawcę. Po wycenie właściciele otrzymywali ofertę na poziomie 140 proc. wartości rynkowej budynków i 120 proc. wartości gruntu

Przyjmowanie wniosków w ramach PDN zakończyło się 7 kwietnia. Obecnie trwa doraźna kontrola programu przeprowadzana przez NIK.

Lotnisko zajmie 3 tys. ha

Gdy ogłaszano nabycie 1 tys. ha gruntów pod budowę lotniska, podkreślano, że liczba ta będzie większa. Miało to wynikać ze wzrostu liczby transakcji oraz z oczekiwania na podpisywanie aktów notarialnych. Do PDN zgłosiło się ponad 1,3 tys. właścicieli, którzy posiadają tereny obejmujące 3,6 tys. ha. Z informacji przekazanej  w grudniu ub.r. przez spółkę, wiemy, że nabyto już 1,2 tys. ha ziemi.

Wspomniana przedtem uchwała przewidywała, że pod port lotniczy potrzebny jest wykup 3 tys. ha. Zakup 1,2 tys. ha gruntów oznacza, że spółka nabyła ok. ⅖ niezbędnej powierzchni pod budowę lotniska. Co więcej, według Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej we wrześniu 2023 roku do PDN było zgłoszonych 80 proc. nieruchomości zabudowanych z terenu pierwszego etapu CPK.