Głównym kosztem ponoszonym przez państwo w związku z lekcjami religii jest wynagradzanie nauczycieli. W odpowiedzi na interpelację poselską Ministerstwo Edukacji Narodowej podało, że “szacunkowy koszt nauczania religii” w przedszkolach i szkołach prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego i organy administracji rządowej w 2018 roku wynosił 1428 mln zł. Szacunek ten opierał się na iloczynie znanej liczby etatów nauczycieli religii oraz kwoty średniego wynagrodzenia na poszczególnych stopniach awansu zawodowego.

Z kolei zadłużenie szpitali w Polsce można traktować na dwa sposoby: jako część długu publicznego (dług sektora finansów publicznych wynikający z zadłużenia szpitali) lub jako kwotę zobowiązań szpitali wobec wierzycieli.

Zadłużenie SPZOZ w ramach długu publicznego po konsolidacji (czyli po eliminacji wzajemnych zobowiązań jednostek sektora finansów publicznych) w końcu 2018 roku wynosiło 5607,2 mln zł., a przed konsolidacją – 6234,1 mln zł.

Natomiast zadłużenie SPZOZ, jako kwota zobowiązań wobec wierzycieli, wynosiło ogółem w IV kwartale 2018 roku 12843,8 mln zł. Kwota ta mogła ulec zmianie ze względu na publikację danych przed marcowym zamknięciem ksiąg rachunkowych.

Na podstawie powyższych danych można stwierdzić, że środki zaoszczędzone na szacunkowym koszcie nauczania religii przez 3 lata (4284 mln zł) nie wystarczają nawet na pokrycie zadłużenia SPZOZ liczonego w ramach długu publicznego po konsolidacji (5607,2 mln zł). Na pokrycie długów SPZOZ liczonych w wariancie minimalnym (jako część długu publicznego po konsolidacji) byłyby potrzebne środki z przynajmniej 4 lat nauczania religii – 5712 mln zł. Licząc dług w wariancie maksymalnym (jako sumę zobowiązań SPZOZ wobec wierzycieli), byłyby potrzebne środki z 9 lat – 12852 mln zł.

Należy przy tym zauważyć, że Ministerstwo Finansów i Ministerstwo Zdrowia, podając dane o zadłużeniu samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, nie wyróżniają szpitali. Zgodnie z ustawą o działalności leczniczej, szpital to rodzaj działalności leczniczej – zakład leczniczy wykonujący całodobowo kompleksowe świadczenia zdrowotne, polegające na diagnozowaniu, leczeniu, pielęgnacji i rehabilitacji, które nie mogą być realizowane w ramach innych świadczeń zdrowotnych. Z kolei SPZOZ to rodzaj podmiotu leczniczego, różnego od spółki kapitałowej, jednostki budżetowej i jednostki wojskowej, który może zostać utworzony przez Skarb Państwa (minister, centralny organ administracji rządowej, wojewoda), jednostkę samorządu terytorialnego lub uczelnię medyczną. SPZOZ może prowadzić nie tylko szpital, lecz także poradnię lub przychodnię.

Jednak w praktyce dane o zadłużeniu SPZOZ służą jako informacje o zadłużeniu szpitali. W odpowiedzi na interpelację poselską ws. zadłużenia szpitali, Ministerstwo Zdrowia informowało, że na dzień 30 VI 2018 roku zobowiązania SPZOZ oraz instytutów badawczych posiadających w swojej strukturze oddziały szpitalne wynosiły 12,7 mld zł. W innej odpowiedzi na interpelację MZ podało, że 30 VI 2016 roku “zobowiązania szpitali” wynosiły 11,4 mld zł. Kwota ta jest podobna do podawanego przez MZ zadłużenia SPZOZ w II kwartale 2016 roku (10,9 mld zł) i III kwartale 2016 roku (11,2 mld zł).