Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
Henryk Świątkowski wujem Jarosława Kaczyńskiego? Fake news!
Zbieżność nazwisk jest przypadkowa, a sama informacja krąży po Internecie od lat.
Henryk Świątkowski wujem Jarosława Kaczyńskiego? Fake news!
Zbieżność nazwisk jest przypadkowa, a sama informacja krąży po Internecie od lat.
Informacje mające na celu zdyskredytowanie pewnych osób często bywają emocjonalne i nieprawdziwe. Problem ten dotyczy także osoby Jarosława Kaczyńskiego, jednego z głównych polityków krajowych, na którego temat pojawiają się często fałszywe informacje.
Otrzymaliśmy zgłoszenie z prośbą o zweryfikowanie posta, który 11 października na Facebooku zamieścił prywatny użytkownik. Post zawiera kolaż zdjęć czterech mężczyzn oraz ich opisy. Przedstawiono w nim Jarosława Kaczyńskiego, prezesa Prawa i Sprawiedliwości i obecnego wicepremiera rządu, Henryka Świątkowskiego, ministra sprawiedliwości w latach 1945–1956, Wilhelma Świątkowskiego, prezesa Najwyższego Sądu Wojskowego w latach 1950–1954, oraz Witolda Pileckiego, rotmistrza Wojska Polskiego i żołnierza Armii Krajowej, skazanego za swoją działalność na śmierć i straconego w 1948 roku.
Z informacji zawartych w poście wynika, że Henryk Świątkowski, odpowiedzialny m.in. za skazanie i stracenie Witolda Pileckiego, oraz Wilhelm Świątkowski, również funkcjonariusz z okresu stalinowskiego, są wujami Rajmunda Kaczyńskiego, ojca Jarosława, a więc także i jego. Zdaniem autora wpisu te „fakty historyczne” są odpowiedzią na pytanie „Skąd Jarosław Kaczyński ma takie zainteresowania np. zmianą ustroju państwa?”.
Czy opisane w poście postaci to krewni Jarosława Kaczyńskiego?
Nie, Jarosław Kaczyński nie jest spokrewniony ani z Henrykiem Świątkowskim, ani z Wilhelmem Świątkowskim. Nazwisko Świątkowski jest jedynie zbieżne z nazwiskiem panieńskim babki Kaczyńskiego. Ponadto informacja o pokrewieństwie pojawia się w Internecie od lat.
W związku z informacjami zawartymi w poście zwróciliśmy się do biura prasowego partii Prawo i Sprawiedliwość z prośbą o komentarz, czy Henryk Świątkowski i Wilhelm Świątkowski byli wujami Jarosława Kaczyńskiego, spokrewnionymi z nim poprzez jego babkę, Franciszkę ze Świątkowskich Kaczyńską. Do momentu publikacji naszej analizy nie dostaliśmy odpowiedzi.
Analizując genealogię rodziny Kaczyńskich, możemy zauważyć, że babka Franciszka, matka ich ojca Rajmunda, przed ślubem z Aleksandrem Kaczyńskim nazywała się Świątkowska.
Informację o rzekomym pokrewieństwie prezesa Kaczyńskiego z Henrykiem Świątkowskim dementował już w 2016 roku Marek Minakowski. Minakowski to doktor nauk humanistycznych z filozofii i założyciel serwisu Genealogia Potomków Sejmu Wielkiego. W swoim tekście podaje, że babka Lecha i Jarosława Kaczyńskich, Franciszka ze Świątkowskich Kaczyńska, była córką Pawła Świątkowskiego i Marii z Bakowieckich. Natomiast Henryk Świątkowski był nieślubnym dzieckiem Leokadii Świątkowskiej, a informacja o ojcu Janie została dodana do jego aktu chrztu dopiero w 1951 roku, gdy był już ministrem sprawiedliwości.
W serwisie Genealogia Potomków Sejmu Wielkiego znajduje się więcej informacji o ojcu Franciszki, Pawle Świątkowskim, pradziadku Lecha i Jarosława, z których wynika, że jego jedynym dzieckiem była Franciszka.
W związku z tym ani Henryk Świątkowski, ani Wilhelm Świątkowski nie byli jej braćmi i nie mogli być wujami Rajmunda, a co za tym idzie Lecha i Jarosława Kaczyńskich.
Informacja krąży od 2009 roku
Wpis o podobnej treści i z takimi samymi zdjęciami został zamieszczony w serwisie Wykop już we wrześniu 2019 roku. Fałszywa informacja o rzekomym pokrewieństwie kilkukrotnie pojawiała się także na Twitterze, m.in. w czerwcu 2020 roku czy w lutym 2021 roku.
Ponadto w 2009 roku ówczesny poseł Platformy Obywatelskiej Janusz Palikot zwrócił się do prezesa Instytutu Pamięci Narodowej o sprawdzenie, czy Wilhelm Świątkowski jest spokrewniony z Jarosławem i Lechem Kaczyńskimi. Brak jest na stronach IPN informacji na temat takiego postępowania.
Już wtedy do sprawy odniósł się Jarosław Zieliński, ówczesny sekretarz generalny PiS: „Wariactw pana Palikota nie zamierzam komentować. To szkodzi polskiej polityce i polskiemu życiu publicznemu”.
Podsumowanie
Henryk Świątkowski, minister sprawiedliwości w latach 1945–1956, odpowiedzialny m.in. za karę śmierci wykonaną na Witoldzie Pileckim, oraz Wilhelm Świątkowski, prezes Najwyższego Sądu Wojskowego w latach 1950–1954, nie są spokrewnieni z Jarosławem Kaczyńskim. Ich nazwiska są jedynie zbieżne z panieńskim nazwiskiem jego babki, Franciszki ze Świątkowskich Kaczyńskiej, matki jego ojca Rajmunda Kaczyńskiego. W związku z tym informację podaną w poście należy uznać z fałszywą.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter