FAKE NEWS W PIGUŁCE

26 marca 2024 roku na Facebooku opublikowano post dotyczący rzekomej szkodliwości fluoru zawartego w paście do zębów. To nie pierwszy raz (np. 1, 2, 3, 4, 5, 6), kiedy zajmujemy się tematyką wpływu tego pierwiastka na zdrowie człowieka.

Fot. Facebook

Wpis spotkał się ze sporym odzewem: zareagowano na niego ponad 590 razy, skomentowano go ponad 110 razy i udostępniono go ponad 270 razy. Reakcje użytkowników Facebooka wskazywały, że wierzą oni w publikowane tu treści [pisownia oryginalna]: „Dlatego nie pijam wody,jak mi potrzeba mam destylarke ,pasy kupuje bez fluoru i innych toksyn!”. Lub: „Ale nas trują na potęgę”.

Dezinformacja dotycząca rzekomej szkodliwości fluoru w paście do zębów pojawia się dość często

W poście wymieniono kilka szkodliwych właściwości fluoru. Przykład: napisano, że „zwiększa niepłodność, zwiększa liczbę złamań biodra, uszkadza nerki”. We wpisie nie dostarczono jednak dowodów na to, że takie działania fluor miałby wykazywać w postaciach chemicznych oraz stężeniach zawartych w paście do zębów.

Jednocześnie na grafice dodanej do posta umieszczono ilustrację przedstawiającą przekreśloną pastę do zębów nałożoną na szczoteczkę, a także napis „BASTA Z FLUOREM” (gra słów: pasta z fluorem – basta z fluorem). Dlatego osoby czytające te treści mogą odnieść wrażenie, że wypisane tu właściwości odnoszą się właśnie do fluoru zawartego w paście. Potwierdza to również komentarz autora posta, zamieszczony pod wpisem. Zaczyna się on bowiem od słów: „TOKSYCZNA PASTA DO ZĘBÓW”.

Teraz natomiast odnieśmy się do zaprezentowanych w poście właściwości fluoru oraz do tego, czy mają one jakiś związek ze stosowaniem pasty do zębów zawierającej ten składnik.

Właściwości pierwiastków chemicznych mogą być różne w zależności od stężenia i związku, w jakim występują

Pierwiastki chemiczne różnią się właściwościami i działaniem (np. 1, 2) w zależności od tego, w jakim związku występują, a także od tego, w jakich ilościach są przyjmowane.

To pokazuje, że wskazanie jakiejś właściwości pierwiastka wykorzystanego w jednym zastosowaniu nie przesądza o tym, jak będzie on oddziaływał na środowisko czy ustrój w innym zastosowaniu i w innym stężeniu.

Ilość fluoru zawarta w paście do zębów jest bezpieczna dla zdrowia

Mając na uwadze przytoczone powyżej fakty, trzeba zauważyć, że w niektórych związkach, stężeniach oraz zastosowaniach fluor jest pierwiastkiem toksycznym, szkodliwym dla zdrowia i potencjalnie niebezpiecznym. Nie jest natomiast prawdą, że fluor nie chroni przed próchnicą, a także – że ilości tego pierwiastka zawarte w paście są niebezpieczne. Jak podaje Health Feedback, organizacja zrzeszająca naukowców weryfikujących informacje związane ze zdrowiem i medycyną: 

Przytaczane w poście tezy nie pochodzą z recenzowanego artykułu naukowego

Na koniec odnieśmy się do jeszcze jednej kwestii. Jak wspomnieliśmy na początku tej analizy, w omawianym poście nie dostarczono dowodów na to, że wymienione we wpisie właściwości fluoru odnoszą się do stężeń tego związku zawartych w paście. Wskazano jedynie cytat o brzmieniu: „Międzynarodowa Akademia Medycyny stwierdziła, że fluorek został sklasyfikowany jako niezatwierdzony lek dentystyczny, ze względu na wysoką toksyczność”.

Cytat ten pochodzi z tekstu opublikowanego na stronie HarmoniaTwojeZdrowie.com. Jego autorem jest Rafał Baron (wskazany również w poście), podpisany tu jako: „lek. med. Rafał Baron”. W Centralnym Rejestrze Lekarzy widnieje tylko jedna osoba o takich danych. Informacje podane na jej temat są następujące: „Lekarz, którego dane znajdują się w archiwum na skutek zrzeczenia się prawa wykonywania zawodu”.

Ta sama wypowiedź, którą zamieszczono w poście, była już wykorzystywana do dezinformacji

Dodatkowo dalsze poszukiwania związane z omawianym cytatem prowadzą do następującej wypowiedzi: „Międzynarodowa Akademia Medycyny i Oral Toxicology sklasyfikowały fluorek jako niezatwierdzony lek dentystyczny, ze względu na wysoką toksyczność”.

Wszystkie te czynniki zebrane razem (brak rzetelnych dowodów na poparcie tez, autor wypowiedzi, który już w przeszłości rozprzestrzeniał dezinformację itp.) dodatkowo zmniejszają wiarygodność twierdzeń przedstawianych we wpisie.