Edukacja 
Ekologia 
Energetyka 
Fact-checking 
Klimat 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Skopiuj link
Drukuj
Udostępnij
4 min czytania
Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
4 min czytania
Pielgrzymi zrobili bałagan w Częstochowie? Błędny kontekst zdjęcia
Fotografia mająca przedstawiać bałagan na drodze w Częstochowie została tak naprawdę wykonana cztery lata wcześniej i to nie w Polsce.
fot. Facebook / Modyfikacje: Demagog
Pielgrzymi zrobili bałagan w Częstochowie? Błędny kontekst zdjęcia
Fotografia mająca przedstawiać bałagan na drodze w Częstochowie została tak naprawdę wykonana cztery lata wcześniej i to nie w Polsce.
analiza w pigułce
- W mediach społecznościowych pojawiło się zdjęcie (1, 2), które rzekomo ma przedstawiać bałagan pozostawiony przez pielgrzymów w Częstochowie.
- To stara fotografia, wykonana w 2020 roku przy granicy białorusko-ukraińskiej i nie ma związku z polskimi pielgrzymami ani z żadną sytuacją związaną z pielgrzymką w okolicach Częstochowy.
- Prawdziwy kontekst jest taki, że to Chasydzi podróżujący do Umania w Ukrainie na obchody żydowskiego Nowego Roku zostali zatrzymani przy granicy ze względu na obowiązujące wtedy obostrzenia związane z pandemią COVID-19. Przebywali przy przejściu granicznym przez kilka dni, a następnie pozostawili po sobie widoczne na zdjęciu przedmioty.
Trwają pielgrzymki na Jasną Górę. Wierni kościoła katolickiego wyruszają z całej Polski (np. 1, 2, 3, 4, 5), by dotrzeć do Częstochowy na Uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny (15 sierpnia) lub na Święto Matki Bożej Częstochowskiej (26 sierpnia). W związku z tym na Facebooku spore zasięgi zdobywa post przedstawiający zdjęcie zaśmieconej drogi, opatrzone opisem o treści „Częstochowa… Tędy szli pielgrzymi”. Ten post, co prawda, pochodzi sprzed roku, jednak obecnie znowu zdobywa popularność na Facebooku. Problem w tym, że kontekst tego zdjęcia jest inny niż dołączony opis.
Źródło: Facebook, 23.07.2023
Wśród komentarzy nie brak słów krytyki wobec wiernych kościoła katolickiego. „Teraz nich klechy uprzątną ten syf. To dzieło ich wyznawców.” [pisownia oryginalna] – napisał jeden z internautów. „Niestety ,pielgrzymi zostawiają śmieci ,niszczą park i aleje. Częstochowa jest brudna i przemysłowo umarła. Kiedyś piękne miasto teraz zaścianek. Jasna Góra pożarła miasto. Strasznie przykre” [pisownia oryginalna] – czytamy w innym komentarzu.
Stare zdjęcie – to nie bałagan pod Częstochową
Zdjęcie zamieszczone we wpisie nie zostało wykonane w Częstochowie ani nawet w Polsce. Dzięki wstecznemu wyszukiwaniu obrazem udało nam się ustalić prawdziwy kontekst jego powstania. Fotografia została wykonana cztery lata temu przy granicy białorusko-ukraińskiej. Nie ma nic wspólnego z pielgrzymami wędrującymi do Częstochowy.
Zdjęcie powstało w związku z wydarzeniami, jakie miały miejsce we wrześniu 2020 roku na granicy między Białorusią a Ukrainą, konkretnie przy przejściu granicznym „Nowe Jarylowicze”.
Przedmiotów widocznych na zdjęciu nie pozostawili pielgrzymi do Częstochowy
Między 18 a 20 września 2020 roku w Umaniu w Ukrainie odbyły się obchody żydowskiego Nowego Roku (Rosz ha-Szana). Chasydzi próbowali dotrzeć na te uroczystości, jednak zostali zatrzymani przy granicy z uwagi na obowiązujące wtedy obostrzenia związane z pandemią COVID-19.
Z tego względu do 28 września wjazd cudzoziemców na teren Ukrainy był zabroniony. Zgodnie z obowiązującym wówczas prawem ukraińska straż graniczna nie przepuściła chasydów przez granicę. Pozostali oni zatem przy przejściu granicznym, gdzie spędzili kilka dni, a następnie pozostawili po sobie widoczne na zdjęciu przedmioty.
Nie daj się nabrać na fałszywy kontekst – możesz samodzielnie sprawdzić zdjęcie
Zdjęcie raz opublikowane w sieci może zostać później wykorzystane na różne sposoby. Tym razem stara fotografia z terenu przy granicy białorusko-ukraińskiej posłużyła do przekazania wprowadzającej w błąd informacji o polskich pielgrzymach, a w konsekwencji przyczyniła się do powstania nieuzasadnionych negatywnych komentarzy wobec osób wierzących.
To popularna technika tworzenia fałszywych informacji (1, 2, 3). Dlatego tak ważne jest, aby upewnić się, że oglądane przez nas zdjęcie nie zostało pozbawione jego pierwotnego kontekstu.
Na stronie Demagoga znajdziesz poradnik, dzięki któremu dowiesz się, jak samodzielnie możesz sprawdzić, czy fotografia nie została wycięta z oryginalnego kontekstu.
Wspieraj niezależność!
Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
