Fake news w pigułce

W mediach społecznościowych można natknąć się na materiały dotyczące chemtrails. Według nich istnieje spisek zakładający rozpylanie toksycznych substancji przez samoloty. Dowodem na prawdziwość tych doniesień ma być rolka opublikowana na prywatnym koncie facebookowym 13 października 2023 roku. Podpisano ją: „Nowy wirus !!!!!obudźcie się LUDZIE !!!! Warszawa”.

W krótkim filmie piloci siedzący w kokpicie samolotu nonszalanckim tonem rozmawiają o rozpylaniu chemtrails. Jeden z nich pyta: „Kontrola umysłów dzisiaj?”, na co drugi odpowiada: „Nie, dzisiaj jakieś mamy chemikalia na coś”. Następnie jeden z nich dodaje: „O, to chcą, żebyśmy kontrolowali umysły nad Warszawą!”, a drugi ponownie mówi, że na ten dzień zaplanowane jest rozpylanie toksycznych substancji: „To nam zapłaciło, jakieś… czekaj… jakaś firma farmaceutyczna, bo oni wynaleźli jakieś lekarstwa na to i teraz zrzucamy, żeby się ludzie pozarażali, wiesz”. 

Źródło: www.facebook.com

Nagranie udostępniono ponad 2,9 tys. razy i zostawiono pod nim ponad 2,5 tys. reakcji i 400 komentarzy. 

Chemtrails to popularna teoria spiskowa

Mianem chemtrails teoretycy spiskowi określają smugi kondensacyjne pojawiające się na niebie. Według nich to mieszanka chemikaliów niebezpiecznych dla ludzi rozpylana przez rząd (bliżej nieokreślony), aby ich zatruwać albo manipulować pogodą lub umysłami.

Teoria spiskowa o chemtrails powstała pod koniec lat 90. XX wieku i nie ma na jej potwierdzenie żadnych wiarygodnych dowodów. Co więcej, eksperci z Grupy badawczej Davida Keitha przy Uniwersytecie Harvarda stwierdzili, że teoria ta zakłada przeprowadzanie oprysków na szeroką skalę, a do tego potrzebny byłby odpowiednio duży program wymagający zatrudnienia tysięcy ludzi. To sprawia, że utrzymanie spisku w tajemnicy byłoby bardzo trudne.

Czy piloci przyznali się do udziału w spisku? Nie, w filmie żartują

Film opublikowano w 2016 roku i jego dłuższą wersję w lepszej jakości można zobaczyć na kanale pilotblaster w serwisie YouTube. Na nagraniu udostępnionym na Facebooku nie widać uśmiechów na ich twarzach. Wycięto też ostatni fragment, w którym piloci mówią między sobą o rzekomym rozpylaniu zakaźnych chemtrails: 

„ – Włączyłeś? 

– Tak, tak, włączyłem. 

– To zwiększ dawkę. 

– [śmiech] To zwiększam dawkę!” [czas nagrania 1:00].

Ostatnie zdanie jeden z pilotów wypowiada ze śmiechem, co wskazuje na to, że był to żart.

Część komentarzy pod materiałem wskazuje na to, że tuż po udostępnieniu filmu na YouTube użytkownicy odebrali go jako żart: „Panowie! No leżę i kwiczę 😀 Gratki! Ale mi humor poprawiliście”, „Chłopaki, nie smieszkujcie tak, bo się zagapicie i dolecicie na krawędź płaskiej ziemi…”, „mają chłopaki poczucie humoru ;)”. Były też takie, które powielały fałszywe treści o chemtrails. 

W 2018 roku na Portalu Kujawskim nagranie opisano jednoznacznie jako kpinę pilotów z tej teorii spiskowej. „Gorzej jak ktoś ten dialog z kabiny potraktuje na poważnie” – możemy przeczytać w artykule. I tak się stało: po latach żartobliwe nagranie wyrwano z kontekstu i wykorzystano jako rzekomy dowód na istnienie spisku.