Edukacja 
Ekologia 
Klimat 
Energetyka 
Fact-checking 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Skopiuj link
Drukuj
Udostępnij
3 min czytania
Fake News
Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
3 min czytania
Rakieta „wie, gdzie jej nie ma”? Kaczyński tego nie powiedział
Źródło: Facebook / Modyfikacje: Demagog
Rakieta „wie, gdzie jej nie ma”? Kaczyński tego nie powiedział
Nagranie z wystąpienia zostało przerobione.
Fake news w pigułce
- Na grupach facebookowych (1, 2) opublikowano nagranie, w którym Jarosław Kaczyński miał w zawiły sposób tłumaczyć, że „Rakieta zawsze wie, gdzie się znajduje. Wie to, bo wie, gdzie jej nie ma”.
- Film zmanipulowano poprzez nałożenie sztucznie wygenerowanego głosu wiceprezesa Rady Ministrów. W oryginalnym nagraniu z wystąpienia w Ostrowcu Świętokrzyskim takie słowa nie padają.
Na facebookowym profilu o satyrycznym charakterze Sok z Buraka udostępniono 2 sierpnia 2023 roku film z przemówieniem Jarosława Kaczyńskiego. Wiceprezes Rady Ministrów miał w nim tłumaczyć w zawiły sposób: „Rakieta zawsze wie, gdzie się znajduje. Wie to, bo wie, gdzie jej nie ma”. Post na profilu oznaczono jako „satyra”.
Materiał wideo pojawił się również na innym profilu opisującym się jako satyryczne: Racjonalna Polska Alternatywnie. W poście nie poinformowano o tym, że nagranie nie przedstawia autentycznej wypowiedzi prezesa Prawa i Sprawiedliwości.
Źródło: www.facebook.com
Nagranie zyskało spore zasięgi: ponad 9,6 tys. wyświetleń na samym profilu Sok z Buraka. Mimo satyrycznego charakteru w sekcji komentarzy można się natknąć na wpisy, z których wynika, że użytkownicy uznają nagranie za autentyczną relację z przymówienia polityka. Jak napisali: „Co oni mu dają że takie pierdół wygaduje”, „Co on pier li”, „On na prawdę to powiedział?! Proszę, powiedzcie, że to jakiś kawał, fotomontaż?”.
Kaczyński w Ostrowcu Świętokrzyskim nie rozwodził się nad „wiedzą” rakiet
W odpowiedzi na ostatni z przytoczonych wyżej komentarzy możemy napisać, że omawiane przez nas nagranie w istocie jest przeróbką.
Odnaleźliśmy relację z wystąpienia Jarosława Kaczyńskiego w Ostrowcu Świętokrzyskim z 3 lipca 2022 roku. Opublikowano ją na kilku kanałach w serwisie YouTube, m.in. na kanale Prawo i Sprawiedliwość, Polskie Radio Kielce czy Telewizja Republika.
Jarosław Kaczyński w swoim wystąpieniu odnosił się do sytuacji politycznej i ekonomicznej w Polsce. Nie pojawił się wątek rakiet.
Klonowanie głosu może być wykorzystywane do tworzenia fałszywych treści
Jak już wspomnieliśmy, profile, które udostępniły nagranie, mają charakter satyryczny, a jeden z nich umieścił taką informację w poście. Wideo trafiło również na inne platformy (np. na TikToka), gdzie nie poinformowano odbiorców, że nie jest to autentyczna relacja z wystąpienia Jarosława Kaczyńskiego ani że stanowi ono satyrę.
Mogło to niektórych użytkowników wprowadzić w błąd. Byli tacy, którzy nie mieli pewności, czy nagranie jest autentyczne, czy przerobione. Podobne przypadki materiałów przerobionych w celach satyrycznych omawialiśmy w naszych analizach.
Rozwój technologiczny sztucznej inteligencji oraz programów opartych na uczeniu maszynowym sprawił, że zmanipulowane nagrania mogą wyglądać i brzmieć bardzo wiarygodnie.
W tym przypadku zamiast prawdziwego przemówienia Jarosława Kaczyńskiego możemy usłyszeć wywód o możliwościach poznawczych rakiet. Nie znaleźliśmy dowodów na to, że podobne słowa padły publicznie z ust prezesa PiS. Można zatem przychylić się do tego, że jest to efekt klonowania głosu przy pomocy dostępnych narzędzi i próbek.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
