FAKE NEWS W PIGUŁCE

„Sąd Najwyższy Sta­nów Zjednoczonych Ameryki uznał, że szczepionki przeciwko Covid nie są szcze­pionkami”. Tak zaczyna się felieton pt. „Skandal, to mało powiedziane”, autorstwa Piotra Wojtasika, redaktora naczelnego gazety „Nowiny Nyskie”. Zdjęcie tekstu zostało udostępnione przez kilka profili na Facebooku, w tym przez jedno z kont Jerzego Webera (fikcyjnej postaci podającej się za eksperta m.in. od rzekomej szkodliwości promieniowania 5G).

W felietonie pojawiają się różne fałszywe tezy dotyczące szczepień przeciw COVID-19, m.in., że powodują one nowe mutacje koronawirusa oraz że są gorsze od eksperymentów medycznych. Ponadto w tekście są także nawiązania do antyszczepionkowych treści powiązanych z filmem „Zmarł nagle” i z materiałem dotyczącym rzekomego dyrektora firmy Pfizer.

Fot. Facebook.com

W felietonie powielono fałszywe tezy z przeszłości

Tezy o tym, że Sąd w Najwyższy uznał, że szczepionki przeciw COVID-19 nie są szczepionkami, pojawiały się już w mediach społecznościowych w przeszłości. Redakcje Associated Press i Reuters przyglądały się podobnym twierdzeniom w sierpniu i w grudniu 2022 roku. Pierwotnie informacje o tym wyroku krążyły w kwietniu 2021 roku. 

Szczepionki bazujące na technologii mRNA spełniają definicję szczepionki. Jak czytamy na stronie Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Instytutu badawczego (NIZP – PIB):

• „Szczepionka wywołuje odpowiedź immunologiczną podobną do naturalnej odporności, którą uzyskuje się po przebytym zakażeniu lub chorobie,
• Głównym celem szczepionki jest ochrona przed ciężkim przebiegiem choroby i powikłaniami, których nie da się przewidzieć”.

Wszystkie ze szczepionek dopuszczonych do obrotu w USA i w Unii Europejskiej imitują naturalną infekcję i prowadzą do rozwoju odporności przeciwko koronawirusowi SARS-CoV-2 (m.in. poprzez wytworzenie przeciwciał). Informacja, że preparaty mRNA nie spełniają definicji szczepionek to popularny w przestrzeni publicznej fake news, o którym przeczytasz także tutaj.

Szczepienia to nie eksperyment medyczny, lecz coś gorszego? Fałsz!

W tekście czytamy również, że Sąd Najwyższy uznał, że nie można określać szczepionek mianem eksperymentu medycznego, ponieważ preparat zawierający mRNA nie spełnia odpowiednich kryteriów. Odnośnie do tego redaktor Wojtasik stwierdza: „Dlatego trudno uznać to za ekspery­ment medyczny, tylko za coś znacznie gorszego”.

Szczepionki bazujące na mRNA rzeczywiście nie są uznawane za eksperyment medyczny, ale nie dlatego, że są „czymś znacznie gorszym”. Po prostu nie spełniają one ustawowych kryteriów dotyczących eksperymentu medycznego.

Podawanie szczepień przeciw COVID-19 dopuszczonych do użytku w ramach szczepień populacyjnych nie stanowi eksperymentu medycznego. Ten dotyczy tylko tych preparatów, które nie zostały jeszcze zarejestrowane w ramach zwykłej procedury rejestracyjnej lub w ramach warunkowego pozwolenia. 

Szczegółowo o tej kwestii przeczytasz w jednej z naszych analiz.

Szczepionki powodują mutacje? Eksperci temu zaprzeczają

Czytając felieton, natrafimy także na informacje, że: „Już wcześniej pojawiały się badania, które zostały zakrzyczane, bo mówiły, że szczepionki RNA wywołują eksplozję mutacji koronawirusa u zaszczepionych osób”.

Podobne tezy pojawiały się w mediach społecznościowych wraz z pojawieniem się nowych wariantów koronawirusa, np. Omikronu. Temat ten kilkukrotnie był poruszany na łamach Demagoga, a komentujący go dla nas eksperci zaprzeczali, że szczepionki powodują mutacje wirusa.

Prof. Krzysztof Pyrć, w rozmowie z serwisem szczepimysie.pl, wskazał, że zachorowania na COVID-19 i szczepienia nie indukują powstawania nowych mutacji SARS-CoV-2, a to, na czym powinna skupić się walka z pandemią, to przerywanie transmisji:

Szczepiąc się, wzmacniamy wirusa? To również nieprawda

W niektórych sytuacjach może dojść do zjawiska zwanego presją selekcyjną, które wpływa na unikanie odporności. Jest to taka zmiana strategii działania organizmów chorobotwórczych, która ma na celu uniknięcie odpowiedzi układu immunologicznego nosiciela, aby zmaksymalizować prawdopodobieństwo przeniesienia na nowego gospodarza lub dalsze replikowanie się w obecnym nosicielu. Nie jest to jednak mechanizm, który byłby zależny stricte od szczepień:

Niemcy wycofują się ze szczepienia obywateli? Punkty szczepień mogą dalej działać

W dalszej części artykułu pojawiają się również informacje o tym, że: „(…) niemiecki rząd federalny kończy finansowa­nie centrów szczepień przeciwko koronawirusowi”. W ten sposób autor sugeruje, że Niemcy wycofują się ze szczepienia obywateli w obawie przed konsekwencjami wyroku z USA.

Rzeczywiście, w grudniu 2022 roku niemieckie ministerstwo zdrowia poinformowało o zmianach w sposobie finansowania punktów szczepień. Mają one otrzymywać dofinansowanie z rezerwy lokalnego funduszu zdrowia oraz z prywatnych kas chorych do 7 kwietnia 2023 roku. Okres ten ma pozwolić na płynne przejście szczepień przeciw COVID-19 do standardowej opieki zdrowotnej.

Jak powiedział niemiecki minister zdrowia prof. Karl Lauterbach, decyzja ta została podjęta ze względu na poziom wyszczepienia obywateli:

Co ważne, w grudniowym rozporządzeniu podkreślono, że działanie punktów szczepień i mobilnych zespołów szczepień może być dalej finansowane przez poszczególne kraje związkowe. W decyzji tej nigdzie nie napisano o wycofaniu się ze szczepienia obywateli.

Dezinformujące nagrania przywołane w felietonie

Tekst zawiera także nawiązania do dwóch popularnych nagrań, które związane były z antyszczepionkową dezinformacją. Jedno z nich to film „Zmarł nagle”, z którym wiąże się termin tzw. naglicy: „Tu przecież mamy do czynienia z powszechną »naglicą«, jedną z najczęst­szych ostatnio przyczyn zgonów. Ludzie po prostu umierają w domu, na ulicy czy w pracy”.

Wideo, z którego pochodzi nazwa przypadłości, miało przedstawiać rzekome nagłe zgony osób zaszczepionych przeciw COVID-19. W rzeczywistości w wielu przypadkach film pokazuje tak naprawdę osoby, które doznały np. omdlenia, ale wcale nie umarły. Jak pisała na Facebooku prof. Agnieszka Szuster-Ciesielska, przykładowo w filmie: „gwiazda koszykówki klubu Florida Gators, Keyontae Johnson, nagle upada na korcie”. Jednakże: „w istocie Johnson zasłabł (ale nie umarł) podczas meczu 12 grudnia 2020 r. (jeszcze przed dostępem do szczepień – przyp. Demagog)”.

Zjawisko nagłych zgonów istniało, jeszcze zanim rozpoczęto szczepienia przeciw COVID-19. Jak opisaliśmy w jednej z naszych analiz, wyszukiwarka Google proponowała – jeszcze przed wybuchem pandemii COVID-19 – wiele wyników wyszukiwania dla frazy „zmarł nagle”. Problem ten jest analizowany przez naukowców od dłuższego czasu. Często wskazywaną przyczyną takich zdarzeń są m.in. problemy zdrowotne z sercem. Mimo że zdecydowanie częściej zdarzają się one u starszych osób, to dzieje się tak również wśród osób poniżej 35. roku życia.  

Innym wideo przywołanym w felietonie jest przyznanie się jednego z rzekomych dyrektorów firmy Pfizer do celowego mutowania koronawirusa. Jak wykazaliśmy w jednym z naszych tekstów, materiał ten dotyczył spekulacji i pomysłów, a nie faktycznie realizowanych przedsięwzięciach Pfizera. Nie przeszkodziło to, aby we wpisach i artykułach pojawiły się tezy oskarżające firmę o manipulacje genetyczne.

Podsumowanie

Sąd Najwyższy w USA w żadnym ze swoich wyroków czy opinii nie stwierdził, że szczepionki przeciw COVID-19 nie są szczepionkami. Podobnie jak wiele innych tez z felietonu informacja ta jest fałszywa.

Z wiarygodnymi informacjami na temat szczepionek na COVID-19 można zapoznać się na stronach Światowej Organizacji Zdrowia, Amerykańskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób, Europejskiej Agencji Leków, a także w białej księdze pt. „Szczepienia przeciw COVID-19. Innowacyjne technologie i efektywność”, opracowanej przez inicjatywę Nauka przeciw pandemii.