fake news w pigułce

Zbigniew Hałat – w latach 90. XX wieku wiceminister zdrowia – jest obecnie znany z propagowania fałszywych informacji na temat COVID-19 i zajmowania się „dziewicologią”. Na antenie telewizji TV Trwam, w programie „Rykoszetem”, odniósł się do wykorzystywania linii komórkowych ludzkiego pochodzenia w szczepionkach przeciw COVID-19 oraz sensu ich stosowania w dobie pandemii, przedstawiając je jako niebezpieczny i nieetyczny wybór.

Źródło: www.facebook.com

Komórki macierzyste a szczepionki przeciw COVID-19 – czego nie dowiesz się z materiału…

W programie wyemitowanym w TV Trwam na temat komórek macierzystych pobranych po aborcji wypowiada się Dorota Jarczewska oraz Zbigniew Hałat. W akompaniamencie niepokojącej muzyki w filmie wykorzystanie wskazanych komórek jest przedstawione jako rozwiązanie nieetyczne dla katolików w czasie pandemii COVID-19. 

Zbigniew Hałat przekonuje, że: „W produkcji każdego z preparatów serwowanego jako szczepionki przeciw COVID-19 jest obecna linia komórkowa pobrana od dziecka zamordowanego w łonie matki. Zarówno to są elementy badań przedrejestracyjnych – jak i nawet wcześniej badań laboratoryjnych – a na końcu są to właśnie szczepionki oparte o komórki pobrane z płodów abortowanych” (czas nagrania 01:46). Następnie dodaje, że „Wskazywanie na konkretnego producenta w tym zakresie jest bezsensowne, ponieważ każdy z nich używa tych komórek” (czas nagrania 02:18).

Komórki macierzyste pobrane po aborcjach w XX wieku i namnażane w laboratoriach mogą być wykorzystywane do produkcji wielu leków czy też poszerzenia wyników badań na ich temat. Naczelna Izba Lekarska (NIL) wskazuje, że: „celem przeprowadzonych aborcji nie było pozyskanie linii komórkowych. Zabiegi nie zostały przeprowadzone celowo i w żaden sposób pobranie nie wpłynęło na decyzję o przeprowadzeniu aborcji. Komórki z tkanek pobrano przy okazji, w celach badawczych. Uzyskane komórki udało się hodować, więc je zachowano”.

Konserwatywny think tank Charlotte Lozier Institute prowadzi zestawienie dotyczące wykorzystywania linii komórkowych pozyskanych po aborcji w produkcji szczepień przeciw COVID-19. Z dostępnych informacji wynika, że spośród wielu wciąż testowanych czy też dostępnych w różnych zakątkach świata szczepionek nie wszystkie wykorzystują linie komórkowe ludzkiego pochodzenia.

W przypadku szczepionek dostępnych na europejskim rynku, takich jak Comirnaty (Pfizer/BioNTech) oraz Spikevax (Moderna), takie komórki były wykorzystywane tylko przy niektórych testach. Nie wykorzystuje się ich na etapie opracowywania czy też produkcji szczepionek. 

Inaczej jest w przypadku szczepionek od AstraZeneca oraz Johnson & Johnson – te wykorzystuję linie komórkowe w czasie produkcji ze względu na wykorzystywanie zmodyfikowanego adenowirusa, który może namnożyć się dzięki ich zastosowaniu.

Żaden z gotowych do użycia preparatów nie zawiera materiału genetycznego pochodzącego od człowieka. Każda szczepionka – nie tylko te przeciw COVID-19, ale i przeciw odrze, śwince i różyczce (MMR) – która wykorzystuje takie rozwiązanie, zostaje z nich oczyszczona.

Na temat etycznego wyboru dotyczącego przyjmowania szczepień przeciw COVID-19 powstało wiele materiałów w sieci. Na ten temat wypowiadała się m.in. Naczelna Izba Lekarska (NIL), która na swojej stronie wskazała, że:

O powodach stosowania ludzkich linii komórkowych, które są częstym tematem dezinformujących przekazów, przeczytasz więcej na naszej stronie. 

Stanowisko Kościoła katolickiego w sprawie wykorzystywania linii komórkowych ludzkiego pochodzenia

TV Trwam to stacja o charakterze katolicko-konserwatywnym, jednakże w materiale programu „Rykoszetem”, w którym występuje Zbigniew Hałat, nie znajdziemy stanowiska Kościoła katolickiego w sprawie stosowania komórek macierzystych w szczepionkach przeciw COVID-19. W filmie szczepienia przeciw COVID-19 w podanym kontekście zostały przedstawione wyłącznie negatywnie, co może zniechęcać odbiorców do przyjmowania szczepień.

W 2017 roku, przy okazji spadających wskaźników wyszczepialności we Włoszech, Papieska Akademia Życia podkreśliła, że samo przyjęcie szczepionki nie jest grzechem i nie oznacza pośredniego współudziału w dokonanej aborcji. Z kolei w 2021 roku Kongregacja Nauki i Wiary podkreśliła, że przyjęcie szczepionki w momencie, gdy nie ma dostępnej alternatywy, jest moralnie akceptowalne w odniesieniu do wszystkich szczepionek przeciw COVID-19. 

W dobie pandemii COVID-19 papież Franciszek zaznaczył, że przyjęcie szczepionki przeciw COVID-19 w warunkach pandemicznych jest „etycznym wyborem”, a nawet „aktem miłości”.

Papież został zaszczepiony w styczniu 2021 roku, podobnie jak inni duchowni. Pierwszą wdrożoną do użytku przez Watykan szczepionką był preparat mRNA od koncernów Pfizer i BioNTech, który wykorzystywał linie komórkowe ludzkiego pochodzenia tylko podczas niektórych testów, nie zaś przy samym opracowywaniu i produkcji preparatu.

Zbigniew Hałat przedstawia szczepionki przeciw COVID-19 jako „samobójstwo”, mimo że nie ma ku temu żadnych podstaw

W materiale Zbigniew Hałat stwierdza, że: „Jeżeli mówimy o oporze katolików, to jest opór (…) wobec zachowań samobójczych”. Jak wyjaśnia: „mamy tak wysoki odsetek zgonów i tak wysoki odsetek zachorowań po przyjęciu tych preparatów” (czas nagrania 10:50). 

Szczepionki przeciw COVID-19 są bezpieczne, a przedstawianie ich jako „samobójstwo” jest nieuprawnione w świetle wyników badań naukowych. W rzadkich sytuacjach każdy lek czy szczepionka mogą prowadzić do poważnych zdarzeń niepożądanych.

Centers for Diseases Control and Prevention (CDC) wskazuje, że doniesienia o zgonach po szczepieniach są rzadkie, a każde z nich wymaga dokładnej analizy w celu potwierdzenia związku przyczynowo-skutkowego. Więcej na ten temat możesz przeczytać w naszej analizie na temat interpretacji danych dotyczących zgonów.

Szczepionki przeciw COVID-19 ratują życie. To preparaty, które stanowią ważne narzędzie w walce z pandemią, która doprowadziła do zgonów ponad 5,6 mln osób na całym świecie.

Zgodnie z szacunkami regionalnego biura Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) na Europę dzięki szczepieniom przeciw COVID-19 udało się ograniczyć w Europie (nie tylko w UE) szacowaną liczbę zgonów osób w wieku 60+ o ponad połowę (51 proc.). Przekłada się to na uratowanie 470 tys. osób.

Jeżeli zapoznamy się z danymi dot. zakażeń i zgonów w przypadku państw o wysokich wskaźnikach wyszczepialności, to zauważymy, że nawet jeżeli zakażenia wzrastają, to nie wiążą się one z tak wysokimi poziomami zgonów jak sprzed momentu osiągnięcia wysokich wskaźników szczepień, czego przykładem jest m.in. Hiszpania (ok. 82 proc. zaszczepionych).

www.who.int

Na podstawie danych można zauważyć, że ryzyko zgonu z powodu COVID-19 jest niższe w grupach zaszczepionych, czego przykładem są Stany Zjednoczone.

Chorowanie czy szczepienie?

W ostatnim czasie Zbigniew Hałat w swoich wystąpieniach wielokrotnie podkreślał, że odporność po zachorowaniu jest „lepsza” niż ta po szczepieniu.

Z przekazu wynika, że materiał emitowany z udziałem Zbigniewa Hałata ma na celu nie tylko przedstawienie szczepień przeciw COVID-19 jako nieetycznych, ale i niepotrzebnych w walce z pandemią.

W nim podano, że: „dogmat medycyny głosi, że odporność pochorobowa jest wielokrotnie bardziej skuteczna niż odporność poszczepienna” (czas nagrania 13:00), a następnie wskazano, że dogmat ten rzekomo obalono w czasie pandemii COVID-19.

W przypadku wielu chorób odporność nabyta poprzez chorobę może być skuteczniejsza. W tym wszystkim tkwi jednak bardzo ważne „ale”, którego bohater nagrania w żaden sposób nie uwzględnił.

Najpierw trzeba przechorować, by tę odporność nabyć, a to może wiązać się z poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi. W dodatku trudno odnieść to do osób, które zachorowały i zmarły z powodu COVID-19. Eksperci z Children’s Hospital of Philadelphia zwracają uwagę, że:

Tymczasem dzięki szczepieniom można nabyć wysoką i często długotrwałą odporność, która będzie chronić przed ciężkimi zachorowaniami oraz powikłaniami lub zgonami w ich następstwie. W ten sposób nie trzeba narażać się na poważne komplikacje zdrowotne – to rozwiązanie od dawna proponowane przez medycynę.

Podobnie jest w przypadku choroby COVID-19. Dlaczego lepiej postawić na szczepienie? Eksperci z Polskiej Akademii Nauk podają, że: „szczepienia są podstawowym narzędziem skutecznego i bezpiecznego ograniczania rozprzestrzeniania się choroby COVID-19 wraz z jej następstwami i kosztami”.

Pod kątem minimalizowania ryzyka ciężkich zachorowań i zgonów szczepienia przeciw COVID-19 są szczególnie istotne dla osób z grup ryzyka.

Jak jest ze szczepieniami przeciw COVID-19 u dzieci? Zalecenia wynikają z obecnego zagrożenia

W materiale programu „Rykoszetem” występuje lekarz Dariusz Sturski – który w przeciwieństwa do Zbigniewa Hałata (uważającego, że szczepionki powodują zachorowania i są niebezpiecznym narzędziem) – twierdzi, że szczepionki są „skuteczne” i „działają”. Nie sprawia to jednak, że materiał zyskuje na pluraliźmie, wręcz przeciwnie – poprzez montaż tych słów w zestawieniu z wypowiedziami Zbigniewa Hałata można odnieść wrażenie, że szczepionki są jeszcze większym zagrożeniem.

Z materiału dowiemy się, że Dariusz Sturski nie jest przeciwnikiem szczepień, ale – jak podkreśla – nie jest on za szczepieniem dzieci przeciw COVID-19. Jego zdaniem „dzieci nie powinny być szczepione” (czas nagrania 17:00), ponieważ nie jest to grupa ryzyka. Lekarz podaje, że „zwykła grypa jest trzy razy groźniejsza niż SARS-CoV-2, jeżeli chodzi o małe dzieci” (czas nagrania 16:05). 

Dane dotyczące zgonów w ujęciu globalnym nie wskazują, by COVID-19 wpływał na ogólne wskaźniki umieralności wśród dzieci w odniesieniu do wszystkich przyczyn zgonów dzieci (przy czym trzeba zachować ostrożność w interpretacji danych).

Jednakże nie można zapominać o tym, że zgodnie z danymi UNICEF na całym świecie z powodu COVID-19 zmarło ponad 12 tys. osób poniżej 20. roku życia. Zgony w grupie wiekowej 10-19 lat stanowiły 58 proc. całej liczby, a w grupie 0-9 lat – 42 proc. 

W walce z pandemią mogą pomóc szczepionki, które minimalizują ryzyko ciężkiego zachorowania i w pewnym stopniu zmniejszają ryzyko transmisji na inne osoby, dzięki czemu istnieje mniejsza szansa, że dziecko przekaże SARS-CoV-2 np. innym domownikom.

Ich zastosowanie może ograniczyć ryzyko wystąpienia poważnych powikłań takich jak PIMS (zespołu pocovidowego u dzieci).

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) podaje, że: „strategiczna Grupa Doradcza Ekspertów WHO (SAGE) stwierdziła, że ​​szczepionka Pfizer jest bezpieczna dla osób w wieku 5 lat i starszych, a szczepionka Moderna może być stosowana u osób w wieku 12 lat i starszych. Dla dzieci wymagana jest mniejsza dawka niż dla dorosłych. Dzieci i młodzież zagrożone ciężkim COVID-19 mogą otrzymać te szczepionki wraz z innymi grupami priorytetowymi do szczepień”.

Podsumowanie

Film opublikowany w sieci przedstawia szczepionki przeciw COVID-19 jako nieetyczne i niebezpieczne rozwiązanie, mimo że nie ma ku temu podstaw. Z wiarygodnymi informacjami na temat szczepionek przeciw COVID-19 można zapoznać się na stronach Światowej Organizacji Zdrowia, Amerykańskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób, Europejskiej Agencji Leków, a także w białej księdze pt. „Szczepienia przeciw COVID-19. Innowacyjne technologie i efektywność”, opracowanej przez inicjatywę Nauka przeciw pandemii.