Analiza w pigułce

W związku z wojną w Ukrainie w sieci pojawia się sporo teorii spiskowych. Niektóre z nich mają ton antysemicki, wskazujący na Żydów jako naród zamieszany w konflikt, albo wręcz grupę, która jest odpowiedzialna za eskalację. Taką teorią jest opisywana już wcześniej przez nas (1, 2) narracja o Niebiańskiej Jerozolimie.

Odwołano się do niej po raz kolejny na tiktokowym oraz facebookowym koncie Adar Blumenstein. We wpisie zamieszczono fragment materiału reporterskiego. Przedstawia on Żydów, którzy przyjechali do Ukrainy świętować Rosz ha-Szana (początek roku). W opisie nagrania możemy przeczytać [pisownia oryginalna]: „»Niebiańska Jerozolima « miała być tylko teorią spiskową To dlatego PIS zatrzymał u nas miliony Ukraińców dając im pieniądze i mieszkania. Ukraińcy zrobili miejsce dla Izraelitów!”.

Treści autorstwa osoby przedstawiającej się jako Adar Blumenstein analizowaliśmy już wielokrotnie (np. 1, 2, 3, 4, 5).

Źródło: Facebook.com, 10.08.2024

Teoria o Niebiańskiej Jerozolimie: o co chodzi?

W opisie tiktoka i posta na Facebooku możemy przeczytać: „Niebiańska Jerozolima miała być tylko teorią spiskową […] Ukraińcy zrobili miejsce dla Izraelitów!”. 

Niebiańska Jerozolima to teoria spiskowa, która jest obecna w sieci przynajmniej od 2018 roku, a swoją popularność zyskała po inwazji Rosji na Ukrainę w 2022 roku. Zakłada ona, że rząd Izraela planuje przenieść państwo na tereny ukraińskie, dokładniej na „obszar dawnego państwa Chazarów”. Wskazywać na to mają m.in. słowa Henry’ego Kissingera, który miał powiedzieć, że „za 10 lat nie będzie Izraela”. Argumenty te zbudowane są na fałszywych i wątpliwych dla historyków źródłach, co wyjaśnialiśmy w jednej z naszych analiz.

Według fałszywych treści kolejnym dowodem na to, że realizuje się taki plan, jest wojna w Ukrainie. Jednym z jej skutków są m.in. ofiary śmiertelne wśród cywilów, czy też miliony uchodźców opuszczających kraj w obawie przed zagrożeniem. Jak możemy przeczytać w opisie tiktoka, w ten sposób „Ukraińcy zrobili miejsce dla Izraelitów”. Nie ma wiarygodnych dowodów na to, że plan o kryptonimie „Niebiańska Jerozolima” istnieje.

Gdzie nagrano świętujących Żydów? W Ukrainie, ale w innym obwodzie

Nagranie nie powstało w obwodzie dniepropietrowskim, lecz w Humaniu w obwodzie czerkaskim. Oryginał znajdziemy na kanale youtubowym Uman Stream. Jak możemy przeczytać w opisie:

Humań jest celem pielgrzymek chasydów od lat 60. XX wieku. Świętowanie w tym miejscu nie jest zatem zjawiskiem nowym, zainicjowanym wskutek wybuchu pełnoskalowej wojny w Ukrainie w 2022 roku. Istnieje wiele relacji mediach na ten temat z wcześniejszych lat (np. 1, 2, 3, 4, 5). 

Ilu Ukraińców aktualnie znajduje się w Polsce?

Treść tiktoka odnosi się też do popularnych w przeszłości fałszywych narracji na temat rzekomych przywilejów dla ukraińskich uchodźców [pisownia oryginalna]: „[…] PIS zatrzymał u nas miliony Ukraińców dając im pieniądze i mieszkania”.

Narracje o „przywilejach dla Ukraińców” były obecne w mediach społecznościowych w pierwszych miesiącach pełnoskalowej inwazji na Ukrainę. Nawiązywały one do różnych form pomocy uchodźcom przejeżdżającym lub chroniącym się w Polsce, przedstawiając je jako dyskryminację Polaków.

Na łamach Demagoga analizowaliśmy treści wprowadzające w błąd, które wskazywały na to, że Polacy czekają na zabiegi dłużej niż Ukraińcy, Ukrainki dostają wyższe zasiłki niż polskie matki, a mieszkania są im przydzielane za darmo.